.png)
Një rishikim i gjerë mbi përdorimin e paracetamolit nga gratë shtatzëna nuk ka gjetur asnjë lidhje bindëse midis qetësuesit të zakonshëm të dhimbjeve paracetamoli dhe shanseve që fëmijët të diagnostikohen me autizëm dhe ADHD.
Ndërsa shkallët e autizmit janë rritur në dekadat e fundit, shumë shkencëtarë besojnë se trendi është nxitur nga ndërgjegjësimi më i madh, përmirësimet në diagnozë dhe një zgjerim i konsiderueshëm i kritereve që mjekët përdorin për të përshkruar gjendjen.
Në një rishikim gjithëpërfshirës të botuar në British Medical Journal të hënën, studiuesit analizuan rishikimet shkencore të botuara më parë nëse paracetamoli rriti mundësinë që gratë shtatzëna të kenë fëmijë të diagnostikuar me autizëm ose ADHD.
Ata arritën në përfundimin se cilësia e rishikimeve varionte nga “e ulët në kritikisht të ulët”, ndërsa çdo lidhje e dukshme midis qetësuesit të dhimbjeve dhe autizmit ndoshta shpjegohej nga gjenetika familjare dhe faktorë të tjerë.
Prof. Shakila Thangaratinam, obstetër konsulente dhe autore kryesore e rishikimit në Universitetin e Liverpulit, tha se gratë duhet ta dinë se provat ekzistuese nuk mbështesin realisht një lidhje midis paracetamolit dhe autizmit dhe ADHD-së.
“Nëse gratë shtatzëna duhet të marrin paracetamol për ethe ose dhimbje, atëherë ne do të thoshim ju lutem ta bëni, veçanërisht sepse ethet e larta gjatë shtatzënisë mund të jenë të rrezikshme për foshnjën e palindur.”
Qetësuesit alternativë të dhimbjes si ibuprofeni nuk rekomandohen gjatë shtatzënisë.
Hulumtuesit shqyrtuan nëntë rishikime sistematike. Këto përfshinin 40 studime vëzhguese mbi përdorimin e paracetamolit gjatë shtatzënisë dhe autizmit, ADHD-së dhe gjendjeve të tjera neurozhvillimore tek fëmijët. Të gjitha rishikimet raportuan të paktën një lidhje të mundshme midis përdorimit të paracetamolit nga nëna gjatë shtatzënisë dhe autizmit ose ADHD-së tek fëmijët e tyre, por shtatë prej tyre nxorën në dukje kujdes gjatë interpretimit të gjetjeve sepse nuk përjashtuan faktorë të tjerë.
Vetëm një rishikim përfshinte dy studime që merrnin parasysh siç duhet gjenetikën familjare dhe faktorë të tjerë të përbashkët, siç janë gjendjet shëndetësore para-ekzistuese të nënës. Një, i botuar vitin e kaluar, zbuloi se nivelet e autizmit dhe ADHD-së ishin pak më të larta tek 2.4 milionë fëmijë suedezë, nënat e të cilëve morën paracetamol gjatë shtatzënisë. Por kur autorët krahasuan vëllezërit e motrat që ishin të ekspozuar ndaj qetësuesit të dhimbjes me ata që nuk ishin, efekti u zhduk. Kjo sugjeron që në vend të paracetamolit, gjenetika e nënës, gjendjet themelore shëndetësore ose faktorë të tjerë të përbashkët mjedisorë ishin përgjegjës.
“Nëse ka një histori familjare të autizmit dhe ADHD-së, qoftë tek prindërit ose tek vëllezërit e motrat, atëherë ka të ngjarë që kjo të jetë arsyeja pse një fëmijë diagnostikohet dhe jo diçka që nëna e ka marrë gjatë shtatzënisë”, tha Thangaratinam.
“Paracetamoli është ilaçi më i sigurt për t’u përdorur gjatë shtatzënisë dhe është përdorur nga shumica e grave shtatzëna në nivel global për disa dekada pa ndonjë ndikim në autizëm dhe ADHD”, thanë studiuesit.
Është gjithashtu më i sigurti për t’u përdorur nëse nëna ka ethe, ndërsa temperatura e lartë e patrajtuar është një faktor rreziku. Temperatura e lartë dhe inflamacioni kanë një ndikim negativ në trurin e fetusit dhe të porsalindurit dhe inflamacioni i patrajtuar mund të ndikojë tek fetusi.
Publikimi i punës u përshpejtua për t’u ofruar nënave të ardhshme dhe mjekëve të tyre informacion pasi administrata Trump i nxiti gratë shtatzëna të shmangin paracetamolin, i njohur edhe si acetaminofen ose Tylenol, duke pretenduar se po kontribuonte në rritjen e shkallës së autizmit.
Duke folur në Shtëpinë e Bardhë në shtator, presidenti amerikan tha se gratë duhet të flasin me mjekun e tyre për kufizimin e përdorimit të qetësuesit të dhimbjes gjatë shtatzënisë dhe vazhdoi me një gjuhë shumë më të ashpër, duke u thënë grave të “luftojnë” për të mos e marrë atë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
