.png)
Gazeta Si – Adolf Hitleri kreu vetëvrasje në orën 15:15 më 30 prill 1945, 80 vjet më parë, në bunkerin e tij. Berlini ishte i rrethuar nga Ushtria e Kuqe, e cila ishte 400 metra larg tij.
Në këtë artikull të publikuar nga gazeta “Corriere della Sera”, tregohen momentet e fundit të Rajhut të Tretë dhe si lindën teoritë e konspiracionit mbi vdekjen e tij.
Sovjetikët në Berlin
Ditëlindja e 56-të e Adolf Hitlerit, e cila ra më 20 prill 1945, sigurisht që nuk kaloi paqësisht për diktatorin nazist.
Lufta është në fazat e saj përfundimtare dhe më 16 prill ushtria sovjetike nisi një ofensivë për të pushtuar Berlinin.
I mbyllur në bunkerin e Kancelarit me partneren e tij, Eva Braun, udhëheqësit ushtarakë dhe besnikët e tij të fundit, Fyhreri mund të dëgjojë qartë bubullimën e artilerisë armike.
Despoti i Kremlinit, Joseph Stalin donte që ushtarët e tij të arrinin në kryeqytetin gjerman përpara anglo-amerikanëve dhe kështu nisi një sulm masiv, pavarësisht nga humbjet, duke llogaritur në një epërsi dërrmuese në njerëz dhe burime ndaj asaj që kishte mbetur nga Wehrmacht-i gjerman.
Hitleri refuzon të largohet nga Berlini për në rezidencën e tij në Bavari, duke preferuar të dorëzohet në një kontekst tragjik që të kujton Muzgun e Zotave të Wagner-it.
Në fakt, ai tashmë ka vendosur të vetëvritet. Por ai ende shfaq një besim kokëfortë në suksesin përfundimtar.
Në ditëlindjen e tij, ai sheh dritën e ditës për herë të fundit, duke besuar vetëm te disa ushtarë të angazhuar në mbrojtjen e qytetit, anëtarë të Waffen SS dhe djem të “Hitler-Jugend”, Rinisë Hitleriane.
Edhe pse i lodhur dhe i stresuar, ai gjen forcën të thërrasë: “Beteja e Berlinit duhet fituar”. Por kur dy ditë më vonë, më 22 prill, u informua se një kundërsulm që ai kishte urdhëruar nuk ishte kryer, ndërsa qendra e qytetit ishte tashmë nën zjarr nga bateritë e rënda sovjetike, Hitleri humbi qetësinë dhe u zemërua për gjysmë ore, duke akuzuar të gjitha forcat e armatosura të Rajhut të Tretë për frikë dhe tradhti.
Në mbrëmje, një plan i dëshpëruar u hartua për të ndaluar sovjetikët: Ushtria e 12-të e gjeneralit Walther Wenck, e vendosur në lumin Elba përballë amerikanëve, do të kthehej në lindje për të çliruar Berlinin nga rrethimi.
Koha e tradhtisë
Ndërkohë, megjithatë, nisin dezertimet e udhëheqësve kryesorë nazistë. Shefi i Forcave Ajrore, Hermann Göring, i cili ishte larguar nga Berlini dhe ishte në letër numri dy i regjimit, i dërgoi një telegram Führer-it më 23 prill, duke i kërkuar që ta delegonte për të ushtruar kompetenca të plota mbi Rajhun.
Në të vërtetë, ai vepron sikur autorizimi për të kishte filluar tashmë, duke thirrur pranë tij ministrin e Jashtëm, Joachim von Ribbentrop.
Hitleri bëhet i tërbuar, e akuzon Göringun si të korruptuar dhe të varur nga morfina, urdhëron që të vendoset në “arrest shtëpiak” dhe ta detyrojë të japë dorëheqjen nga të gjitha postet e tij. Dhe kështu ndodh.
