Pse është kaq e vështirë të krijohet vaksinë për Covid-19?

Ndërsa pandemia e koronavirusit vazhdon të përhapet në të gjithë globin, shpresa më e mirë për ta vënë nën kontroll është një vaksinë që do t'i mbronte njerëzit nga Covid-19. Shkencëtarët në SHBA., Kinë, Mbretërinë e Bashkuar dhe kudo janë duke garuar për të zbuluar një vaksinë dhe ka pasur disa shenja premtuese se një nga shumë kandidatët për vaksina mund të rezultojë i efektshëm kundër virusit.

Me marrjen jetë të Covid-19 dhe shtypjen e ekonomive në të gjithë botën, ndalimi i përhapjes do të ishte një lehtësim i jashtëzakonshëm, por përparimi i shkencës karakterizohet më shumë nga dështimi sesa suksesi. Studiuesit janë duke punuar në pothuajse 200 vaksina të mundshme për këtë koronavirus dhe nuk ka asnjë garanci se ndonjëra prej tyre do të funksionojë ndonjëherë aq më pak brënda këtyre muajve. Krijimi i një vaksine të sigurt, efektive aq shpejt do të ishte e pashembullt. Përveç kësaj, askush nuk ka provuar ndonjëherë të prodhojë një vaksinë të re, ta shpërndajë atë në çdo cep të botës dhe të kryejë një fushatë imunizimi në këtë shkallë dhe me këtë shpejtësi shumë të madhe.

Për të kuptuar më mirë sfidat me të cilat përballen studiuesit e vaksinave është kontaktuar Vincent Racaniello një profesor i mikrobiologjisë dhe imunologjisë në Kolegjin e Mjekëve dhe Kirurgëve të Universitetit të Kolumbisë Vagelos në New York.

Ai u pyet se a jemi realistë nëse presim një vaksinë brënda këtyre muajve i cili u shpreh se është jashtëzakoinsht joreale pasi ato kurrë nuk kanë bërë një vaksinë në një kohë aq të shkurtër.

“Ajo që do të ishte më realiste, sipas mendimit tim, do të ishte vera e ardhshme. Por, e dini, vaksinat mund të zgjasin pesë deri në 10 vjet dhe më gjatë. Vaksina ndaj poliomielitit u desh 50 vjet për tu zhvilluar. Sigurisht, ne kemi përparuar në teknologjinë tonë që të mund ta bëjmë më shpejt tani, por unë do të thoja, jo, fundi i këtij viti nuk është plotësisht i realizueshëm, sipas mendimit tim. Sidoqoftë, do të më pëlqente të mos kisha të drejtë.

Përvec këtyre, ka shumë sfida në momentin që futemi në punë për të gjetur një vaksinë për një sëmundje, por kryesorja është të kuptoni se çfarë është e nevojshme për t'ju mbrojtur nga infeksioni. Ne kemi folur shumë përgjithësisht për reagimin imunitar, por në të vërtetë, ka përbërës të ndryshëm. Ka qeliza dhe proteina të përfshira, dhe kështu që duhet të dimë se cili është i rëndësishëm për virusin e veçantë. Kjo është një nga arsyet që u deshën 50 vjet për të bërë një vaksinë kundër poliomielitit, sepse njerëzit duhej të kuptonin se çfarë ishte e rëndësishme. Tani, për këtë virus të ri, ne nuk kemi kohë ta bëjmë atë, kështu që ne po bëjmë shumë supozime për ato që janë të rëndësishme, dhe shpresojmë që ata të jenë në rregull” u shpreh Racaniello.

Gjithashtu ai foli dhe për mënyrën se si vendosin qeveritë, ndërmarrjet farmaceutike, institucionet akademike dhe shkencëtarët ti të japin përparësi punës për të gjetur një vaksinë për një sëmundje mbi një tjetër.

“Unë e urrej të them, kjo është shumë e trishtueshme dhe kjo është një aktakuzë për të gjithë sistemin për të bërë vaksina, por përparësia kryesore është fitimi.

Kompanitë që bëjnë vaksina, ato janë të gjitha ndërmarrje fitimprurëse dhe duhet të shohin që mund të bëjnë një fitim nga vaksina e tyre. Pra, të gjitha vaksinat që ne kemi atje, sepse shumë, shumë njerëz janë të infektuar me viruse si gripi, fruthi, shyta, rubeola, herpes dhe poliomielitit. Ata infektojnë shumë njerëz dhe kompanitë mund të fitojnë para prej tyre.

