A po bëhet e rrezikshme të jesh komedian?

Nga Gazeta Si - Shuplaka e aktorit Will Smith ndaj komedianit Chris Rock në ceremoninë e fundit të Oscars, reagimi ndaj një shakaje të Rock-ut drejtuar aktores dhe gruas së Smith, Jada Pinkett Smith, ishte një nga ngjarjet më të komentuara të vitit 2022. Agresioni për të cilin Rock atëherë nuk bëri një ankesë kundër Smith, së fundmi u kthye në lajme kur Dave Chappelle, një nga komedianët më të famshëm amerikanë, u sulmua nga një 23-vjeçar, i cili doli në skenë i armatosur me një pistoletë false, gjatë një shfaqjeje për festivalin “Netflix Is a Joke” në Hollywood Bowl në Los Anxhelos më 3 maj.

Chappelle nuk u lëndua në incident: agresori më vonë u ndoq dhe u bllokua nga rojet dhe do të përballet me një gjyq. Chris Rock, i cili ishte i pranishëm gjatë shfaqjes së Chappelle së bashku me aktorë dhe personazhe të tjerë të famshëm, më pas doli shkurtimisht në skenë dhe tha: “A ishte Will Smith ky?” Komediani dhe prezantuesi televiziv britanik Paddy McGuinness e quajti incidentin një “pasojë të drejtpërdrejtë” të shuplakës së Smithit në fytyrën e Rock-ut, duke aluduar në rrezikun e përpjekjeve të tjera të mundshme në të ardhmen.

Sulmet e fundit mbi Rock dhe Chappelle, krejtësisht të paparashikuara, kanë qenë prej disa ditësh objekt reflektimesh që tentojnë t’i bashkojnë ato në një debat më të gjerë, kryesisht anglo-sakson, mbi rritjen e rreziqeve të atyre që bëjnë komedi në këto kohë të karakterizuara nga ndjenja të përkeqësuara të intolerancës dhe nga prania e ndjeshmërive në dukje më të ndjeshme në audiencën e spektaklit. Rreziqet që prekin komedinë në përgjithësi, por aq më tepër aktorët e humorit - si Chappelle - të njohur shprehimisht për prirjen e tyre për të bërë shaka që rregullisht zemërojnë dikë, shpesh vetëm për hir të provokimit ndaj ndjeshmërive më të vëmendshme ndaj temave të debatuara gjatë në Shtetet e Bashkuara, të tilla si gjinia ose aborti.

Në tetor 2021, në lidhje me disa akuza për transfobi drejtuar Chappelle për disa nga shakatë e tij për njerëzit transgjinorë në një shfaqje për Netflix, njëqind njerëz u mblodhën në protestë jashtë selisë së Netflix në Los Anxhelos, në lagjen e Hollivudit, duke mbajtur tabela me fraza si “Trans Lives Matter” të shkruara mbi to. Në të njëjtin rast, mbështetësit e Chappelle sfiduan ata protestues dhe demonstruan nga ana e tyre duke mbajtur pankarta që shkruanin “Fjala e lirë është një e drejtë”.

Konsideratat për bashkëjetesën e vështirë mes sensibiliteteve të reja dhe komikëve që preferojnë tema të diskutueshme dhe provokime nuk janë të reja, dhe prej vitesh opinionistë kanë kujtuar dhe këmbëngulur në rëndësinë e ruajtjes së lirisë së shprehjes, dhe mos harroni se ato të komikëve duhen konsideruar dhe vlerësuar si shaka, dhe jo si deklarata politike. Por prej vitesh shumë aktorë humori, madje edhe të famshëm, kanë argumentuar rëndësinë e përshtatjes me ndjeshmëritë e reja dhe të realizimit të një komedie që duke ruajtur një komponent provokues është edhe respektuese ndaj të gjithëve.

Shkurtimisht, kjo nuk është një çështje e thjeshtë për t’u zgjidhur dhe ndërlikohet më tej nga fakti se shtohen të tjera të një natyre më të përgjithshme, të cilat në vend të kësaj kanë të bëjnë me një aftësi në dukje të reduktuar të një pjese të audiencës për të kuptuar nuancat, referencat dhe ironitë tradicionalisht të pranishme në shfaqjet e humorit. Ai zbatohet gjithashtu për shfaqjet më pak të diskutueshme, nga komedianët e tjerë përveç Chappelle, dhe madje edhe për skicat më themelore.

Si shembull të kësaj paaftësie, shumë përmendën kritikat e dhunshme të marra pas ceremonisë së Oscars edhe nga komediania amerikane Amy Schumer, mikpritëse e mbrëmjes, për një gënjeshtër në dukje të padëmshme me aktoren Kirsten Dunst dhe bashkëshortin e saj, aktorin amerikan, Jesse Plemons.

Duke falënderuar të gjithë profesionistët e përfshirë në organizimin e një eventi televiziv shumë të njohur siç është ceremonia e Oscars, Schumer përmendi edhe të ashtuquajturit mbushës të sediljeve, persona të cilët gjatë këtyre ngjarjeve kanë për detyrë të mbushin një vend kur mungon personi që duhet ta zërë. Qëllimi është të shmangen vendet bosh në audiencë në pamjet më të mëdha televizive.

Marrë nga Il Post, përshtati në shqip Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.