Një goditje tjetër shumë e rëndë erdhi më 28 prill, kur u zbulua se komandanti i SS, Heinrich Himmler, kishte tentuar të hapte negociatat me anglo-amerikanët.
Një tjetër shpërthim i Fyhrer-it kundër një hierarkie që kishte shfaqur gjithmonë besnikërinë e tij; një tjetër urdhër arresti, i cili megjithatë në këtë rast nuk do të zbatohet.
Ndërkohë, sovjetikët kishin përfunduar rrethimin e Berlinit dhe më 25 prill u bashkuan me amerikanët në Torgau në Elbë.
Veprimi sulmues i ushtrisë së Ëenck, pashmangshmërisht dështoi pas disa sukseseve të vogla fillestare.
Në bunker, njerëzit dehen për të shmangur përballjen me realitetin, ndërsa përreth tyre ka luftime të ashpra, rrugë më rrugë.
Hitleri është kthyer në një leckë, një hije e vetvetes së tij të mëparshme. Kështu e përshkroi gjenerali Helmuth Weidling, të cilin ai e emëroi si shef të mbrojtjes së Berlinit: “Pashë një fytyrë të fryrë dhe sytë e një njeriu të ethshëm. Fyhreri u përpoq të ngrihej. Dhe kuptova me tmerr, se duart dhe njëra këmbë i dridheshin në mënyrë të pandërprerë”.
Dollia e dasmës
Gjatë natës midis 28 dhe 29 prillit, dasma e Hitlerit me Eva Braun u festua në bunker. Diktatori gjithmonë ka deklaruar se nuk dëshiron të lidhet me një grua për t’i kushtuar të gjitha energjitë e tij kauzës së Gjermanisë, por me këtë gjest tani, synon të falënderojë ata që kanë qenë gjithmonë në krah të tij.
Dëshmitarë të dasmës ishin udhëheqësi i Partisë Naziste (Nsdap), Martin Bormann dhe ministri i Propagandës, Joseph Goebbels.
Pas ceremonisë civile, ata dhe të sapomartuarit shkojnë në një ambient privat për një dolli duke kujtuar kohët e shkuara.
Në orët e para të 29 prillit, Hitleri i diktoi testamentin e tij sekretares së tij, Traudl Junge, ku emëroi edhe admiralin Karl Dönitz si pasardhës të udhëheqjes së Rajhut të Tretë dhe i nxiti gjermanët “për respektimin më të përpiktë të ligjeve racore dhe për rezistencë të pamëshirshme kundër helmuesit universal të të gjithë njerëzve, hebrenjve ndërkombëtarë”.
Obsesioni i tij antisemitik mbeti i gjallë deri në fund. Pasdite, diktatori urdhëron të vritet qeni i tij Blondi, një racë gjermane femër, të cilën e donte shumë.
Deri më 30 prill, sovjetikët ishin tashmë vetëm 400 metra larg Kancelarisë. Ka ardhur koha për t’i dhënë fund të gjithave. Pasi hëngri drekë me sekretarët e tij, Hitleri u largua nga bashkëpunëtorët e tij më të ngushtë rreth orës 15:15 dhe u tërhoq me Evën në dhomat private.
Pak minuta më vonë, kur shërbëtori personal i diktatorit, Heinz Linge, hap derën e kabinetit, e gjen të vdekur, të ulur në divan me kokën ulur.
Në pjesën e djathtë të ballit, duket qartë një plagë me armë zjarri, me gjak që pikon prej saj. Në dysheme ndodhet pistoleta e Fyhrer-it dhe në anën tjetër të divanit, është trupi i Eva Braun, me shenja të qarta helmimi me acid hidrocianik.
Të dy trupat u transportuan jashtë, në kopshtin e Kancelarisë, u lanë me benzinë dhe u dogjën sipas udhëzimeve të dhëna nga Hitleri, i cili kishte frikë të shihte trupin e tij të shfaqur nga armiqtë e tij si një trofe lufte. Eshtrat e mbetura janë varrosur në vend, jo shumë larg. Nga njeriu që dominoi Gjermaninë dhe terrorizoi botën, nuk ka mbetur pothuajse asgjë.
