A është vërtet TikTok një rrezik për Perëndimin?

Kina ka sulmuar një projektligj që kaloi në Kongresin Amerikan, i cili përfundimisht mund të ndalojë TikTok në Shtetet e Bashkuara, duke e quajtur atë të padrejtë.

Është lëvizja më e fundit në një konflikt shumëvjeçar mbi frikën e sigurisë në lidhje me aplikacionin që është në pronësi të një kompanie kineze.

Zyrtarëve, politikanëve dhe stafit të sigurisë në shumë vende perëndimore u është ndaluar ta instalojnë atë në telefonat e punës.

Cilat janë tre shqetësimet më të mëdha kibernetike në lidhje me TikTok, dhe si u përgjigjet kompania atyre?

1. TikTok mbledh një sasi 'të tepërt' të të dhënave

TikTok thotë se mbledhja e të dhënave të aplikacionit është "në përputhje me praktikat e industrisë".

Kritikët shpesh akuzojnë TikTok për grumbullimin e sasive të mëdha të të dhënave. Një raport i sigurisë kibernetike i publikuar në korrik 2022 nga studiues në ‘Internet 2.0’, një kompani kibernetike australiane, citohet shpesh si provë.

Studiuesit studiuan kodin burimor të aplikacionit dhe raportuan se ai kryen “mbledhje të tepërt të të dhënave”.

Analistët thonë se TikTok mbledh detaje të tilla si vendndodhja, çfarë pajisje specifike po përdoret dhe cilat aplikacione të tjera janë në të.

Sidoqoftë, një test i ngjashëm i kryer nga Citizen Lab arriti në përfundimin se "në krahasim me platformat e tjera të njohura të mediave sociale, TikTok mbledh lloje të ngjashme të dhënash për të gjurmuar sjelljen e përdoruesve".

Në mënyrë të ngjashme, një raport nga Instituti i Teknologjisë i Gjeorgjisë vitin e kaluar thoshte: "Fakti kryesor këtu është se shumica e mediave të tjera sociale dhe aplikacioneve bëjnë të njëjtat gjëra."

2. TikTok mund të përdoret nga qeveria kineze për të spiunuar përdoruesit

TikTok thotë se kompania është plotësisht e pavarur dhe "nuk i ka ofruar të dhëna përdoruesve qeverisë kineze dhe as nuk do e bëjë diçka të tillë”.

Edhe pse ekspertët e privatësisë nuk duan, shumë drejtues të aplikacioneve kanë pranuar se ka marrëveshje që duhet ti bëjnë.

Në këmbim për të na dhënë shërbimet e tyre falas, ata mbledhin njohuri rreth nesh dhe e përdorin atë për të shitur reklama në platformën e tyre, ose për t'i shitur të dhënat tona firmave të tjera që përpiqen të na reklamojnë diku tjetër në internet.

Problemi që kritikët kanë me TikTok është se ai është në pronësi të gjigantit të teknologjisë me bazë në Pekin ByteDance, duke e bërë atë unik si një aplikacion i zakonshëm jo-amerikan. Facebook, Instagram, Snapchat dhe YouTube, për shembull, të gjitha mbledhin sasi të ngjashme të dhënash, por të gjitha janë kompani të themeluara në SHBA.

Për vite me radhë, ligjvënësit amerikanë, së bashku me pjesën më të madhe të botës, kanë marrë një nivel besimi: se të dhënat e mbledhura nga këto platforma nuk do të përdoren për arsye të liga që mund të vënë në rrezik sigurinë kombëtare.

Urdhri ekzekutiv i Donald Trump i vitit 2020 pretendonte se mbledhja e të dhënave të TikTok potencialisht mund të lejojë Kinën të "gjurmojë vendndodhjet e punonjësve federalë, të ndërtojë dosje të informacionit personal për shantazh dhe të kryejë spiunazh".

Deri më tani, provat tregojnë se ky është vetëm një rrezik teorik por frika nxitet nga një pjesë e paqartë e ligjit kinez të miratuar në 2017.

Neni shtatë i Ligjit të Inteligjencës Kombëtare të Kinës thotë se të gjitha organizatat dhe qytetarët kinezë duhet të “mbështesin, ndihmojnë dhe bashkëpunojnë” me përpjekjet për të rritur aplikacionet.

Megjithatë, studiuesit nga Instituti i Teknologjisë i Gjeorgjisë argumentojnë se kjo fjali është nxjerrë jashtë kontekstit dhe theksojnë se ligji përfshin gjithashtu paralajmërime për mbrojtjen e të drejtave të përdoruesve dhe kompanive private.

Që nga viti 2020, drejtuesit e TikTok janë përpjekur vazhdimisht të sigurojnë njerëzit se stafi kinez nuk mund të ketë akses në të dhënat e përdoruesve jo kinezë.

Por në vitin 2022, ByteDance pranoi se disa nga punonjësit e saj në Pekin kishin akses në të dhënat e të paktën dy gazetarëve në SHBA dhe Britani për të gjurmuar vendndodhjet e tyre dhe për të kontrolluar nëse ata po takoheshin me punonjës të TikTok të dyshuar për rrjedhje informacioni në media.

Zëdhënësja e TikTok thotë se punonjësit që kishin akses në të dhënat u pushuan nga puna.

Firma këmbëngul se të dhënat e përdoruesve nuk janë ruajtur kurrë në Kinë dhe po ndërton qendra të dhënash në Teksas për të dhënat e përdoruesve të SHBA-së dhe në faqet në Evropë për të dhënat nga qytetarët e saj.

Në BE, kompania ka shkuar gjithashtu shumë më tej se çdo rrjet tjetër social dhe ka regjistruar një kompani të pavarur të sigurisë kibernetike për të mbikëqyrur të gjithë përdorimin e të dhënave në faqet e saj evropiane. TikTok thotë se "të dhënat e përdoruesve tanë evropianë mbrohen në një mjedis të projektuar posaçërisht dhe mund të aksesohen vetëm nga punonjës të miratuar që i nënshtrohen mbikëqyrjes dhe verifikimit të rreptë të pavarur".

3. TikTok mund të përdoret si një mjet për 'shpërlarjen e trurit'

TikTok argumenton se udhëzimet e tij të komunitetit "ndalojnë dezinformatat që mund të shkaktojnë dëm për komunitetin tonë ose publikun më të gjerë, i cili përfshin përfshirjen në sjellje të koordinuara joautentike".

Në nëntor 2022, Christopher Ëray, drejtor i Byrosë Federale të Hetimeve, u tha ligjvënësve amerikanë se qeveria kineze mund të kontrollojë algoritmin e rekomandimeve, i cili mund të përdoret për operacionet e ndikimit". Pretendimi është përsëritur shumë herë.

Këto shqetësime janë ndezur më tej nga fakti se aplikacioni motër i TikTok, Douyin, i cili është i disponueshëm vetëm në Kinë është shumë i censuruar dhe thuhet se është projektuar për të inkurajuar materialin edukativ dhe të shëndetshëm që të bëhet viral për bazën e tij të përdoruesve të rinj.

Studiuesit në Citizen Lab kryen një krahasim të TikTok dhe Douyin. Ata arritën në përfundimin se TikTok nuk përdor të njëjtën censurë politike.

Kritikët argumentojnë se TikTok është një "kalë troje", megjithëse duket i padëmshëm, ai mund të provojë të jetë një armë e fuqishme gjatë kohërave të konfliktit, për shembull.

Aplikacioni është tashmë i ndaluar në Indi, e cila ndërmori veprime në vitin 2020 kundër aplikacionit dhe dhjetëra platformave të tjera kineze.

Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta Si.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.