.png)
Emri i Dua Lipës është bërë sinonim me thyerjen e kufijve. Albumi i saj i vitit 2020, Future Nostalgia, ishte një sukses global – një hit në top-10 në më shumë se 30 vende. Ai u publikua pikërisht kur qeveritë po shpallnin karantinën gjatë pandemisë, dhe këngët e tij dominuan skenën pop. Hiti më i madh, Levitating, u shpall nga Billboard si kënga më e madhe e një artisteje femër të shekullit XXI.
Aktualisht, Lipa është në një turne botëror për albumin e saj të fundit, Radical Optimism. Personaliteti i saj në skenë është një përzierje e perëndeshës së pop-it me një ndjeshmëri fine. Shumë herë, kur e shikon live, harron që ndodhesh në mes të mijëra vetëve.
“Nuk po përpiqem të lë një energji të çmendur në botë, thjesht po përpiqem të argëtohem”
“Ajo është krijuar për skenën. Ka një talent të jashtëzakonshëm për të krijuar ndërveprim me publikun,” thotë regjisori spanjoll Pedro Almodóvar, një mik i Duas. “Bukuria gjithmonë më frymëzon, por e saja është e veçantë. Ajo është e gjallë. Është ngjitëse. Ajo ka aftësinë ta bëjë një auditor të duket sikur është një klub, me atë humorin e saj të çuditshëm që më pëlqen.”
Profili i Lipës është një emblemë për markën e saj: bujare, e dhembshur, e drejtpërdrejtë dhe pa naze. Peizazhi muzikor i sotëm dominohet nga yje të çmendura me kode të fshehura dhe mesazhe të koduara. Por Lipës nuk i interesojnë konstruksione të ndërlikuara. Paraqitja e saj është plot shkëlqim dhe sinqeritet. Jeta që ajo ndan online – foto pushimesh buzë detit, fustane madhështore në evente gala, përqafime me të fejuarin Callum Turner – ka sjellë shpesh ngacmime të ëmbla si “vajza që gjithmonë është me pushime.” Por, sigurisht, puna e saj flet ndryshe: më shumë se 100 shfaqje në 41 qytete në mbarë botën, nga Kuala Lumpur në Dallas.
Shumë do ta konsideronin praninë e saj të gjallë në rrjetet sociale si provë të një dëshire të hekurt për të jetuar jetën që ka krijuar për vete. “Planetët janë paksa të çmendur tani,” i thotë ajo astrologut të saj, “me Saturnin që më shtyn drejt një energjie më negative. Duhet të jesh shumë i qëllimshëm për ta mbajtur rrugën e drejtë dhe për të bërë diçka pozitive.”
Fjala që përdor për të përshkruar botën e saj të riimagjinuar është Radical Optimism – krejt ndryshe nga albumi i saj i kaluar Future Nostalgia. cili është shpjegimi i këtij togfjalëshi sipas saj? “Për mua, do të thotë të jem e duruar me veten,” thotë ajo. “Të bëj gjërat përmes të cilave ndihem mirë dhe natyrale dhe pastaj thjesht të vazhdoj të bëj gjëra për të cilat jam krenare.”
Këngët e saj flasin për rrënjët e saj. Lipa është fëmija i parë i emigrantëve shqiptarë nga Kosova, që u larguan nga Jugosllavia e trazuar për shkak të konfliktit politik dhe dhunës. Ajo lindi në Londër në vitin 1995 dhe jetoi atje deri në moshën 11-vjeçare, kur prindërit e saj u kthyen në Kosovë, pak para shpalljes së pavarësisë, në vitin 2008.
“Kam kaluar shumë kohë duke mbrojtur zemrën time, ndaj po e lë të lirë”
Artistët që vijnë nga histori familjare të mbushura me shtypje dhe përplasje shpesh zgjedhin guximshëm të përqafojnë artin e të jetuarit me gëzim. Lipa, e cila nisi mësimet e këndimit që në moshën nëntëvjeçare, u rikthye në Londër e vetme në moshën 15 vjeçare, duke jetuar me një të afërm, ndërkohë që ndiqte një karrierë në muzikë. Ishte një rrezik i madh, por i logjikshëm për një vajzë që e dinte saktësisht çfarë donte. Ajo u përpoq shumë, duke ngarkuar video me këngë të vetat, duke bërë modelim dhe audicione. Në një platformë digjitale, ajo nisi një blog “Dua Daily”, ku dokumentonte jetën e saj. Gjatë gjithë kësaj kohe, ajo ruajti një lidhje të fortë me të afërmit. (Kur u takuam shkurtimisht përpara koncertit të saj të parë, në dhomën e veshjes, ajo përmendi pa të keq një darkë familjare që kishte planifikuar gjatë ndalesës në Amsterdam, ku do të mblidheshin kushërinj, halla dhe xhaxhallarë).
Shumë nga temat kryesore të punës së saj krijuese lidhen me pasionin e saj të hershëm për letërsinë. Kjo i vjen pjesërisht nga dashuria për librat që ka trashëguar nga familja. Gjyshi i saj nga nëna ishte një historian i njohur në Kosovë, dhe prindërit e saj kultivuan tek ajo dashurinë për librin. “Ishte një pjesë kaq e madhe e fëmijërisë sime,” thotë ajo. “Kishte një librari të madhe në O2 Centre në Finchley Road në Londër, me një seksion për fëmijë. Në fundjavë, prindërit më çonin aty të lexoja libra, dhe unë doja të kalonim gjithë ditën aty. Librat më mësonin si të ngadalësoja pak rritmin e shfrenuar.”