Gropat dhe dentistët
Më 2 maj, sovjetikët fillojnë gjuetinë për eshtrat e Hitlerit në kopshtin e Kancelarisë. Udhëheqësi i BRSS, Joseph Stalin, u informua më 1 maj për vdekjen e mundshme të Führer.
Është një ushtar, Ivan Curakov, i cili vëren një fryrje të dheut para bunkerit dhe fillon të gërmojë. Mbetjet e trupave të djegur do të gjenden dhe do të dërgohen në klinikën Buch në Berlin: ekzaminimet mjeko-ligjore nga patologët ushtarakë, midis 3 dhe 5 majit, konfirmojnë shkaqet e vdekjes së Hitlerit dhe Eva Braun.
Disa ditë më vonë, ekzaminohet edhe një mandibulë dhe një pjesë e nofullës me disa dhëmbë dhe ura ari.
Do të jetë prova vendimtare për identifikimin. Ndërkohë, sovjetikët kishin gjurmuar dhe arrestuar asistentët e dentistit të Hitlerit, përkatësisht teknikun dentar, Fritz Echmann dhe asistenten Kathe Heusermann: mbetjet dentare u njohën nga Echmann dhe përputheshin plotësisht me radiografinë e fundit të Führer-it, të kryer në vitin 1944.
Hitleri kishte proteza në gojë; i kishin mbetur pesë dhëmbë. Falë kësaj dëshmie, dy teknikëve do t’u shpëtohet jeta, por do të dëbohen në BRSS: Echmann do të qëndrojë atje për 25 vjet.
Megjithatë, në të njëjtën kohë që trupi i Hitlerit po identifikohej anatomikisht – me saktësi të jashtëzakonshme – më 9 maj, komandanti sovjetik i Berlinit, Georgy Zhukov, me urdhër të Stalinit, mbajti një konferencë për shtyp.
Ai thotë se në bunker nuk u gjet asnjë trup në përputhje me Hitlerin dhe se Fyhreri mund të ketë shpëtuar.
Zhukov provokon dhe fton “amerikanët dhe anglezët ta gjejnë”, nëse ai fshihej në Perëndim. Kështu, sapo u gjet trupi, filloi misteri dhe konspiracioni rreth zhdukjes, apo arratisjes së tij.
Zgjedhja e Stalinit
Pse Stalini nuk tregoi kurrë se çfarë kishin arritur dhe raportuar oficerët dhe inteligjenca e tij nga Berlini? A ishte vetëm dyshimi ekstrem dhe maniak i njeriut, drejtuar oficerëve të tij, obsesioni për një sozi?
Në thelb, Stalini bëri sikur nuk besonte, ai nuk e besoi deri në fund – apo ishte një strategji e qëllimshme e BRSS?
Gjatë Konferencës së Potsdamit në korrik 1945, kur Winston Churchill e pyeti se çfarë kishte ndodhur me trupin e Hitlerit, Stalini u përgjigj me një frazë që ka hyrë në histori: se mund të gjendet në “Spanjë ose Argjentinë”.
Ishte origjina e komploteve më të çuditshme. Ishte ky shpërthim që detyroi FBI-në e Edgar Hoover-it, më pas CIA-n dhe MI6-në britanike, të verifikonin për vite me radhë të gjitha raportet e pafundme të Hitlerit, të vështruara vazhdimisht në Europë dhe Amerikën e Jugut, nga Argjentina në Brazil, e deri në Alpet Bavareze.
Në fakt, në muajt pas rënies së Rajhut të Tretë, shërbimet e inteligjencës perëndimore dhe sovjetike përfunduan me siguri – duke intervistuar dëshmitarë të pranishëm në bunker në ditët e fundit: mjekë, infermierë, shërbëtorë, shoferë – se Fyhreri kishte kryer vetëvrasje, duke rindërtuar orët e fundit në detaje praktikisht në të njëjtën mënyrë.
