.png)
Nga Gazeta Si – Muzeu më i vizituar në botë vazhdon të jetë Luvri në Paris, me 7,726,321 pranime (2,825,000 vitin e kaluar dhe 9.6 milionë në 2019 para-pandemisë, të cilën, jo çuditërisht, u përkufizua, të paktën në kontekstin muzeal, “viti i fundit rekord”). Pasuar nga Muzeu i Vatikanit, i cili falë rënieve dhe dështimeve, u ngjit nga vendi i dhjetë në botë në të dytin, si dhe Muzeu Britanik në Londër, nga i 13-ti në të tretin në përgjithësi. Në fund të podiumit janë Galeritë Uffizi.
Objektivi “230 milionë” për vitin 2019 është ende shumë larg
Kishte 230 milionë vizitorë në 100 muzetë më të mirë në botë në vitin 2019, duke rënë në 54 milionë në vitin 2020, duke u rritur paksa në 71 milionë në 2021, kur në fakt renditja tradicionale ekskluzive botërore e “The Art Newspaper” foli për “Shërim të ngadalshëm”. Një rritje e ngadaltë ndonëse graduale që konfirmohet edhe në të dhënat e këtij edicioni të XVI të Renditjes, në lidhje me vitin 2022. Pas dy vitesh mbylljesh dhe pasigurish, humbje jetësh njerëzish dhe trazira publike, viti 2022 ishte viti në të cilin shumica e njerëzve ishin në gjendje të kthehen në muzetë e tyre të preferuar të artit ose të udhëtonin në një vend të ri, në shumicën e rasteve me pak kufizime.
Rezultati ishte se 141 milionë vizita u bënë në 100 muzetë më të mirë të artit në sondazhin tonë. Pra gjërat janë kthyer në normalitet? Ende jo. Rritja po, por jo e mjaftueshme për të rikthyer kohën në vitin 2019. 141 milionë vizitat janë dyfishi i atyre të regjistruara vitin e kaluar dhe pothuajse trefishi i atyre të vitit 2020. Por ka ende pak rrugë për të bërë përpara për të rifituar pragun e 230 milionë pranimeve në 2019, viti i fundit i “normalitetit”. Nga kolapsi i vizitorëve në 2020 (-77%) në +31% në 2021, 2022 tregon një +50% krahasuar me një vit më parë por gjithsesi një -61.3% krahasuar me 2019.
Siç zbulon analiza, rimëkëmbja është e pabarabartë. Strategjia e Kinës “zero Covid” ka nënkuptuar që vizitorët në muzetë e saj janë përballur me mbyllje të përsëritura dhe rregulla drakoniane. Muzeumeve ruse u është dashur të përballen me faktin se vendi i tyre është kthyer në një vend ndërkombëtar pas pushtimit të Ukrainës dhe se turizmi drejt dhe nga shumë vende ka qenë shumë i kufizuar. Numri i vizitorëve në të dy vendet ishte, në rastin më të mirë, i ngjashëm me vitin 2021.
Luvri në Paris po planifikon të kufizojë numrin e vizitorëve për shkak të mbipopullimit, por gjithsesi ka arritur të qëndrojë në krye të tabelës me 7.7 milionë vizitorë në vitin 2022, duke kaluar Muzetë e Vatikanit me më shumë se 2.5, i dyti në renditje. Muzeu Britanik dhe Tate Modern i Londrës u rikthyen në top pesëshen, por rikuperimi i tyre ka qenë më i ngadalshëm se disa nga konkurrentët e tyre ndërkombëtarë, duke reflektuar një rimëkëmbje të ngadaltë në muzetë britanikë në tërësi.
Në përgjithësi, dhjetë pozicionet e para arritën rreth 40 milionë vizita. Tani që pandemia ka përfunduar kryesisht, njerëzit duket se po kthehen pak a shumë në të njëjtat qytete si më parë: Paris dhe Londër, Firence, Romë dhe Nju Jork. Pavarësisht përpjekjeve për të stimuluar audiencën kombëtare për të vizituar më shumë, si virtualisht ashtu edhe fizikisht, njerëzit duket se janë të etur të udhëtojnë për të parë Botticelli-n, Mona Lizën, Mermeret e Partenonit dhe Laocoon-in. Janë këto “ikona” që ende tërheqin turmat.
Kushdo që zgjerohet dhe rinovohet fiton, si Oslo dhe Cyrihu
Në Europë, pamja është heterogjene. Ndërsa disa muze të mëdhenj kanë shënuar një rikuperim të ngadaltë, si Rijksmuseum në Amsterdam (edhe falë ekspozitës shumë të suksesshme të “Vermeer”) dhe Muzeu i Akropolit të Athinës (nga vendi i 50-të në vendin e 28-të, me 1.4 milionë vizitorë), në përgjithësi vizitorët duket se kthehen ngadalë në muzeume. Rënia e vizitorëve të huaj është një faktor përcaktues për shumë qytete dhe muzetë e tyre përkatës: Albertina në Vjenë ka identifikuar kolapsin e një të katërtës së turistëve në kryeqytetin austriak si faktorin kryesor që përcaktoi rënien prej 26% të vizitorëve në krahasim me 2019-ën.
Destinacionet e tjera turistike, megjithatë, janë kthyer pothuajse në normalitet: Musée d’Orsay në Paris, për shembull, arriti 10% më pak pranime se në 2019, ndërsa Petit Palais regjistroi një rritje prej 14%.