Ajo tregon për një vizitë në një burg grash në Mbretërinë e Bashkuar, si pjesë e programit të Book Prize Foundation. Klubi po diskutonte librin Shuggie Bain (i cili ishte përzgjedhje edhe për Librin e Vitit dhe kishte fituar vetë një çmim). Romani flet për rritjen në një familje punëtore në Skoci – brutal dhe i bukur njëkohësisht. “Ishte një grua atje që tha se nuk kishte lexuar shpesh. Ajo ishte 52 vjeçe, dhe tha: ‘Ah, sikur të kisha lexuar më herët, ndoshta nuk do të isha këtu”, sepse leximi i librave më ndihmon të kuptoj më mirë njerëzit dhe emocionet. “Leximi hap horizonte të reja. Dhe e bën botën më të vogël.’”
“Dua është e mirë për ekonominë e gëzimit,” thotë shoku i saj Mustafa Ahmed, poet dhe këngëtar.
Shkrimtarja Min Jin Lee, e cila u takua me Lipën kur ajo e intervistoi për podcastin Service95, ndan të njëjtën ndjesi. “Unë shoh shumë të rinj në botë, dhe dua që ata të kenë përvoja kulture që i bëjnë të ndihen mirë. Service95 e merr këtë seriozisht.” Përveç librave, ajo fton rregullisht autorë dhe artistë për darka në shtëpi për të bashkuar perspektiva të ndryshme. “Ka shumë aspekte shkatërruese të kulturës sonë popullore tani,” thotë Lee, “dhe mendoj se Dua po e trajton këtë në një mënyrë shumë intelektuale, filozofike.”
Në të njëjtën kohë, ajo mund të jetë edhe e ndritshme, e bukur dhe aspirative.
Ka një thënie të famshme të shkrimtarit “Happiness ërites ëhite”, që do të thotë se është më e vështirë të përshkruash gëzimin dhe dashurinë në mënyra që nuk duken sipërfaqësore ose dëshpëruese. Por kur Lipa shkruan për dashurinë si artiste, ajo e bën me buzëqeshje. “Ti vendos çfarë është e mrekullueshme dhe çfarë jo. Kjo më jep rehati.”
Përmes Mustafa Ahmed Lipa u lidh me Kallum Turner, me të cilin tani është e fejuar. “E dua dashurinë. Është një gjë e bukur,” thotë Lipa. “Është frymëzuese. Ti e gjen veten duke u dashuruar fuqishëm gjithmonë, në mënyrën më të mirë të mundshme. Ti po shikon përtej, siç bën dikush kur flet për të dashurin e saj.”
“Kjo ndjeshmëri është e frikshme, por ndihem me fat që e lejoj veten ta ndiej. Kam kaluar shumë kohë duke qenë e mbrojtur, duke ruajtur zemrën time, ndaj po e lë të lirë këtë ndjenjë dhe po mendoj: ‘Nëse duhet të lëndohem, atëherë kështu do të ndodhë. Thjesht duhet ta lejoj dashurinë.’”
Mustafai rrëfen një histori për kujdesin dhe konsideratën e pandalshme që Lipa ka treguar për të, duke theksuar se “nuk ka asnjë ndarje mes mënyrës se si ajo sillet me mua dhe si sillet me publikun.” Në vitin 2023, vëllai i tij u vra me armë në Toronto. Ai ra në depresion të thellë, por shkoi në Berlin. “Dua më kontaktonte gjatë gjithë kohës,” thotë ai. “Ajo më ftonte për darkë në shtëpinë e saj për Krishtlindje, një vend për të marrë pak frymë nga dhimbja e madhe që mbarte humbja. Zia është si një dënim i përjetshëm. Ndonjëherë njerëzit nuk mund ta ndajnë këtë dënim me ty, dhe kështu ti duhet të kesh durim për një kohë të gjatë. Por thjesht nuk isha gati për atë lloj durimi.”
Lipa përfaqëson diçka unike në hapësirën e argëtimit: një zë të rrallë, si në terma të toneve, ashtu edhe metaforikisht, në raport me artin e saj. “Është e pamohueshme. Ajo thjesht ka diçka hyjnore,” thotë producenti Mark Ronson, i cili bashkëpunoi me të në hitin Dance the Night nga filmi Barbie.
Pak muaj më parë, Ronson dhe Lipa po regjistronin materiale të reja në një studio në Nju Jork. “Kemi bërë muzikë bashkë prej tetë vitesh,” thotë ai, ndërkohë që ajo këndonte në kabinë. “Është një ndjenjë e bukur të shkruash për marrëdhënien, dhe unë i thashë asaj: ‘E di që kjo tingëllon si klishe, por duket sikur po të shoh teksa lind si grua përmes këtyre këngëve dhe këtij disku.’ Ajo gjithmonë ishte e pjekur, por tani duket sikur po rritet shumë shpejt. Ajo ka qenë gjithmonë e fortë. Por ajo që është bërë tani… kjo është një epokë e re për të si kantautore dhe si njeri.”
“Ngjitja e çdo hapi është një dhuratë,” thotë Lipa. Ajo po flet për albumin e saj të ardhshëm – muzikë të re që mendon për të edhe në mes të orëve të vona. “Çdo ditë provoj të krijoj diçka që tingëllon krejtësisht ndryshe nga dje. Të kuptosh drejtimin e ri është ndoshta pjesa më e bukur, por gjithashtu edhe më e vështira.”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
