.png)
Sinjali humbiste lehtë mes zhurmës së izolimeve të reja dhe zgjedhjeve të Amerikës. Në fillim të kësaj jave, Vodafone, një operator celular, njoftoi se në Britani do të përdorte një teknologji të quajtur Openran për të zëvendësuar disa ingranazhe të prodhuara nga Huawei, një firmë kineze, produktet e së cilës konsiderohen shumë si një rrezik sigurie për t'u përdorur në rrjetin e ri 5g. Është një shenjë që dilema shumë e diskutuar Huawei nuk është aq e pakthyeshme sa mund të duket - dhe një kujtesë që Openran meriton më shumë mbështetje nga sektori privat dhe qeveria.
Në vitet e fundit Amerika ka kryer një fushatë kundër Huawei, e cila shqetësohet se përbën një kërcënim për interesat perëndimore dhe e cila, ka ndërtuar një pozicion komandues në sistemet 5g globalisht. Australia, Kanada dhe Japonia tashmë kanë ndaluar Huawei në rrjetet e tyre 5g. Në korrik Britania tha se do të hiqte shpejtësinë e pajisjeve të saj dhe më 20 tetor, Suedia tha se do të vendoste gjithashtu një ndalim. Më shumë vende mund të ndjekin shembujt e tyre.
Problemi është që kostot e heqjes së Huawei janë të larta: rrezikoni të bëheni të varur nga dy firma të mëdha nordike, Nokia dhe Ericsson, furnizuesit e tjerë kryesorë të ingranazheve 5g. Në planin afatgjatë, një duopol është i keq për konkurrencën dhe inovacionin. Dhe në planin afatshkurtër asnjë firmë nuk është e pagabueshme. Nokia, në veçanti, është në telashe. Më 29 tetor ajo njoftoi një rënie të shitjeve prej 7% nga viti në vit dhe aksionet e saj ranë me gati 20%. Shefi i saj i ri tha se kishte qenë “qartësisht prapa” me 5g.
Openran është një alternativë për t'u mbështetur përballë Huawei apo dyshes nordike. Së bashku me një teknologji përkatëse të quajtur virtualizimi i rrjetit, ai ndryshon rregullat e lojës. Për të kuptuar pse, krahasoni një telefon të vjetër, me një smartphone modern. Njëra është një pjesë e dedikuar hardware-i e bërë nga pjesë të personalizuara, ndërsa tjetra është një kompjuter me qëllim të përgjithshëm i kontrolluar nga softueri që mund të akomodojë çdo lloj aplikacioni, me kusht që të jetë në përputhje me disa rregulla teknike.
Në mënyrë të ngjashme, rrjetet celulare konvencionale janë bërë nga pajisje të specializuara, ndërsa lloji i ri Openran përdor kryesisht hardware gati për përdorim , me shumë përcaktues kodesh se çfarë mund të bëjë. Meqenëse i gjithë ingranazhi lidhet duke përdorur ndërfaqjet standarde, transportuesit mund të përziejnë dhe kombinojnë produktet nga furnizues të ndryshëm - diçka që ata nuk mund ta bëjnë sot. Operatorët kanë më shumë depërtim në atë që po ndodh në rrjetet e tyre dhe mund të shmangin komponentët që nuk u besojnë, siç janë chip-et kineze. Ata gjithashtu mund të kursejnë shumë para dhe të bëhen më të shpejtë në këmbët e veta.
Openran po merr vrull. Muajin e kaluar Rakuten Mobile nisi rrjetin e parë 5g në botë të bazuar në Openran - i cili ndihmoi transportuesin japonez të ulë investimet me 40% . Ai gjithashtu mund të bashkojë shërbime të reja brenda disa minutash në vend të muajve, siç është rasti me rrjetet konvencionale. Në shtator, Telefónica, e cila ka 260 milion abonentë celularë në Europë dhe Amerikën Latine, u bashkua me Rakuten për të vendosur Openran më gjerësisht në rrjetet e saj deri në vitin 2025. Në Amerikë, Dish ka filluar të ndërtojë një rrjet 5g bazuar në teknologji. Me përjashtim të dukshëm të Huawei, edhe prodhuesit e pajisjeve po vijnë në bord. Ericsson sapo ka shpallur produktin e saj të parë të lidhur.
Megjithatë Openran ende ka probleme. Zinxhiri i furnizimit është i paprovuar dhe mund të përballet me pengesa nëse kërkesa papritmas rritet, ndërsa regjistrohen më shumë operatorë celularë. Pavarësisht nga shtrirja e saj në pjesët urbane të Japonisë, ekspertët kanë frikë se teknologjia mund të mos funksionojë ende mirë në qytetet me popullsi të dendur; shumica e transportuesve, përfshirë Vodafone, dëshirojnë ta provojnë më parë në zonat rurale. Integrimi i shumë produkteve të ndryshme që përbëjnë një rrjet Openran është i vështirë. Dhe megjithëse teknologjia ul kërcënimin e mundshëm të sigurisë nga Kina, ajo krijon hapje të reja për hakerat.
E gjithë kjo do të thotë që qeveritë ende kanë një rol për të luajtur. Ato duhet të ndihmojnë në trajtimin e pengesave, për shembull, duke inkurajuar investime në zhvillimin e chip-eve të specializuara që furnizojnë antenat, si dhe laboratorë që testojnë integrimin e përbërësve të një rrjeti, siç kanë propozuar ligjvënësit në Amerikë. Ata gjithashtu duhet të ndjekin Japoninë duke promovuar një grup të përbashkët standardesh midis prodhuesve të pajisjeve dhe operatorëve të rrjetit që merren me sigurinë dhe të mandatojnë të paktën një pajtueshmëri me Openran. Zgjedhja midis mbështetjes në një firmë monolite kineze që nuk është plotësisht e besueshme, ose ndaj një duopoli marramendës perëndimor, është zgjedhje e kalbur. Do të ishte shumë më mirë t'i jepnim një tipi të ri të teknologjisë një shans për të lulëzuar. The Economist. Përktheu Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
