.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Kosova planifikon të ushtrojë sovranitet të plotë mbi punët e veta dhe do t'i rezistojë presionit perëndimor për kompromis me ish-fuqinë qeverisëse Serbinë, ka thënë kryeministri i kombit ballkanik.
Duke mbrojtur një sërë lëvizjesh të Prishtinës që i kanë hequr Beogradit ndikimin mbi aspektet e jetës në Kosovë, Albin Kurti tha për Financial Times në një intervistë se politikat e tij nuk synonin “asgjë kundër serbëve, por kundër aktiviteteve të paligjshme të Serbisë në Kosovë”.
Por fuqitë perëndimore kanë frikë se linja e tij e ashpër do të ringjallë tensionet mes dy kandidatëve për BE-në që janë në konflikt që nga shpërbërja e ish-Jugosllavisë në vitet 1990 dhe kërcënojnë stabilitetin e Evropës ndërsa kontinenti po përballet me pasojat e pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia.
Kosova, ku serbët përbëjnë rreth 5 për qind të popullsisë, zhvilloi një luftë të shkurtër, por të përgjakshme kundër Serbisë midis viteve 1998 dhe 1999, më pas shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Beogradi në 2008.
Shumica e vendeve perëndimore e kanë njohur sovranitetin e Kosovës, por Serbia e kundërshton ashpër atë dhe marrëdhëniet ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit mbeten të paqëndrueshme. Ndërkohë, popullsia serbe e Kosovës i ka rezistuar përpjekjeve të Prishtinës për t'i detyruar ata të pranojnë shtetësinë e Kosovës, duke përfshirë përdorimin e dokumenteve të lëshuara nga autoritetet e saj dhe jo letrat serbe.
BE-ja ka bërë thirrje për një zgjidhje ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës dhe i ka kërkuar Kurtit të përmbahet nga veprimet e njëanshme. Por kryeministri nuk përkulet, duke thënë se zgjidhja e çështjeve brenda Kosovës është çështje e brendshme dhe se “nuk ka . . . sfida sigurie që ne nuk mund t'i menaxhojmë dhe kontrollojmë”.
Kurti ka prezantuar masat për të cilat ka thënë se synojnë të afirmojnë sovranitetin e Prishtinës. Ato përfshijnë heqjen graduale të targave të automjeteve dhe ID-ve personale, një goditje ndaj kontrabandës dhe një ndalim të dinarit serb që përdoret zakonisht në zonat serbe në vend të euros, të cilën Kosova e futi në mënyrë të njëanshme.
Muajin e kaluar u mbyllën zyrat postare të drejtuara nga serbët në veri të Kosovës për të cilat Kurti tha se po kryenin “veprimtari të paligjshme [siç janë falsifikimi i dokumenteve”, por në të cilat serbët mbështeten për shërbime të tilla si pagesat e pensioneve nga Beogradi.
Disa këshilla lokalë serbë u shpërndanë gjithashtu pasi u zgjodhën në votime jashtë fushëveprimit të Prishtinës, dhe qeveria njoftoi planet për të rindërtuar shtëpitë e ish-refugjatëve të luftës – kryesisht shqiptarë të detyruar të largoheshin nga zonat serbe në dekadat e fundit.
Në një lëvizje simbolike që sfidon ndarjen e serbëve etnikë në veri të Kosovës, Kurti ka bërë thirrje gjithashtu për rihapjen e një ure në kryeqytetin komunal të Mitrovicës që është mbyllur që nga viti 2011 për të parandaluar përleshjet mes serbëve në veri të qytetit dhe shqiptarëve në jug.
“Ne duam një urë normale. Një urë normale është një urë e hapur; të vetmit që gëzojnë një urë të mbyllur janë ata që ende ëndërrojnë ndarjen e Kosovës”, tha ai duke përdorur emrin shqiptar të vendit
“Evropa rrëzoi muret. Nuk është në rregull të këmbëngulësh për një urë të mbyllur.”
Kurti, i cili përballet me zgjedhjet në shkurt, mohoi se ai po kërkonte të fitonte pikë politike mes shumicës shqiptare të Kosovës.
"Për mua kjo është punë si zakonisht," tha ai. Duke mbrojtur strategjinë e tij të ashpër, kryeministri vuri në dukje se Beogradi kishte mbajtur forcat e armatosura në kufirin e Kosovës dhe refuzoi të nënshkruante një marrëveshje ndërkombëtare që në fakt do të garantonte sovranitetin për Prishtinën.
“Sfidat më të rënda të sigurisë në këtë shekull ndodhën gjatë mandatit tim,” tha ai.
Një zgjidhje duket gjithnjë e më e pamundur, thanë analistët. Kurti ka thënë se çdo dialog duhet të fokusohet në sovranitetin e Kosovës, një vijë e kuqe tradicionale për politikanët serbë.
Kërkesa kryesore serbe – një asociacion etnik i komunave serbe në Kosovë me kompetenca ekzekutive dhe një litar shpëtimi financiar për Beogradin – mbetet një çështje jo-nisëse për Prishtinën, pavarësisht se SHBA-ja dhe vendet e tjera perëndimore e mbështesin idenë.
“Unë dua që askush të mos jetë i privilegjuar dhe për këtë arsye askush të mos diskriminohet”, tha kryeministri.
“Nuk mund të ketë super-pakicë siç dëshiron Beogradi”.
Marrëdhëniet SHBA-Kosovë mund të përkeqësohen në rast të fitores së Donald Trump në zgjedhjet presidenciale të nëntorit në SHBA. Diplomatët e ish-presidentit kanë bërë kritika të ashpra kundër Prishtinës dhe kanë zhvilluar lidhje të përzemërta me Serbinë edhe pasi ai u largua nga detyra.
Kurti tha se do të punonte me këdo që do të merrte Shtëpinë e Bardhë, duke vënë në dukje se Prishtina kishte gjuhë të përbashkët me një administratë potenciale të Trump, duke përfshirë thirrjet për rritjen e shpenzimeve evropiane të mbrojtjes. Ai tha se vendosja e re e ekzekutivit të BE-së në këtë vjeshtë krijoi një shans për t'u ripërqendruar në rolin "agresiv" të Serbisë në Ballkan në vend të qasjes së fundit më të butë ndaj Beogradit.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç lidhi marrëveshje miliarda euro me partnerët evropianë këtë vit për të shfrytëzuar burimet e litiumit të Serbisë për prodhimin e automjeteve elektrike dhe për të blerë avionë luftarakë francezë.
Ajo ka shitur gjithashtu municione me vlerë rreth 1 miliardë euro në vendet perëndimore që përfundojnë në Ukrainë. Paqësimi i Serbisë ishte një gabim, paralajmëroi Kurti, i cili ka akuzuar vendin për bashkëpunim me Moskën. Media shtetërore ruse mban një zyrë në kryeqytetin serb, ndërsa Beogradi mbështetet në Rusinë, një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, për ta ndihmuar atë të bllokojë përpjekjet e Kosovës për t'u anëtarësuar në këtë organizëm global.
Serbia gjithashtu nuk i është bashkuar sanksioneve perëndimore kundër Rusisë.
“Siguria në rajon është viktimë”, tha Kurti. “Është shumë e rëndësishme që BE-ja të jetë e qartë, e vendosur dhe e shpejtë.”
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