Për anglezët është i famshëm raporti i historianit Hugh Trevor-Roper në vitin 1947, i cili përkon përafërsisht me dosjen e famshme “462a”, (“dosja e Hitlerit”), e përpiluar për vetë Stalinin, e cila mbeti sekret për të gjithë kohëzgjatjen e Luftës së Ftohtë (u botua në vitin 2005 nga dy historianë gjermanë, U. Eberhlle dhe Matthias).
Zjarri i Fundit
Eshtrat e djegura të Führer-it, megjithatë, nuk gjetën paqe për shumë kohë. Ato ruheshin gjithmonë nga “Smers”, kundërzbulimi ushtarak sovjetik. Si dhe ato të Goebbels, gruas së tij, Magda dhe gjashtë fëmijëve të tyre.
Ata fillimisht u varrosën, u zhvarrosën dhe u rivarrosën në një pyll në Brandenburg, derisa në shkurt 1946 u sollën në bazën ushtarake sovjetike në qytetin e Magdeburgut.
Kur Ushtria e Kuqe duhej t’ia dorëzonte bazën Gjermanisë Lindore në vitin 1970, ishte drejtori i KGB-së (dhe lideri i ardhshëm i BRSS), Yuri Andropov, i cili i kërkoi Sekretarit të Partisë Komuniste, Leonid Brezhnjev në një letër të shkruar me dorë – nuk do të kishte dëshmitarë të një sekreti të tillë, madje as midis daktilografistëve – që askush të mos i gjente kurrë dhe t’i digjte përfundimisht mbetjet e Hitlerit, në mënyrë që vendi të mos tërhiqte neo-nazistët në pelegrinazhe.
“Pozitive”, – ishte përgjigja e Kremlinit. Më 4 prill 1970, një ekip prej pesë oficerësh të KGB-së – duke gërmuar nën një tendë – zhvarrosën arkivolet e kalbura, i çuan në pyll për t’u djegur, pritën në kamionë me motorët e tyre të ndezur që zjarri t’i konsumonte dhe në fund, pasi i kishin kthyer në hi, i hodhën në lumin Elba.
Sipas historianit të madh, Antony Beevor, megjithatë, “ata u hodhën në kanalizimet e Magdeburgut”. Ishte vetëm hapja e arkivave gjatë epokës Gorbaçov-Jelcin në fillim të viteve 1990, gjatë periudhës së shkurtër të shkrirjes, që e bëri të mundur këtë histori.
Ku ndodhen mbetjet?
Nofulla e Hitlerit me disa dhëmbë dhe kafka me vrimën e plumbit, e mbajtur nga viti 1945 e tutje në Lubyanka, selia e KGB-së, ishin fokusi i një dokumentari dhe libri të vitit 2017 nga studiuesi francez, Jean-Christoph Brisard.
Në to, patologu dhe mjeku ligjor kryesor i Francës, Philippe Charlier, duke punuar nën vëzhgimin e ngushtë nga rusët – dhe me autorizimin e Vladimir Putin – vërtetoi përfundimisht se eshtrat ishin të Hitlerit.
Ato përputheshin në mënyrë të përkryer me radiografinë e dhëmbëve. “Stalini bëri gjithçka që ishte e mundur, – shpjegoi Brisard në një intervistë me ‘Lettura’, – për të siguruar që vdekja e Hitlerit të ishte e mbuluar me mister. Ai gjithmonë donte të kishte një fillim dhe të dinte më shumë se të tjerët”.
Me një sens humori makabër dhe një ndjenjë përçmuese epërsie, rusët – tha Brisard – i ruanin këto “relike”, të cilat ata prej kohësh e kishin mohuar t’i kishin, në mënyrën e tyre: në një enë diskete për kockat e kafkës dhe në një kuti puro për dhëmbët.
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