Sidoqoftë, ka shumë sëmundje atje që janë shumë më pak të përhapura, por megjithatë ata vrasin njerëz. Kompanitë nuk janë të interesuara të bëjnë vaksina për ata sëmundje sepse nuk ka asnjë fitim që të bëhet. Unë mendoj se është një krisje fatale me sistemin tonë të vaksinave që duhet të rregullohet dhe është arsyeja pse ne nuk kemi një vaksinë të gatshme për këtë virus të veçantë. Ne mund të kemi, por asnjë kompani nuk ishte e interesuar. Njësoj për ilaçet antivirale. Kjo është arsyeja pse ne jemi në këtë situatë ku po gjendemi tani.

Ideja është dhe këtu. Pas SARS-1 në 2003, e vetmja vaksinë që përfshinte Covid-19 u largua. Ne ishim në gjendje ta ndalonim atë. Virusi u zhduk. Kështu që shumica e kompanive thanë, "Ne nuk jemi të interesuar të bëjmë një vaksinë. Nuk ka treg.” Por disa akademikë shkuan përpara dhe ata bënë një vaksinë eksperimentale SARS, por kurrë nuk kaloi përtej kësaj, sepse nuk ka mbështetje financiare.

Nuk është e vështirë. Në fakt, nuk do të ishte e vështirë për të bërë një vaksinë që mund të mbronte kundër shumë koronavirusëve që dalin nga lakuriqët. Por përsëri, asnjë mbështetje financiare për këtë dhe, edhe më shumë, asnjë raport hulumtimi.

Problem tjetër është se nga të gjithë kandidatët, asnjë nuk është në fazë përfundimtare. Janë në fazën e parë tek njeriu, të tjerët nuk kanë buxhetin e duhur për të përfunduar diçka edhe nëse janë në rrugën e duhur.

Të gjitha këto gjëra janë faktorë, dhe pastaj sigurisht që prodhimi është një faktor. Shpresoj që të kemi më shumë se dy vaksina sepse nuk shoh se si mund të bësh 7 miliardë doza vaksinash vetëm me dy kompani. Unë mendoj se na duhen të paktën 10 vaksina që të mund të mbulojmë tërë planetin.

Gjetja e një vaksine kaq urgjente për një pandemi të tillë ka dhe dobësitë e veta . Nëse përpiqemi të rrisim prodhimin e vaksinave për qindra miliona doza, gjërat mund të shkojnë keq. Normalisht, na duhet shumë kohë për ta bërë këtë. Të gjithë janë siguruar se ne po i bëjmë gjërat në një mënyrë të sigurt, por unë mendoj se ka akoma vend për të gabuar kur nxitohen gjërat.

Njerëzit thonë, "Epo, nëse ata e nxjerrin shpejt atë, nuk do ta marr", dhe mendoj se është një shqetësim i vlefshëm. Ajo që unë them shpesh është nëse nxitohet për të nxjerrë një vaksinë dhe ka një problem sado të vogël, atëherë njerëzit do të jenë mosbesues dhe nuk do të binden për ta bërë vaksinën.

Pra, nuk është vetëm lufta për të krijuar vaksinën por dhe për tu siguruar se është e sigurt. Ne nuk mund të bëjmë prova. Ne duhet ta provojmë atë në njerëz të mjaftueshëm , mijëra njerëz , për t'u siguruar që nuk ka efekte anësore. Në momentin që kjo ndodh, do të lindë nevoja për shumë doza, para së gjithash, sepse nuk dua që ajo të shpërndahet vetëm në vendet e pasura. Kombet e zhvilluara po e bëjnë vaksinën, por ata duhet ta kuptojnë se duhet ta ndajnë atë me të gjithë, dhe shpresoj se do të ndodhë kështu. Ky është shqetësimi im kryesor. Duhet të bësh mjaftueshëm. Nëse kemi vetëm një vaksinë që rezulton të funksionojë, do të jetë vërtet e vështirë të bëjmë doza të mjaftueshme për të gjithë. Në fund shumica e këtyre vaksinave duhet të injektohen. Kjo do të thotë që ju duhen të paktën 7 miliardë gjilpëra. Unë as nuk e di nëse kemi 7 miliardë gjilpëra në botë, kështu që shpresoj se dikush po mendon për këtë para kohe. Gjithashtu ka nevojë për njerëz që t'i injektojnë ato. njerëzit nuk mund ta bëjnë vetë. Duhen punonjës të trajnuar të kujdesit shëndetësor i cili nuk është i disponueshëm kudo.

A është përpjekur ndonjëherë një fushatë vaksinimi në këtë shkallë?

Jo, kurrë. Asnjëherë nuk na është dashur të imunizojmë të gjithë. Gjithmonë kemi pasur grupe të zgjedhura, si për sëmundjen e fëmijëve, ku bëjmë fushata masive. Nuk ka asnjë precedent për këtë, sepse duhet të imunizoni çdo person në planet.” ka përfunduar shkencëtari!

Burimi: Huffpost\Përktheu:Gazeta“Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.