.png)
Mike Alfred ishte i bindur në 2021-shin se kishte një super-ide: të ndërtonte disa qendra të dhënash për prodhimin e Bitcoin në disa nga zonat më të humbura të Teksasit.
Investitori gjeti “shpirtrat e tij binjakë” në një qendër të dhënash për Bitcoin, quajtuar IREN, dhe u bë pjesë e bordit. Ata ishin ndër të paktët që investuan në një qytet të vogël si Childress, Teksas, me një popullsi prej 5.700 banorësh.
Shpejt, ideja u duk sikur dështoi. Gjatë periudhës fatkeqe, njohur si “dimri i kriptomonedhave”, kur platforma FTX e Sam Bankman-Fried falimetoi, aksionet e IREN ranë në 1 dollarë.
Tani, situata ka ndryshuar. Microsoft ka nënshkruar një kontratë 9.7 miliardë dollarëshe me IREN për të zgjeruar qendrën e të dhënave në Childress dhe për të përpunuar ngarkesat e inteligjencës artificiale. Pajisjet pritet të instalohen në faza deri në vitin 2026.
IREN është një nga pak kompanitë e përqendruara fillimisht në minierat e Bitcoin që i janë drejtuar AI-së ndërsa kompanitë e teknologjisë ndjekin një nga ndërtimet më të shtrenjta të infrastrukturës në historinë e SHBA. Vlera e tregut e IREN është rritur në më shumë se 13 miliardë dollarë falë një rritjeje prej më shumë se 300% të çmimit të aksioneve të saj këtë vit.
Microsoft, Amazon.com, Google dhe kompani të tjera të teknologjisë po shpenzojnë dhjetëra miliarda dollarë për të ndërtuar objekte të reja masive për të strehuar mijëra njësi të përpunimit grafik, të etur për energji, të nevojshme për të trajnuar dhe drejtuar modele të AI.
Ata kanë nevojë dëshpërimisht për akses në energji elektrike. Në shumë raste, minatorët e Bitcoin arritën atje të parët dhe janë të gatshëm për të ndihmuar.
Minatorët kanë arsye të mira për të marrë në konsideratë AI. Ata zgjidhin një problem aritmetik gjithnjë e më të komplikuar për të zhbllokuar Bitcoin, por vështirësia është rritur më shpejt se çmimet e Bitcoin. Edhe me çmimet në rritje nga një vit më parë, fitimet e minierave kanë qenë në rënie.
“Askush nga gjigandët e teknologjisë nuk ishte i interesuar për këtë gjashtë muaj më parë,” tha Alfred, investitor i fondeve mbrojtëse i cili është fokusuar në Bitcoin që nga viti 2019. “Dhe tani ata po trokasin në derën tonë”.
Zhvendosja në AI ka qenë veçanërisht e përhapur në Teksas, ku njerëzit e egër të bzinesit janë më të interesuar të investojnë në energji elektrike sesa të zbulojnë naftë.
Cipher Mining nënshkroi një qira 15-vjeçare këtë muaj me Amazon Web Services për një faqe në Teksasin Perëndimor. Kompania zotëron ose operon një pjesë të pesë qendrave të të dhënave për minierat e Bitcoin, por do të shtojë AI në dy vende ekzistuese dhe do të përqendrojë kapacitetin prej 3.2 gigavat që ka në zhvillim në AI.
Google, ndërkohë, do të mbështesë një pjesë të një marrëveshjeje 10-vjeçare, prej 3 miliardë dollarësh me Fluidstack, i cili do të jetë operatori i kompjuterave cloud në një faqe të ndryshme të Cipher në Teksasin Perëndimor. Google do të marrë garanci për rreth 5.4% të aksioneve të kapitalit në Cipher. Ajo gjithashtu do të marrë një rritje të aksioneve të kapitalit në minierën e Bitcoin TeraWulf për të mbështetur orientimin e saj ndaj AI në bazën e saj në Nju Jork.
Minatorët e Bitcoin hynë masivisht në Teksas në vitin 2021 pasi Kina e ndaloi praktikën. Ata u joshën nga toka dhe energjia elektrike e lirë, veçanërisht nga bollëku i energjisë së rinovueshme në Teksasin Perëndimor, që ndonjëherë bllokohej kur linjat e transmetimit arrinin kapacitetin.
