.png)
Me rritjen e normës së interesave dhe rënien në çmimet e aseteve, investitorët po tentojnë të gjejnë pikat e dobëta të sistemit financiar global. Kur tregu bëhet spekulativ, investitorët bëhen viktima. Në vitin 1997-98, ekonomia e Tajlandës ra në krizë pas falimentimit të LTCM, një fond investimesh. Iceland dhe Lehman Brothers ishin viktimat e radhës në krizën e 2008-2009.
“I përzgjedhuri” këtë herë është Britania, ku monedha vendase ka rënë dhe bankës qendrore iu desh të ndërhynte në tregun e titujve. Disa besojnë se viktima e 2022-shit është përzgjedhur: Credit Suisse, një firmë zvicerane që përfshin menaxhimin e pasurisë dhe aseteve, bankingun privat dhe bankingun e investimeve.
Aksionet e saj kanë rënë me 55% këtë vit dhe mospagesat e kredisë janë rritur. Këto dy drita të kuqe janë të johura për këdo që dëshmoi krizën e Wall Street-it në 2008-n. Ashtu si edhe deklaratat e drejtuesve të Credit Suisse se banka ka një pozicion të fortë likuiditeti dhe kapitali
Versioni i këtij viti i rënies së besimit në një bankë vjen me një kthesë të re: një xhiro thashethemesh keqdashëse, të pabesueshme dhe të sajuara në rrjetet sociale. Mirësevini në problemin e “shumë e madhe për të dështuar” në epokën e mediave sociale.
A ka kuptim të themi se Credit Suisse është në radhë?
Në një opinion më të gjerë, është e pakonceptueshme se një bankë e madhe apo firmë investimi mund të jetë në telashe. Sistemi financiar u miqësua me normat e interesit shumë të ulëta, për 15 vite. Gjuetia e yield-eve ka bërë që siguruesit dhe fonde të tjera, të mbushin portofolet e tyre me asete afatgjata që janë shumë të ndjeshme ndaj rritjes së normës. Bankat amerikane kanë hequr dorë nga kreditimi për shkak të politikave të shtrënguar.
Për më tepër, Credit Suisse është drejtuar keq dhe ka pasur probleme prej disa kohë. Ajo ka pësuar skandale të përsëritura të menaxhimit të rrezikut dhe pajtueshmërisë, duke përfshirë ekspozimin ndaj humbjeve nga Archegos dhe Greensill, dy firma më të vogla. Radhët e saj drejtuese kanë qenë një derë që rrotullohej. Por përsëri, nuk duket si epiqendra e një shpërthimi financiar, siç ishte Lehman p.sh.
Në vend të rritjes së shfrenuar të nxitur nga mendjemadhësia, bilanci i Credit Suisse është tkurrur vazhdimisht gjatë dekadës së fundit, pasi është zvogëluar në nivelin e dytë të financave globale. Sot ajo është firma e 54-të më e madhe financiare e listuar në botë për nga aktivet.
Problemet e saj janë individuale dhe deri diku një shprehje e kujdesit të menaxhimit dhe jo e pamaturisë. Ajo zotëron një njësi bankare investimi nën normën që nuk mund të qëndrojë më hapur.
Eksperienca më të hidhura nga firma si Deutsche Bank dhe Royal Bank of Scotland na tregojnë se tkurrja e një banke investimi, është e njëjtë si të zbërthesh një reaktor bërthamor: e rrezikshme dhe e shtrenjtë.
Shqetësimi kryesor i investitorëve ka qenë se këto humbje të mundshme mund të jenë aq të mëdha sa që Credit Suisse do të duhej të rriste kapitalin për të siguruar që kishte kapital të mjaftueshëm për të mbështetur bizneset e saj të vazhdueshme, të cilat janë mjaft të shëndetshme.
Shqetësimet për firmat financiare mund të jenë vetëpërmbushëse, pasi palët paguajnë një prim më të lartë rreziku për t’i dhënë hua ose për t’u marrë me firmën, duke e bërë atë jo konkurruese. Për të ulur kostot e saj të huamarrjes, Credit Suisse do të duhet të bindë investitorët se ka një propozim më të mirë për tkurrjen e bankës së saj të investimeve pa pësuar humbje masive paraprake. Ajo planifikon ta shpallë këtë më 27 tetor.
Por deri më tani, të paktën, Credit Suisse nuk është një shembull i një modeli biznesi i cili, në ekseset dhe shpërthimet e tij spektakolare, përfshin një çmend tregjet. Në vend të kësaj, ai është një shembull i një firme relativisht të dobët që vihet nën presion pasi kushtet financiare shtrëngohen dhe ekonomia luhatet. Do të ketë shumë të tjera të tilla, në shumë industri të tjera. Ndërkohë gjuetia në tregje për “të përzgjedhurin” do të vazhdojë. /The Economist
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
