Për të rekrutuar të rinjtë për t’u bashkuar me të, Shteti Islamik (IS) ofroi nxitje të veçantë. Jo vetëm që ata do të kishin një shans për të vrarë “armiqtë e Zotit”; por do të kishin edhe skllave seksi.
Përdhunimi është i zakonshëm gjatë luftës. Por me Kalifatin, i cili sundoi në Irak dhe Siri nga 2014 në 2017, nuk ishte një simptomë e mosdisiplinës.
Teologët e Shtetit Islamik i dhanë justifikime fetare dhe udhëzuan se si funksiononte kjo. Gratë jobesimtare, të përcaktuara si ato që nuk pajtohen me shkrimet në Kuran, mund të skllavërohen, shiten dhe përdoren si “gra” të përkohshme. Për disa të rinj, shansi për t’u kënaqur – ndërkohë që kryejnë krime seksuale – rezultoi i parezistueshëm.
“Sabaya” është një dokumentar për viktimat e këtij fenomeni. Ai u filmua pasi Kalifati u shtyp dhe luftëtarët e tij u dëbuan nga qytetet që ata kishin pushtuar. Dokumentari regjistron punën e Yazidi Home Center, një organizatë vullnetarësh që përpiqen të shpëtojnë gratë e mbajtura në robëri nga IS, të cilat xhihadistët i referohen si “sabaya”.
Pjesa më e madhe e aksionit zhvillohet në ose afër Al-Hol, një kamp refugjatësh në Siri, jo shumë larg kufijve me Irakun dhe Turqinë. Shumica e refugjatëve janë mbështetës të Shtetit Islamik. Mes tyre fshihen disa gra yazide, anëtare të një pakice fetare, të cilët xhihadistët i përçmojnë veçanërisht.
Gratë yazide u kapën kur Shteti Islamik kontrolloi fshatrat e tyre. Tipikisht, luftëtarët e shenjtë do të vrisnin të gjithë burrat, dhe gjithashtu gratë që ata i konsideronin shumë të vjetra për t’u përdhunuar. Pastaj i ngarkonin të rejat në kamionë dhe i transportonin në një treg skllevërish. Edhe pasi xhihadistët u mundën, ata mbajtën sa më shumë skllevër që mundën. Në kampin e refugjatëve Al-Hol, vajzat dhe gratë Yazidi fshihen nën perçe, rrihen me doreza fshese dhe zhvendosen nga tenda në tendë për ta bërë më të vështirë gjetjen e tyre.
Dokumentari ndjek një ekip të vogël shpëtimtarësh. Më të guximshmit nga të gjithë janë “infiltruesit”. Këto janë gra, kryesisht ish-sabaya, të cilat veshin edhe një herë mbulesën e zezë kokë e këmbë dhe kthehen përsëri në kamp. Pasi mbërrijnë atje, ata përpiqen të gjejnë gra të tjera yazide dhe thërrasin një ekip të armatosur rrëmbyes për t’i nxjerrë jashtë.
Regjisori, Hogir Hirori, maskohet si grua dhe filmon përmes një të çarë në perçen e tij. Ai gjithashtu udhëton me ekipin e rrëmbyesëve, ndërsa ata hyjnë në kamp në mes të natës. Burrat qëndrojnë roje me pushkë, ndërsa vullnetare femra, gjithashtu të armatosura, hynë në një tendë dhe kontrollojnë fytyrat e të burgosurve për të parë nëse përputhen me fotot e të zhdukurve. Shpesh ata nuk gjejnë askënd, dhe gratë që mbështesin IS-in që ata i vënë në dyshim mohojnë se ndonjë sabaya ka qenë ndonjëherë atje.
Aq i rrezikshëm ishte xhirimi saqë Hirori, një refugjat irakian që tani jeton në Suedi, i drejtoi dhe i xhiroi të gjitha vetë.
Në një skenë, skuadra e rrëmbyesit po largohet nga Al-Hol me një makinë me një sabaya të shpëtuar, të ndjekur nga një automjet plot xhihadistë që po gjuajnë ato. Fshatrat përreth kampit janë plot me mbështetës të IS. Xhihadistët po kërcënojnë vazhdimisht Qendrën e Shtëpisë Yazidi.
Disa nga skenat më të rëndësishme janë ato më të vështira. Mahmud, udhëheqësi i ekipit të rrëmbyesëve, përpiqet të gjejë një sinjal të telefonit celular. Nëna e tij, e cila gatuan dhe kujdeset për sabaya kur shpëtohen për herë të parë, zgjedh vezë nga një kafaz pule për mëngjes. Djali i vogël i Mahmudit luan dhe qesh në oborrin me pluhur.
E gjithë kjo duket se i ndihmon gratë e shpëtuara të përshtaten me normalitetin, të paktën pak. Nuk është për t’u habitur, ata e kanë të vështirë të përshkruajnë atë që kanë duruar. Njëra i’u shit 15 burrave të ndryshëm. Një tjetër u rrëmbye në moshën njëvjeçare. Tani, në moshën shtatë vjeç, ajo nuk flet më gjuhën amtare, gjuhën kurde. Të gjithë u njoftuan nga rrëmbyesit e tyre se familjet e tyre nuk do t’i mirëprisnin kurrë, pasi ata ishin ç’nderuar. Disa kanë foshnje, të ndara nga skllevërit e tyre.
Në një muaj kur një vend tjetër, Afganistani, është kapur nga burrat që i trajtojnë gratë si llafe, ky film duhet parë patjetër. Mizoria që përshkruhet në film e dëshpëron të gjithë natyrën njerëzore. Por heroizmi i shpëtimtarëve jep shpresë.
Burimi: The Economist/ Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
