Gazeta “Si“-Organizata Botërore e Shëndetësisë e ka shpallur shpërthimin e lisë së majmunëve një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar. Deri më tani ka rreth 16,000 raste të raportuara në mbarë botën. Drejtori Rajonal i OBSH për Europën, Hans Kluge është shprehur se të gjitha shtetet, pavarësisht nëse kanë raportuar raste apo jo, tani duhet të veprojnë me urgjencë, për të parandaluar transmetimin e sëmundjes.
Në Shqipëri, Ministria e Shëndetësisë, krijoji një komitet për linë e majmunëve, gjithashtu shpjegoi se gjatë kësaj periudhë janë marrë 3250 teste për identifikimin e sëmundjes. Ndërkaq, Gazetasi.al ka pyetur autoritetet shëndetësore nëse do të merret vaksina apo antivirali për këtë sëmundje por ende nuk ka një përgjigje.
Kluuge në deklaratën e tij të fundit gjatë të martës, ka shpjeguar se vaksinimi është zgjidhja e vetme për të parandaluar përhapjen e kësaj sëmundje. Ai shtoi se zgjidhjet për të trajtuar shpërthimin duhet të vijnë, pa stigma apo diskriminim ndaj komuniteteve të prekura dhe në partneritet të ngushtë me ta.
Lija e majmunëve është, në përgjithësi, një sëmundje vetë-kufizuese, jo-kërcënuese për jetën te njerëzit ndryshe të shëndetshëm. Sëmundja është më e njohur në vendet afrikane, ku është vërejtur gjatë dekadave dhe ku vdekjet – 5 deri më tani këtë vit – janë raportuar herë pas here, duke përfshirë fëmijët dhe të moshuarit, si dhe njerëzit me sëmundje themelore.
Përtej burrave që kryejnë marrëdhënie seksuale me burra, është e qartë se rastet në grupe të tjera të popullsisë, duke përfshirë gratë dhe fëmijët po rriten, megjithëse këto mbeten minimale. Transmetimi seksual me kontakt të ngushtë është mënyra kryesore e përhapjes, por rastet po zbulohen edhe nga transmetimi në familje, e ndonjëherë pa histori të qartë të ekspozimit.
Kluge ka shpjeguar se disa nga masat që duhet të merren janë;
-Hiqni të gjitha pengesat për testimin, kujdesin mjekësor ose vaksinimin. Çdo pengesë, sado e madhe apo e vogël, do të veprojë për të parandaluar shërimin.
-Jepni informacion të qartë se si duhet të kujdesen individët. Ata duhet të marrin leje mjekësore të certifikuar për kohëzgjatjen e periudhës infektive, në mënyrë që ata të mund të izolohen sipas nevojës.
-Paraqitja e rasteve mund të jetë atipike dhe për këtë arsye jini vigjilent ndaj mundësisë së lisë së majmunëve në vlerësimin e çdo pacienti.
-Hiqni çdo gjykim ose stigmë për pacientët.
Çfarë duhet të bëjnë ata që janë më të rrezikuar?
-Merrni informacionin e duhur se si përhapet sëmundja.
-Kufizoni partnerët tuaj seksualë dhe ndërveprimet në këtë kohë. Ky mund të jetë një gjë e vështirë por është e domosdoshme.
-Pavarësisht vaksinimit duhet të merrni masa mbrojtëse.
-Nëse keni ose mendoni se keni linë e majmunit, testohuni dhe bëni gjithçka që mundeni për të parandaluar përhapjen e sëmundjes.
Kluge shton se nga autoritetet e shëndetit publik, përfshirë vendet që nuk kanë raportuar ende asnjë rast duhet:
-Rritja e ndjeshme dhe e shpejtë e kapaciteteve kombëtare për mbikëqyrjen, hetimin, diagnostikimin dhe gjurmimin e kontakteve të lisë së majmunëve për të ndihmuar në identifikimin dhe gjurmimin e çdo rasti të mundshëm. Shumë raste ka të ngjarë të mos zbulohen, duke nxitur më tej shpërthimin.
-Punoni së bashku me grupet dhe komunitetet në rrezik dhe drejtuesit e tyre për të shpërndarë mesazhe thelbësore që synojnë të kufizojnë transmetimin dhe të inkurajojnë marrjen e shërbimeve shëndetësore.
-Duhet t’u përmbaheni parimeve të barazisë, duke ndihmuar që vaksinat dhe antiviralët të arrijnë tek ata që kanë më shumë nevojë për to. në krahasim me grumbullimin e furnizimeve dhe “vetëm” – veprime që janë vetëm të dëmshme për të mirën e gjerë publike, siç e kemi parë. gjatë reagimit ndaj COVID-19.
Më tej Kluge shton se është shumë e rëndësishme që të gjitha vendet të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin për të përballuar një tjetër situatë të vështirë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
