Gazeta Si – Në vitin 2025, Arabia Saudite kreu 347 ekzekutime, numri më i lartë që kur organizatat ndërkombëtare dhe joqeveritare filluan të mbanin gjurmët.
Kjo konfirmon përdorimin gjithnjë e më të shpeshtë të dënimit me vdekje në vend: rekordi i mëparshëm (345) u vendos në vitin 2024.
Shumica dërrmuese e ekzekutimeve ishin për krime të zakonshme të lidhura me drogën, dhe ata që u ekzekutuan përfshinin një gazetar dhe disa disidentë.
OJQ-ja Human Rights Watch (HRW) e përshkroi të dhënat e të drejtave të njeriut në vend si “katastrofike” dhe sistemin gjyqësor si të paaftë për të respektuar parimet themelore të sundimit të ligjit dhe standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut.
Që kur u bë udhëheqës “de facto” i Arabisë Saudite në vitin 2017, Princi i Kurorës Mohammed bin Salman është përpjekur ta paraqesë vendin si më modern dhe të moderuar, për shembull duke inkurajuar pjesëmarrjen e grave në jetën shoqërore dhe në vendin e punës dhe duke lehtësuar kufizimet e alkoolit.
Në të njëjtën kohë, ai vazhdoi të kontrollonte gjyqësorin në një mënyrë despotike, veçanërisht në lidhje me krimet e lidhura me drogën, dhe shtypi me dhunë çdo lloj mospajtimi.
Shkeljet e të drejtave të njeriut, të denoncuara nga organizata të shumta dhe të rrëfyera në dëshmi të shumta, nuk kanë krijuar probleme të mëdha politike për Bin Salmanin.
Nëntorin e kaluar, Presidenti i SHBA-ve Donald Trump e priti atë në Shtëpinë e Bardhë me nderime të plota, dhe në përgjithësi, të gjitha vendet perëndimore bëjnë biznes me Arabinë Saudite, e cila është bërë një lojtare e rëndësishme në sektorët e argëtimit dhe sportit: ndër të tjera, asaj iu dha titulli i organizatorit të Kupës së Botës 2034 dhe ditët e fundit ndeshjet e Superkupës së Italisë u luajtën në stadiumet saudite.
Gjatë dekadës së fundit, ajo ka siguruar gjithashtu një rol të rëndësishëm diplomatik, në Lindjen e Mesme dhe më gjerë, duke shfrytëzuar pasurinë e madhe që rrjedh nga rezervat e saj të mëdha të naftës.
Megjithatë, nuk ka pasur përparim në fushën e të drejtave të njeriut dhe garancive për gjykim të drejtë. Vetëm Kina dhe Irani kryejnë më shumë dënime me vdekje në të gjithë botën. Sipas ligjit saudit, çdo ekzekutim duhet të miratohet nga mbreti ose princi i kurorës.
OJQ-ja me seli në Mbretërinë e Bashkuar, “Reprieve”, rindërton dhe certifikon ekzekutimet në Arabinë Saudite, falë kontakteve me familjet e të dënuarve, si dhe me të burgosurit në pritje të vdekjes (domethënë, ata që presin ekzekutimin).
Sipas të dhënave, dy të tretat e të dënuarve u vranë për vepra penale “jo-vdekjeprurëse” të lidhura me drogën; gjysma ishin të huaj; 96 morën dënimin me vdekje për krime që përfshinin vetëm hashash; dhe pesë ishin gra.
Ka disa raste ekstreme, siç është ai i një burri jemenas dhe një gruaje saudite të dënuar për rrëmbim foshnjash dhe kryerje magjie, ose ai i dy adoleshentëve të vrarë për pjesëmarrje në një protestë si të mitur.
Dënimet për “terrorizëm” janë të shumta dhe përkufizimi përdoret për të përfshirë pak nga gjithçka: çdo formë mospajtimi, edhe nëse shprehet në mënyrë paqësore ose thjesht në mediat sociale, mund të çojë në arrestim, torturë dhe dënime me vdekje. Shpesh, në gjyqe, rrëfimet e nxjerra nën torturë janë prova e vetme e përdorur për të përcaktuar dënimin.
Saudi Crown Prince executes Saudi journalist who criticised his policies on Twitter. Turki al-Jasser had been tweeting under a pseudonym. Bin Salman hired two spies at X to find out who was behind the account. They informed him it was Turki. Turki was executed today.
— Sami Hamdi سامي الهاشمي الحامدي (@SALHACHIMI) June 14, 2025
إنا لله… pic.twitter.com/0D6oRqzPQ3
Në qershor, Turki al-Jasser. Ai ishte shkrimtar, gazetar dhe bloger. Ai shkroi fillimisht për gazetën “Al-Taqreer”, e cila u mbyll nga autoritetet në vitin 2015, dhe më pas për profilin në Twitter (tani X) “Kashkool”, përmes të cilit denoncoi korrupsionin dhe shkeljet e të drejtave të njeriut nga familja në pushtet.
Në disa mënyra, ekzekutimi i al-Jasser ishte i ngjashëm me shumë të tjerë: familja nuk u njoftua paraprakisht për ekzekutimin e afërt dhe nuk e mori trupin më pas.
Autoritetet as nuk zbulojnë se si ekzekutohet dënimi, por pothuajse gjithmonë kryhet duke prerë kokën me shpatë nga një ekzekutor, dhe në raste të tjera me pushkatim.
Dëshmitë e mbledhura nga Reprieve raportojnë se pothuajse çdo ditë, një listë me emrat e njerëzve që do të vriten atë ditë u lexohet të burgosurve që presin ekzekutimin.
Të burgosurit e listuar më pas hiqen nga qelitë e tyre dhe çohen diku tjetër. Procedura krijon një klimë terrori dhe stresi të madh të përditshëm, i cili mund të zgjasë me vite.
Jeed Basyouni, drejtori i Reprieve për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, i tha BBC-së: “Duket sikur nuk ka rëndësi për ta se kë ekzekutojnë, por përkundrazi t’i dërgojnë mesazh shoqërisë se ekziston një politikë zero tolerance për çfarëdo çështjeje që diskutojnë, qofshin protesta, liri shprehjeje apo drogë.” Basyouni thotë gjithashtu se Arabia Saudite aktualisht gëzon “mosndëshkim total” ndërkombëtarisht.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
