Aleksander Vuçiç: Tito ishte një djalë i mprehtë

Aleksander Vuçiq do të bisedonte me POLITICO më 6 prill 2017 në intervistën e tij të parë të gjatë që nga fitimi i zgjedhjeve presidenciale të vendit të tij.

Kancelarja gjermane Angela Merkel dhe drejtuesit e BE e konsiderojnë Vuçiq, 47 vjeç, si garantuesin e stabilitetit në një rajon të paqëndrueshëm. Por shkatërruesit e Vuçiç thonë se presidenti i zgjedhur konservator ka forcuar pushtetin në dëm të demokracisë serbe. Në intervistë, ai iu përgjigj atyre kritikave, diskutoi admirimin e tij për Titon dhe perspektivën për Ballkanin perëndimor.

Ju fituat zgjedhjet e së Dielës me 55 përqind të votave. Të gjithë prisnin që ju të fitonit, por a u befasuat nga fitorja juaj kaq e madhe?

Shkoi pak më mirë nga sa prisja. Gjithmonë ka analiza që duhen bërë për të parë nëse mund ta bënim më mirë apo jo. Por gjithçka kaloi mirë. Ishte vërtet një fitore e qartë sepse nuk pati kundërshtime për procesin zgjedhor.

Ka pasur disa raporte për parregullsi. Çfarë mendoni për to?

Kishte vetëm dy kundërshtime të vërteta nga dy qendra votimi, që nuk do të thotë asgjë. Nuk është një çështje e madhe. Të gjithë e dinë atë. Ishte dita më e qetë deri më tani në Serbi në një ditë zgjedhjesh. Kjo është arsyeja pse disa njerëz janë kaq nervozë.

A i referoheni protestave të kësaj jave mbi zgjedhjet në Beograd dhe qytete të tjera?

Po. Kishte 4,700 dje (e martë) në Beograd. Gjithmonë ka njerëz që nuk janë të kënaqur me rezultatet e zgjedhjeve. Është një proces demokratik. Askush nuk ndërhyri, ne i lejuam ata të protestojnë. …Është një shenjë e vërtetë e demokracisë dhe kur ju keni të gjitha të drejtat tuaja për të protestuar kundër dikujt pa asnjë lloj shqetësimi dhe ndërprerjeje është një shenjë e demokracisë. Jam shumë krenar për këtë.

E megjithatë, kundërshtimi ndaj jush këtu mbetet mjaft emocionues dhe intensiv. Kritikët thonë se po përqendroni shumë fuqi në duart tuaja…

Nëse i lexoni me kujdes të gjitha vërejtjet kundër meje, do të shihni se është pak a shumë urrejtje personale. A mund të shprehen ata rreth rritjes ekonomike, rreth ngadalësimit të parë dhe më pas ndryshimit të trajektores së borxhit tonë publik? Ata nuk munden. Ne e ulëm papunësinë nga 25.9 përqind në 13 përqind. Nëse kjo nuk mjafton, atëherë më tregoni se çfarë është më e mirë. Ende nuk jam i kënaqur. Unë jam gjithmonë i nxitur për të bërë diçka më të mirë dhe ata thjesht nuk e kutpojnë këtë.

Në frontin ekonomik, ju keni folur në lidhje me nevojën për më shumë bashkëpunim brenda rajonit. BE mbështet idenë tuaj për një zonë të tregtisë së lirë në Ballkanin Perëndimor. Duke pasur parasysh aspiratat tuaja për t'u anëtarësuar në BE, pse është kjo një përparësi?

Duhet të jetojmë para se të hyjmë në BE. Ne duhet të qëndrojmë fort në rrugën drejt BE-së, por në të njëjtën kohë duhet të bëjmë diçka për të forcuar bashkëpunimin rajonal … Unë do t'ju jap një shembull shumë praktik. Kemi një fabrikë bulmeti, le të themi. Ata eksportojnë kos, qumësht dhe djathë në Bosnjë. Kamionët e tyre duhet të presin jo më pak se 36 orë në kufi midis Bosnjës dhe Serbisë për të gjitha inspektimet dhe ne nuk e dimë pse. Të gjitha kompanitë tona dhe të tjerët do të kursejnë të paktën 7 përqind të të gjitha kostove operacionale nëse bien dakord për bashkëpunimin rajonal.

