.png)
Nga Gazeta Si - Në fund të fundit, parimi që e kishte lindur ishte pikërisht ai. Eurovision Song Contest ishte një nga blloqet ndërtuese të një shpirti pro-europian. Ishte një kontinent që doli nga rrënojat dhe çarjet e Luftës së Dytë Botërore dhe po kërkonte një ngjitës që mund të mbante kombet e ndryshme së bashku për të garantuar një të ardhme paqësore pas një shekulli të copëtuar nga konfliktet.
Mënyra ishte krijimi i institucioneve që menaxhonin në radhë të parë marrëdhëniet ekonomike, por edhe politike ndërmjet shteteve. Por nevojitej edhe një anë më e lehtë. Kultura dhe argëtimi mund të japin kontributin e tyre në realizimin e një ideali mbikombëtar.
Sergio Pugliese, atëherë drejtor i programeve Rai, propozoi krijimin e një festivali muzikor europian.
Ideja ishte të përsëritej festivali i Sanremos në një shkallë ndërkombëtare. Propozimi u miratua nga presidenti i EBU-UER, Unioni Europian i Transmetuesve, Marcel Bezençon, dhe në tetor 1955 asambleja e përgjithshme themeloi konkursin në Romë. Shtatë kombe morën pjesë në atë edicionin e parë të organizuar në kazinonë Kursaal në Lugano më 24 maj 1956: Italia, Holanda, Zvicra, Belgjika, Gjermania Perëndimore, Franca dhe Luksemburgu, ku secila solli nga dy këngë në konkurs. Zvicerania Lys Assia fitoi me “Refrain”.
Edicioni i Torinos
Këtë vit, Eurovision Song Contest mbërrin në Torino: dhe prezantohet nga Laura Pausini, Mika dhe Alessandro Cattelan. Është hera e tretë që është pritur nga Italia, ka ndodhur me Napolin në 1965 dhe me Romën në 1991 dhe është fituar nga Gigliola Cinquetti me “Non ho l’età” (1964), Toto Cutugno me “Insieme” (1992) dhe vitin e kaluar me “Zitti e buoni” nga Maneskin.
Ngjarja, ashtu si vetë ideja e Europës, është zgjeruar në mënyrë progresive me kalimin e kohës, duke lëvizur drejt Lindjes pas rënies së Murit të Berlinit. Sot konkurrojnë 40 vende, duke përfshirë Australinë si mysafire. Rusia mungon për shkak të pushtimit të Ukrainës.
Në secilën gjysmëfinale nga dhjetë konkurrentë do të kenë akses në finalen (14 maj) ku do të garojnë së bashku me të ashtuquajturin Big5, një lloj këshilli sigurie me Francën, Gjermaninë, Italinë, Spanjën dhe Britaninë e Madhe, të bashkuara, të cilat janë gjithmonë të kualifikuara me ligj, së bashku me vendin pritës.
Votimi dhe juritë
Sistemi i votimit është një algoritëm që përzien dhe gjeopolitikën. Nuk ka asnjë mënyrë që komunitetet të ndërmarrin veprime dhe të shtyjnë idhullin e tyre. Një artist nuk mund të votohet nga vendi që ai përfaqëson. Diskursi i jurive kombëtare është i ndryshëm, i përbërë për çdo vend prej pesë ekspertësh që shprehen me votë të hapur. Dhe këtu gjeopolitika shpesh luan një rol themelor.
Në kohën e Luftës së Ftohtë, ajo reale, shtetet që aderonin në Paktin e Varshavës nuk ishin pjesë e Eurovizionit. Tensionet politike nuk u hodhën në këngë. Në të vërtetë, muzika perëndimore nuk kishte asnjë mënyrë për të kaluar përmes Perdes së Hekurt. E vetmja pasaportë, duke pasur parasysh funksionet e mira të PCI italiane, ishte Festivali i Sanremos. Me zgjerimin e Europës në lindje, edhe EBU-EUR ka mirëpritur transmetuesit e ish-bllokut sovjetik në forumin e saj. Dhe fërkimet diplomatike u zhvendosën në mënyrë të pashmangshme nga kancelaritë në muzikë. Deri në atë pikë sa rregullorja e ESC specifikon se ngjarja në asnjë rast nuk duhet “të politizohet dhe/ose të shfrytëzohet dhe/ose të ndikohet në reputacion”.
