Donald Trump po flirton me një katastrofë ekonomike!

Sipas presidentit Donald Trump, bankieri që ai vetë zgjodhi për të drejtuar Bankën e Rezervës Federale (banka qendrore e Amerikës) është gabim. Raportet e tij janë “të pavërteta”. Dhe largimi i tij duhet të vijë “sa më shpejt!”.

Këto etiketime do të ishin të pazakonta për këdo brenda Shtëpisë së Bardhë. Presidentët zakonisht largohen nga puna e bankës qendrore dhe nuk lobojnë për politikën monetare për të ruajtur kështu besimin e tregjeve në pavarësinë e bankës. Por jo Trump. Ai ka sulmuar vazhdimisht Rezervën duke e quajtur “qesharake” politikën e saj dhe duke i quajtur “patetikë” dhe “të trashë” bordin e saj drejtues. Jerome Powell, drejtuesi I Rezervës Federale për Trump është një “armik”.

Tregjet dhe zyrtarët e Fed i kanë shmangur këto sharje. Edhe pse drejtuesi ka bërë një punë të mirë (i përzgjedhur nga Trump) normat e interest po rriten dhe rritja po bie. Kështu Trump ka shumë arsye për të kërkuar largimin e tij. Një dosje në gjykatë mund t’I japë presidentit të drejën e largimit të tij pa asnjë motiv, në kundërshtim me ligjin momentalisht.

Por nëse kjo ndodh dhe Trump ia del të detyrojë Fed të bëjë veprimet që ai mendon, ekonomia amerikane do të shkatërrohet.

Dhe kjo po ndodh. Trump ka vendosur tarifa gjithëpërfshirëse globale, duke përfshirë një tarifë 145% për të gjitha mallrat nga Kina dhe një tarifë 25% për mallra të caktuara nga Kanadaja. Taksat tregtare janë ekuivalente me një taksë shitjeje prej 28% për pjesët dhe produktet e huaja, norma më e lartë efektive që nga viti 1901, sipas llogaritjeve nga Laboratori Buxhetor i Yale. Ato po dëmtojnë fermerët, po vrasin bizneset e vogla, po trembin konsumatorët dhe po zbehin investimet industriale dhe do t’i kushtojnë familjes mesatare gati 5000 dollarë në vit në një afat të shkurtër.

Taksat tregtare do të rrëzojnë një pikë të plotë përqindje nga rritja e PBB-së dhe do të eliminojnë qindra mijëra vende pune, besojnë parashikuesit. Duke pasur parasysh aftësinë e tyre për të vonuar investimet e korporatave dhe besimin e konsumatorëve, tarifat mund të shkaktojnë edhe një recesion të jashtëzakonshëm të shkaktuar nga politika më vonë këtë vit. Miliona amerikanë tashmë besojnë se ekonomia po tkurret, duke i bërë ata të shpenzojnë më pak, duke e bërë një recesion akoma më të mundshëm.

Perspektiva e zvogëluar për rritjen dhe fitimet e korporatave ka çuar në një rënie të çmimeve të aksioneve, me S&P 500 që ra 14% që kur Trump mori detyrën. Çuditërisht, çmimi i obligacioneve të thesarit – normalisht një parajsë investimi gjatë një rënieje ekonomike, me çmimin e tyre që lëviz në drejtim të kundërt të aksioneve – ka rënë gjithashtu. Investitorët në mbarë botën po hedhin poshtë asetet amerikane, duke vendosur çmime në rrezikun e rënies demokratike dhe koston e kaosit politik që buron nga Uashingtoni. Vendi tashmë po përballet me kosto më të larta huamarrjeje dhe rritje më të ngadaltë në terma afatgjatë për shkak të këtyre rrotullimeve të tregut. Tani Trump dëshiron që Fed të ulë normat e interesit së shpejti, duke kërcënuar në mënyrë jo aq delikate se do të heqë qafe Poëellin nëse nuk e bën këtë.

