.png)
Nga Redaksia | Gazetasi.al /Megjithëse Shqipëria konsiderohet një partner më i avancuar strategjikisht me Shtetet e Bashkuara sesa Maqedonia e Veriut, realiteti për qytetarët shqiptarë është ndryshe. Në terma konkretë, shqiptarët vazhdojnë të përballen me pengesa për të udhëtuar drejt SHBA-së, ndërsa maqedonasit po afrohen çdo ditë e më shumë drejt udhëtimit pa viza. Kjo tregon se një partneritet politik nuk garanton domosdoshmërisht përfitime të prekshme për qytetarët.
Shqipëria është shpallur në mënyrë të përsëritur si një nga partnerët më të ngushtë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Ballkanin Perëndimor. Nga pjesëmarrja në misionet e NATO-s, te përkrahja për politikat amerikane në forume ndërkombëtare, e deri tek hapja e bazës ajrore në Kuçovë – marrëdhënia mes dy vendeve ka marrë përmasa të konsiderueshme politike dhe ushtarake. Megjithatë, kjo miqësi nuk përkthehet gjithmonë në lehtësira konkrete për qytetarët. Një shembull i qartë është fakti që Shqipëria nuk është ende pjesë e programit amerikan të udhëtimit pa viza (Visa Waiver Program), ndryshe nga fqinjët në Maqedoninë e Veriut, të cilët janë tashmë shumë afër përfshirjes në këtë skemë.
Udhëtimi pa viza: Një realitet për fqinjët, një ëndërr për shqiptarët
Ndërsa qytetarët e Maqedonisë së Veriut pritet të përfitojnë së shpejti nga mundësia për të udhëtuar drejt SHBA-ve pa pasur nevojë për vizë turistike apo biznesi, shqiptarët vazhdojnë të përballen me procedura të gjata, pagesa të larta dhe, në shumë raste, refuzime të pashpjeguara. Ky kontrast nuk është rezultat i ndonjë politike favorizuese ndaj njërit apo tjetrit vend, por i një procesi teknik dhe të bazuar në të dhëna, që SHBA aplikon për çdo shtet që kërkon të futet në Visa Waiver Program.
Çfarë kërkon Visa Waiver Program?
Programi i udhëtimit pa viza është një skemë federale që u lejon shtetasve të vendeve të pranueshme të hyjnë në SHBA për deri në 90 ditë, për turizëm ose biznes, pa aplikuar për vizë. Për t’u kualifikuar, një shtet duhet të përmbushë kritere shumë të qarta, përfshirë normë refuzimi të vizave B1/B2 më pak se 3%, kontroll të lartë të sigurisë kufitare dhe pasaportave biometrike, marrëveshje për shkëmbim informacioni mbi sigurinë dhe terrorizmin, si dhe numër të ulët të qëndrimeve të paligjshme nga shtetasit e vet në SHBA.
Ku qëndron Shqipëria?
Pavarësisht lidhjes së ngushtë politike me SHBA-në, Shqipëria nuk e përmbush ende shumicën e këtyre kritereve. Norma e refuzimit të vizave për shqiptarët është mbi 30%, shumë mbi pragun 3%. Emigracioni informal dhe qëndrimet e paligjshme në SHBA nga qytetarë shqiptarë janë ende shqetësim. Marrëveshjet për ndarjen e informacionit të sigurisë janë në progres, por jo të përfunduara. Këto janë fakte që vendosen përmes një sistemi të standardizuar amerikan dhe nuk varen nga marrëdhëniet diplomatike, sado të afërta që të jenë.
Rruga e Maqedonisë së Veriut: Një qasje e matshme
Maqedonia e Veriut ka ndjekur një qasje konsistente dhe të fokusuar drejt përmbushjes së kushteve teknike të kërkuara nga programi amerikan. Me norma të ulëta refuzimi dhe bashkëpunim të ngushtë në çështjet e sigurisë, ajo është tashmë një hap larg përfshirjes në Visa Waiver Program – një zhvillim që pritet të finalizohet në muajt në vijim.
Nga partneriteti strategjik, tek përfitimi qytetar
Ky zhvillim ngre një pyetje legjitime për Shqipërinë: A po përkthehet partneriteti strategjik me SHBA-të në përfitime të prekshme për qytetarët shqiptarë? Nëse shqiptarët e zakonshëm, që duan të udhëtojnë për turizëm, takime familjare apo ngjarje kulturore, vazhdojnë të përballen me barriera burokratike dhe refuzime sistematike, atëherë miqësia në nivele të larta politike mbetet simbolike në sytë e publikut.
Rruga përpara: Përgatitje, jo pritje
Përfshirja në Visa Waiver Program nuk është çështje e diplomacisë së lartë, por çështje përgatitjeje shtetërore. Institucionet shqiptare duhet të reduktojnë ndjeshëm normat e refuzimit për vizat turistike, të forcojnë kontrollet mbi emigracionin e paligjshëm, të finalizojnë marrëveshjet për ndarjen e të dhënave të sigurisë dhe të përmirësojnë cilësinë dhe integritetin e pasaportave biometrike. Vetëm përmes këtyre hapave të matshëm Shqipëria mund të afrohet realisht me mundësinë për t’u bërë pjesë e programit që qytetarët e saj e presin prej vitesh.
Miqësitë e qëndrueshme maten me rezultate
Miqësia dhe partneriteti i Shqipërisë me SHBA-të nuk vihet në dyshim. Por është koha që kjo marrëdhënie të pasqyrohet edhe në jetën e qytetarëve të zakonshëm, jo vetëm në deklaratat zyrtare. Visa Waiver Program nuk është një favor diplomatik – është një standard që kërkon angazhim konkret. Dhe për këtë, topi është në fushën tonë.
Në fund të fundit, partneriteti pa përfitim qytetar nuk është strategjik – është ceremonial.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