Këngët dhe historia: Jamala dhe Krimea
Pa këngë politike, pa simbole. Për një kohë, për shembull, Kosova ka kërkuar që të lejohet të hyjë në EBU-EUR dhe për rrjedhojë të ketë akses në festivalin e muzikës, por meqenëse njohja e shtetit nuk është universale, votimi i EBU-së për pranimin ishte negativ. Por janë trazirat e ish-perandorisë sovjetike ato që kanë tronditur ESC-në.
Fituesit e 10 viteve të fundit
Në vitin 2007, ukrainasi Verka Serduchka u dyshua se kishte krijuar disa fjalë që fonetikisht tingëllonin si “Rusia Mirupafshim”. Një vit më pas, Gjeorgjisë iu kërkua të zëvendësonte këngën e zgjedhur: “We Don’t Wanna Put In” nga Stephane and 3G kishin shumë ngjashmëri me mbiemrin e presidentit rus dhe dukej si një provokim (“Ne nuk e duam Putinin”) i lidhur me luftën në Osetinë e Jugut.
Kur iu kërkua të ndryshonin këngën, ata preferuan të tërhiqen. Në vitin 2009 ishte Rusia ajo që bëri një turp në Kiev: Anastasia Prikhodko, e cila këndoi si në rusisht ashtu edhe në ukrainisht, nuk i kishte kaluar përzgjedhjet kombëtare dhe Moska kishte vendosur ta largonte atë. Rusia nuk e “përtypi” as fitoren e Ukrainës në 2016: këngëtarja Jamala hyri në garë me 1944, një këngë e frymëzuar nga dëbimet masive të tatarëve të Krimesë të urdhëruara nga Stalini, në të cilën mund të lexohej një paralele me aneksimin e fundit të gadishullit.
Këtë vit janë gjithmonë Rusia dhe Putini që janë në qendër të vëmendjes. Pas pushtimit të Ukrainës, EBU vendosi të mos pranonte përfaqësuesin rus sepse “në dritën e krizës së paprecedentë në Ukrainë, pranimi i një konkurrenti rus do të kishte diskredituar garën”. Këtë vit ESC ka një kuptim tjetër që është shartuar në një manifestim që po ndryshon lëkurën e tij. Prej vitesh ka qenë teatri i plehrave muzikore, i përçmuar (me të drejtë) nga të brendshëm dhe jo vetëm në Itali duke pasur parasysh rezultatet e dobëta të fituara nga fituesit.
Ndryshimi i ritmit
Në 2011 rikthimi me pjesëmarrjen e Raphael Gualazzi, më pas edicionet me bindje në rritje të televizionit shtetëror (nga Rai2 në promovimin në Rai1) dhe vlerësime që kanë shkuar nga 1.3 milion në 4.5 në edicionin e fundit, atë të triumfit të Måneskin. Që tregoi se si mund të ndërtohet edhe një karrierë ndërkombëtare duke u nisur nga ajo fazë. Në Torino, megjithatë, të gjithë do të shikojnë diku tjetër. Sipas basteshkruesve, ndjenja europiane këtë vit është e gjitha në favor të Ukrainës.
Kalush Orchestra që sjellin një përzierje të folkut ukrainas dhe repit, janë të preferuarit me Stefania, pikërisht përballë “Brividi” të Mahmood dhe Blanco, fitues të Festivalit të fundit të Sanremos. Mahmood ishte i pari pro verdhebluve: “Kjo që po ndodh nuk krahasohet as me njëzet fitore të Eurovizion”, deklaroi ai. “Nëse do të mund të ndihmonte, unë do ta bëja Ukrainën të fitonte”. Prandaj duket se Europa muzikore, ashtu si Europa politike, po gjen një ndjenjë të përtërirë uniteti.
Marrë nga Il Corriere della Sera, përshtati në shqip Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
