.png)
Shkëmbim territoresh, ndryshimi i kufijve dhe ndarja e Kosovës. Këto janë tezat që po qarkullojnë prej kohësh ne mediat e Prishtinës dhe Beogradit, ndërkohë që Presidentët Hashim Thaçi dhe Aleksandër Vuçiç kanë ndërmarrë një betejë të ashpër kundër vullnetit të vendeve të tyre për zhvendosjen e kufijve.
Vuçiç ka qenë mjaft i prerë duke i kërkuar përfaqësuesve të tjerë politik të vendit tij të shpëtojnë ç’të munden nga Kosova, ndërkohë që Thaçi ka deklaruar se Kosova do të mund të rimarrë Luginën e Preshevës, duke mos përcaktuar nëse kjo nënkuptonte “dorëzimin” e Mitrovicës. Propozimet kontradiktore për statusin përfundimtar të Kosovës dhe marrëdhëniet e saj të ardhshme me Serbinë, kanë nxitur një sërë reagimesh mediatike, por deri më tani, as Uashingtoni dhe as Brukseli nuk kanë zgjedhur të prononcohen publikisht. A e kanë braktisur Brukseli dhe Uashingtoni politikën e tyre të mëparshme për të mbështetur pa mëdyshje sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës?
Sipas eksperteve do të ishte pothuajse e pamundur që BE të gjejë një konsensus në favor të shkëmbimeve territoriale mes dy vendeve. "Nocioni i njohjes së Kosovës në shkëmbim të koncesioneve territoriale nuk ka të ngjarë të mbështetet nga BE-ja, - thotë Michael Leigh - nuk është në përputhje me parimet unionin europian".
Eksperti për politikat europiane shprehet në një intervistë me “DW”, thotë se BE nuk i ka ndryshuar politikat që mbështesin integritetin territorial të Kosovës. Sipas tij, Shtetet anëtare do të jenë veçanërisht vigjilente ndaj presioneve të jashtme, duke pasur parasysh rolet në rritje të Rusisë dhe Kinës në Ballkan.
A është larguar Brukseli dhe Uashingtoni nga politikat e mëparshme që mbështesnin sovranitetin e Kosovës dhe intergritetin territorial?
Do të ishte e gati e pamundur në Bashkimin Evropian të gjendej një konsensus në favor të ndryshimit të staus quo-së territoriale midis Serbisë dhe Kosovës. Ideja e njohjes së Kosovës në këmbim të përkatësisë territoriale nuk ka gjasa të përkrahet nga serbët dhe kosovarët ose të përkrahet nga pesë vendet anëtare të BE-së, që kanë refuzuar të njohin pavarësinë e Kosovës. Ndarja bazohet në kërkim të puritetit etnik dhe jo nevojës për të jetuar së bashku në një shoqëri multietnike. Kjo mënyrë për arritjen e gjërave ka pasur një histori tragjike në Ballkan dhe nuk përputhet me principet e BE-së. Shtetet anëtare do të jenë shumë vigjilente sa i përket rritjes së presioneve nga jashtë, duke pasur parasysh rolin në rritje të Rusisë dhe Kinës në Ballkan.
Organizata të shoqërisë civile nga Serbia dhe Kosova janë duke i kërkuar BE të bëjë një deklaratë të qartë kundër ndarjes së Kosovës ose këmbimit të territoreve. Çfarë ka ndër mend të bëjë Bashkimi Europian?
Mbetet të shihet nëse shtetet anëtare që janë tradicionalisht në favor të Serbisë do të ishin të gatshme të aprovonin një deklaratë të tillë.
Çfarë është paraparë nga vendet anëtare të BE-së që nuk e kanë njohur Kosovën, Spanja Greqia, Qipro, Rumania dhe Sllovakia? A do të çonte një marrëveshje për ndarjen automatikisht në njohjen e Kosovës?
Kundërshtimet e pesë vendeve të BE-së, që nuk e njohin shkëputjen e Kosovës, janë të lidhura me dilemat politike që ata kanë në vendet e tyre dhe nuk kanë domosdoshmërisht si qëllim mbështetjen e Serbisë. Këto kundërshtime do të vazhdojnë të ekzistojnë për një periudhë të konsiderueshme edhe nëse arrihet ndonjë marrëveshje midis Serbisë dhe Kosovës.
Kush mund të garantojë se Kosova do të marrë një vend në Kombet e Bashkuara nëse arrihet ndonjë marrëveshje?
Ky synim ka të ngjarë të mbetet një aspirate e papërmbushur në një të ardhme të afërt, megjithëse mund të krijohen forma të ndryshme bashkëpunimi.
*Michael Leigh është ekspert për politikat evropiane në Fondin Marshall Gjerman. Fondi Marshall Gjerman i Shteteve të Bashkuara (GMF) është një organizatë joqeveritare e krijuar nga Gjermania për të kujtuar Planin Marshall. Organizata ka si qëllim forcimin e bashkëpunimit ndëratlantik.*
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