Tani, minatorët janë në një pozicion primar për shkak të natyrës së rrjetit elektrik, i cili vjen i pari, shërbimi i parë. Klientët e mundshëm rreshtohen pranë operatorëve të rrjetit dhe ndërmarrjeve të transmetimit dhe shpërndarjes për të përfunduar studimet inxhinierike që përfundimisht çojnë në shërbimin elektrik.
“Në botën tonë, nuk ka rëndësi nëse ke para të pafundme; nuk ka rëndësi nëse je Google apo Meta”, tha Scooter Ëomack, themelues dhe partner menaxhues i Vega Energy Advisors, i cili punon me minatorët e Bitcoin, operatorët e naftës dhe gazit dhe qendrat e të dhënave.
Womack thotë se minatorët e Bitcoin kontrollojnë disa nga asetet më të mira të energjisë elektrike në Teksas. Projektet që nuk kanë siguruar kapacitet elektrik “duhet të presin ashtu si Joe apo Sally apo dikush tjetër”, tha ai.
Mund të duhen vite për të përfunduar studimet dhe për të ndërtuar infrastrukturën elektrike të nevojshme për të akomoduar klientët e mëdhenj të AI. Në pjesën më të madhe të vendit, koha e pritjes shtrihet deri në vitet 2030.
Numri i madh i projekteve të ardhshme që presin të kyçen në rrjetin elektrik në Teksas tregon ndryshimin. Gati 70% e klientëve që kërkonin të lidheshin me rrjetin ishin qendra të të dhënave që nga shtatori, sipas Këshillit të Besueshmërisë Elektrike të Teksasit, operatori kryesor i rrjetit të shtetit. Vetëm 12% ishin minatorë të kriptove.
Por në fillim të vitit 2023, industria e kriptove ishte klienti më i madh që kërkonte shërbimin e energjisë elektrike brenda Ercot, me 42% të kërkesave, krahasuar me 31% për qendrat e të dhënave, sipas të dhënave nga BNEF.
Nathalie Limandibhratha, bashkëpunëtore e lartë e energjisë në SHBA në BNEF, tha se vendet e minierave që janë tashmë funksionale ka të ngjarë të mbeten të fokusuara në kripto sepse kalimi në AI do të ishte shumë i kushtueshëm. Por shumë nga pikat ende në fazat e planifikimit po e zhvendosin fokusin e tyre në AI.
Për shërbimet komunale dhe operatorët e rrjetit, kjo paraqet më shumë sfida. Prodhuesit e kriptove mund të jenë fleksibël me nevojat e tyre për energji, duke u fikur kur rriten çmimet e energjisë elektrike dhe duke vënë më pak presion në rrjet gjatë kohës së kërkesës së pikut të sistemit. Disa marrin pjesë në programe që i paguajnë për t’u mbyllur në ato momente.
Ish-Monitoruesi i pavarur i tregut Ercot, Beth Garza i Institutit R Street, tha se ajo nuk do të debatojë për meritat e kriptomonedhës, por nga këndvështrimi i energjisë elektrike, minatorët e Bitcoin janë “klientët më të mirë ndonjëherë”.
“Në thelb ata përdorin energjinë elektrike kur ka tepricë, kur është me kosto të ulët,” tha Garza. “Ata janë shumë të disiplinuar dhe të regjimuar kur ndalojnë përdorimin e tij.”
Në të kundërt, qendrat e të dhënave cloud ose AI kanë nevojë për qasje në sasi të mëdha dhe të qëndrueshme të energjisë gjatë gjithë kohës.
Kjo i vë më shumë stres operatorit të rrjetit që përpiqet të menaxhojë kërkesën. Një ligj i ri në Teksas mund të sigurojë diçka si një pengesë, tha Garza. Do të kërkonte që qendra të reja të mëdha të të dhënave të kalojnë në burime rezervë të energjisë gjatë kohëve të stresit të lartë në rrjet./Wall Street Journal – gazetasi.al
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