Banka qendrore nuk do ta bëjë këtë, të paktën jo me udhëheqjen e saj aktuale. Fed mbajti të qëndrueshme normat e interesit në mars. Tregjet parashikojnë që politikëbërësit do të ulin normën me rritje të vogla, ngadalë, në vitin e ardhshëm, nëse tregu i punës i vendit qëndron. Powell paralajmëroi këtë javë se udhëheqësit e Fed mund të “gjenden në skenarin sfidues në të cilin synimet tona me mandat të dyfishtë janë në tension”, me inflacionin në rritje ndërsa rritja ngadalësohet. Për të trajtuar kostot më të larta, Fed do të duhet të rrisë normat e interesit; për të ndihmuar punësimin, Fed duhet t’i ulë ato. “Ne do të konsideronim se sa larg është ekonomia nga secili objektiv” për të marrë vendime për normat, tha Poëell. Mundësia e shqetësimeve financiare e ndërlikon më tej projektin e Fed-it; banka mund të duhet të ndërhyjë për të siguruar likuiditet në tregje.

Megjithatë, pyetja nuk është në të vërtetë nëse Fed duhet të ulë normat, dhe nëse po, sa dhe sa shpejt. Pyetja është nëse Fed mund të marrë vendime për normat pa ndërhyrje politike. Nëse Trump ngacmon Fed-in në një vendim politik duke pushuar Powell-in dhe duke instaluar një mik në bankën qendrore, investitorët në mbarë botën do të hedhin edhe më shumë asete amerikane dhe do të ikin drejt sigurisë relative të euros, duke rritur kostot e huamarrjes së brendshme ndërsa banka qendrore përpiqet të mbështesë sistemin financiar dhe përpiqet të ulë normat e interesit. Do të ishte kaos, me kosto të shtrira në triliona dollarë dhe pasojat e ndjera për dekada.

Në mandatin e parë të Trump, Shtëpia e Bardhë qetësoi shqetësimet e investitorëve në lidhje me politizimin e Fed nga Trump duke premtuar se ai nuk do ta shkarkonte Powell-in, çfarëdo që të thoshte presidenti në postimet e tij në mediat sociale. Vetë Powell ka thënë vazhdimisht se Shtëpia e Bardhë nuk mund ta shkarkojë atë pa shkak dhe ka treguar se ai do ta luftonte shkarkimin e tij në gjykatë.

Por Shtëpia e Bardhë nuk ka treguar asnjë respekt ndaj gjykatave këtë mandat. Ajo ka shkarkuar dhjetëra mijëra punonjës federalë, në kundërshtim të dukshëm me ligjin. Ajo po i reziston një urdhri gjykate për të rikthyer një banor amerikan të deportuar gabimisht në një qendër paraburgimi terrorist në El Salvador. Më gjerësisht, ajo ka tejkaluar autoritetin e saj ekzekutiv duke konfiskuar miliarda dollarë fonde federale dhe duke përdorur justifikime të dobëta ligjore për t’u përfshirë në luftën e saj tregtare. Kongresi nuk ka bërë asgjë për të frenuar Shtëpinë e Bardhë.

“Nëse unë dua që ai të largohet, ai do të largohet shumë shpejt, më besoni”, u tha Trump gazetarëve këtë javë. Nëse pushon Powellin, ai nuk do të jetë në gjendje të ulë normat e interesit dhe të nxisë rritjen. Ai rrezikon një krizë financiare, një recesion masiv, një trajektore përherë më të ulët rritjeje për vendin dhe fundin e hegjemonisë amerikane mbi tregjet financiare.

Trump dëshiron para të lira dhe rritje të fortë. Rruga më e sigurt drejt këtyre rezultateve përfshin heqjen e tarifave dhe të lërë të qetë bankën qendore.

Burimi:The Atlantic/ Gazetasi.al

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.