Një mënyrë tjetër për të rritur hyrjen është rritja e hapësirës në dispozicion. Kështu bëri edhe Kunsthaus Zürich, i cili përuroi zgjerimin e tij në tetor 2021, duke dyfishuar kështu numrin e vizitorëve në 2019, duke arritur në mbi 555,000 pranime. Munchmuseet i Oslos, i zhvendosur në një vend të ri madhështor në vjeshtën e vitit 2021, mirëpriti gati 852,000 njerëz vitin e kaluar, duke rezultuar në “numër vizitorësh dukshëm më të lartë se muzeu i vjetër”, sipas një zëdhënësi.
UK jo aq mirë
Numri i vizitorëve në muzetë e mëdhenj të Londrës është ende shumë larg nga ato të arritura në vitin 2019, kryesisht për shkak të rënies së turizmit ndërkombëtar, i cili tradicionalisht përbën rreth gjysmën e vizitorëve në muzetë e mëdhenj kombëtarë. Por edhe të dhënat për banorët e Mbretërisë së Bashkuar janë në rënie. Galeria Kombëtare po përballet me rimëkëmbjen më të ngadaltë: ajo kishte 2.7 milionë vizitorë në vitin 2022, një rënie prej 55% nga 6 milionë në 2019. Prandaj ka humbur afro 3.3 milionë vizitorë, më shumë se çdo muze tjetër i renditjes.
Nga ana tjetër, rikuperimi i Muzeut Britanik është shumë më i shpejtë dhe, megjithëse është pothuajse po aq i varur nga turizmi ndërkombëtar (64% e vizitorëve pak para pandemisë), në vitin 2022 ai kishte 4.1 milionë vizitorë, me një rënie më të vogël prej 34. %, nga 6.2 milionë në 2019. Ky rikuperim relativisht i ngadaltë i muzeve të mëdha të Londrës po reflektohet në pjesën tjetër të Mbretërisë së Bashkuar.
SHBA vazhdon të ëndërrojë
Ndër muzetë kryesorë të Nju Jorkut, Muzeu Solomon R. Guggenheim pati rënien më të madhe të vizitorëve, me 750,000 në 2022 krahasuar me 1.3 milionë në 2019, një rënie prej 42%, ndërsa Muzeu Metropolitan i Artit në Fifth Avenue kishte 34% më pak vizitorë. Duhet të theksohet se Met ka ndryshuar metodologjinë e numërimit, duke prezantuar atë që një zëdhënës e quajti “një program të ri dixhital që ne besojmë se është më i saktë”, që do të thotë një rënie prej 20% nga shifra e raportuar në 2019.
Nju Jorku nuk ishte i vetmi me një rikuperim të ngadaltë: në të gjithë vendin numrat e frekuentimit të muzeumeve janë ende dukshëm më të ulëta se në vitin 2019, nga Muzeu Kombëtar i Historisë dhe Kulturës Afrikano-Amerikane në Uashington (-45%) në Muzeun e Artit të Denverit ( 34%) deri në Qendrën Getty në Los Anxhelos (31%). Megjithëse nuk kishte asnjë mbyllje në Shtetet e Bashkuara në vitin 2022, pasgoditjet e pandemisë kanë prekur ende shumë muze.
Nga “zero” deri këtu
Strategjia e Kinës “zero Covid-19” pati një ndikim të madh në numrin e vizitorëve në muzetë e saj në vitin 2022. Edhe pse Tajvani braktisi politikën e tij zero Covid në mars 2022, mungesa e vazhdueshme e turistëve kinezë nënkuptonte që numri i vizitorëve në “National Palace Museum di Taipei” (i 12-ti në botë në 219) mbeti i ulët. Gjithsej 553,000 vizitorë u rritën vetëm 33% nga një vit më parë dhe 86% nga totali i vitit 2019 prej afro katër milionë. Një muze kinez që sfidoi trendin ishte M+. Muzeu i Hong Kongut u hap në nëntor 2021, përpara se të mbyllej sërish nga 5 janari deri më 21 prill 2022 për shkak të kufizimeve të vendosura nga Covid-19. Pavarësisht kësaj, ai arriti të tërheqë më shumë se dy milionë vizitorë në pjesën tjetër të vitit.
Australia dhe Zelanda e Re kishin disa nga rregullat më të rrepta të Covid-19, të cilat vonuan rihapjet në krahasim me pjesët e tjera të botës. Në Australi, rregullat ishin komplekse dhe ndryshonin nga shteti në shtet; vendi nuk priti udhëtarë ndërkombëtarë deri më 21 shkurt 2022. Pavarësisht nga kjo, numri i vizitorëve vazhdoi të rikuperohej në mënyrë të qëndrueshme, me shumë vende që rikuperuan rreth dy të tretat e numrit të tyre të mëparshëm. Galeria e Arteve e Australisë së Jugut në Adelaide rezultoi edhe më mirë se periudha para pandemisë, me 539,000 vizitorë. Në Sidnei, “Art Gallery of New South Wales” ka parë një rritje të numrit të vizitorëve falë fluksit të njerëzve që kanë vizituar ndërtesën e saj të re dhe të zgjeruar.
Në Azi ra në sy Koreja e Jugut. Për herë të parë në kryeqytetin Seul u mbajt panairi i artit Frieze, i cili rriti numrin e vizitorëve në muzetë e qytetit. Muzeu Kombëtar i Koresë ka konsoliduar pozicionin e tij në renditje: 3.4 milionë vizitorët e tij e kanë fituar vendin e gjashtë në botë. Ky është numri i njëjtë i njerëzve që e vizituan atë para pandemisë.
Pas një sërë mbylljesh, pritet që shifrat e vizitorëve të vitit 2023 të jenë të konsiderueshme. Por ndërsa disa muze po i kthehen ritmit të së shkuarës, për të tjerë duket se dëmi i shkaktuar nga pandemia dhe reagimet politike ndaj krizës do të vazhdojnë për një kohë të gjatë. /Il Giornale dell’arte/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
