.png)
Megjithëse demenca është shumë më e zakonshme tek të moshuarit, çdo vit qindra mijëra njerëz diagnostikohen me demencë të hershme nën moshën 65 vjeç (rasti më i ri i Alzheimerit i regjistruar ndonjëherë ishte një djalë 19-vjeçar).
Pse ndodh kjo? Shumica e hulumtimeve kanë shqyrtuar gjenetikën e transmetuar brez pas brezi për të kërkuar një përgjigje, por në një studim të ri të botuar në Jama Neurology, studiuesit kanë identifikuar 15 faktorë mjedisorë ose të stilit të jetesës që mund të ndikojnë drejtpërdrejt në shfaqjen e këtyre simptomave.
Prandaj, nuk është vetëm gjenetika ajo që ka rëndësi, por një sërë faktorësh predispozues që janë kryesisht të modifikueshëm nëse do ta kuptoje shpejt. "Gjëja më interesante është se për herë të parë ne mund të jemi në gjendje të veprojmë për të zvogëluar rrezikun e vuajtjes nga kjo gjendje dobësuese duke synuar faktorët që kemi identifikuar," komenton epidemiologu David Lleëellyn i Universitetit të Exeter në Mbretërinë e Bashkuar.
Çfarë është demenca e fillimit të hershëm
Në nivel global, çdo vit ka afërsisht 370,000 raste të reja të demencës në moshë të re. Në përgjithësi, një person më i ri ka më shumë gjasa të përjetojë një formë më të rrallë të demencës.
Tek të rinjtë, humbja e kujtesës nuk është shumë shpesh simptoma e parë.
Në fakt, demenca e fillimit të hershëm ka më shumë gjasa të shkaktojë probleme me lëvizjen, ecjen, koordinimin ose ekuilibrin.
Ekipi hulumtues analizoi të dhënat e mbledhura për 356,052 njerëz nën moshën 65 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar.
Më poshtë faktorët që u shoqëruan me një rrezik më të lartë të demencës
1- Status i ulët social-ekonomik
2- Izolimi social
3- Çrregullime të dëgjimit
4- goditje
5 - diabeti
6 - sëmundjet e zemrës
7- depresioni
8- Mungesa e vitaminës D
9- nivele të larta të proteinës C-reaktive (e prodhuar nga mëlçia në përgjigje të inflamacionit)
10- prania e dy varianteve të gjenit ApoE4 ε4 (një skenar gjenetik tashmë i lidhur me sëmundjen e Alzheimerit).
11 - Abuzimi me alkoolin (konsumimi i moderuar lidhet me një rrezik të reduktuar, ndoshta sepse njerëzit që i përkasin këtij grupi janë përgjithësisht më të shëndetshëm)
12- Çrregullimet që vijnë nga përdorimi i alkoolit
12- nivele i ulët arsimore
13- brishtësia më e madhe (e matur me forcën e kapjes së dorës)
14- Hipotensioni ortostatik (rënie e tepërt e presionit të gjakut kur merrni një pozicion vertikal).
Përveç faktorëve fizikë, një rol të rëndësishëm luan edhe shëndeti mendor, duke përfshirë parandalimin e stresit kronik, vetminë dhe depresionin.
Në fund të fundit, duke bërë një jetë më të shëndetshme, ju mund të zvogëloni rrezikun e demencës.
Shumë nga këta faktorë janë të modifikueshëm, gjë që ofron më shumë shpresë për ata që punojnë për të gjetur mënyra për të mposhtur demencën sesa thjesht ta menaxhojnë atë.
“Dementia e hershme ka një ndikim shumë serioz, sepse ata që preken zakonisht kanë ende punë, fëmijë dhe një jetë të zënë,” thotë neuroshkencëtari Stevie Hendriks nga Universiteti i Mastrihtit. “Shkaku shpesh supozohet të jetë gjenetik, por për shumë njerëz ne në fakt nuk e dimë saktësisht se çfarë është. Kjo është arsyeja pse me këtë studim kemi dashur të hetojmë edhe faktorë të tjerë rreziku"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