Deri më tani, plani nuk ka marrë shumë vëmendje. A do të ndryshojë kjo tani që do të vishni kostumin e presidentit?

Nëse të gjithë të tjerët do të bien dakord për këtë, ne do të bëhemi një treg me 20 milion njerëz. Ky është një treg mjaft domethënës. Ne do të jemi në gjendje të tërheqim shumë më shumë investitorë nga sa ishim në gjendje të bënim deri më tani. Kjo është diçka që unë mendoj se të tjerët e kuptojnë.

A po përpiqeni të rikrijoni Jugosllavinë?

Jugoslavia është Jugosllavia e vjetër, plus Shqipëria. Është një ide politike, por pa rrezikuar sovranitetin e tyre. Do të forcojë ekonomitë tona. Ne kemi nevojë për norma rritjeje nga 4 përqind në 5 përqind në bazë vjetore, jo 3 përqind. Nuk mjafton.

Duke pasur parasysh tensionet në rajon, çfarë ju bën të mendoni se fqinjët tuaj do ta pranojnë këtë lloj bashkëpunimi?

Tito e bëri atë. Ai ishte një diktator komunist, por një djalë shumë i zgjuar. Një kovaç, a mund ta imagjinoni? Por ai ishte shumë i zgjuar. Ai dinte të lidhte njerëzit … Kjo është ajo që na nevojitet. Ne kemi nevojë për të lidhur njerëzit.

Kohët e fundit ka patur shumë diskutime në Bruksel dhe gjetkë në Europë rreth rrezikut të konfliktit të rinovuar në Ballkanin Perëndimor. Ku e shihni rrezikun më të madh?

Çfarëdo që të ndodhë në Kosovë, është gjithmonë midis serbëve dhe shqiptarëve. Nëse keni të paktën një anë të arsyeshme, do të shmangen shumica e problemeve. Por në Bosnje, ka tre palë dhe nuk është e lehtë të merresh me këtë. Aspak … Bosnja është një fuçi e vërtetë baruti.

A jeni i shqetësuar se serbët e Bosnjës do të zhvillojnë një referendum për tu shkëputur?

Nuk do të ketë asnjë referendum për shkëputjen. Kjo është ajo që kam dëgjuar nga (udhëheqësi serb i Bosnjës Milorad) Dodik dy ditë më parë në Mostar, ku patëm një darkë me kryeministrat nga rajoni. Do të ketë ndonjë rrezik të ri - marrëdhëniet Kroato-Boshnjake. Kjo mund të nxisë disa çështje të tjera.

A nuk është një shenjë e mirë që të gjithë liderët e Bosnjës janë ulur dhe hanë darkë së bashku?

Ata ishin të sjellshëm ndaj njëri-tjetrit, të mirë dhe të sjellshëm. Por unë nuk pashë që ata morën pjesë në çështje të rëndësishme. Pashë më shumë vargje … ndër detaje vëren se nuk ka marrëveshje të mundshme në horizont … Ata të gjithë luftojnë për territoret e tyre, të drejtat e tyre.

Ju keni qenë vetëm në Berlin për të biseduar me Angela Merkel. Cili është këndvështrimi i saj për situatën këtu dhe sa i rëndësishëm është roli i saj në ruajtjen e paqes?

Ajo dhe këshilltarët e saj dinë gjithçka për detajet më të vogla në Ballkanin Perëndimor. Ajo është e shqetësuar dhe unë jam thellësisht mirënjohës ndaj saj. Ajo kujdeset për rajonin. Pa mbështetjen dhe praninë e saj këtu … ne do të humbim në hapësirë. Do të kishim probleme më shumë të mëdha.

Sot është 25 vjetori i fillimit të luftës në Bosnje, e cila la më shumë se 100,000 të vdekur dhe shpërngulur më shumë se një milion. Ju ishit një nacionalist i ri serb atëherë. Çfarë mësimesh keni marrë nga ajo histori?

I kam mësuar të gjitha mësimet. Unë jam një serb, një serb shumë krenar dhe do të jem gjithmonë me njerëzit e mi, por kam mësuar ta fus veten në këpucët e të gjithë të tjerëve dhe të shoh se çfarë ndiejnë ata, çfarë mendojnë ata. Ne duhet të respektojmë edhe pikëpamjet e tyre. Ne nuk mund të shohim vetëm vetveten./ Mattheu Karnitschnig/Politico 2017

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.