.png)
Nga Gazeta Si - Petrit Halilaj di diçka se si arti mund të ndihmojë në nxjerrjen e fëmijëve nga tmerri i luftës - por edhe rreziqet e përdorimit të tyre si mjet propagande.
Si një refugjat 13-vjeçar nga konflikti në Kosovë në vitin 1999, vizatimet e tij me stilolaps të ushtarëve që vrasin civilë u veçuan nga Sekretari i Përgjithshëm i atëhershëm i OKB-së, Kofi Annan si një përshkrim i fuqishëm i ndikimit të luftës në mendjet e të rinjve.
Halilaj, tani 36 vjeç, që atëherë është bërë një artist i suksesshëm dhe i ka rishikuar ato vizatime në një ekspozitë në Britani dhe tani edhe në galerinë “Kamel mennour” në Paris - duke i ndarë fotografitë e tij origjinale.
Gjatë këtij procesi, ai u përpoq të kujtonte pse në fund kishte refuzuar të dorëzonte vizatimin që kishte përgatitur për Kofi Annan.
“Fillimisht mendova se ky ishte shansi im për të ndalur luftën. Po nxitoja për të përfunduar një vizatim të madh përpara se ai të vinte”, tha Halilaj për ‘AFP’ duke qeshur.
Ka qenë, mendon ai, gjyshi i tij që ia ka ftohur emocionet.
“Gjyshi im ishte pothuajse i mërzitur nga entuziazmi im - ai nuk mund të përballonte gëzimin tim në vizatimin e figurës. Ai më tha (vizita e Ananit) ishte thjesht teatër”.
Kur Anan vizitoi kampin në Shqipëri, i shoqëruar nga mediat botërore, dhe e pyeti nëse mund ta çonte vizatimin në një takim të madh të OKB-së, Halilaj tha jo.
“Ndoshta po mendoja për fjalët e gjyshit”, tha Halilaj. “Por ndoshta thjesht kisha një ndjenjë se ky është vizatimi im dhe doja ta mbaja!”.
“Frika nga të huajt”
Vizatimet adoleshenti Halilaj i ka bërë nën mbikëqyrjen e një psikologeje fëmijësh italiane, e cila ishte vullnetare në kamp.
Përvojat e tij kanë rëndësi të dukshme pasi miliona fëmijë detyrohen përsëri të ikin nga një luftë brutale europiane, këtë herë në Ukrainë.
“Në luftë, mëson të kesh frikë nga të huajt dhe tjetri. Vetëm pasi isha në kamp, mësova të filloja të lidhem përsëri me të huajt dhe të pasurit e artit ishte aq e rëndësishme”, i tha ai AFP.
Por në punën e tij ai thekson rëndësinë e drejtimit nga një ekspert psikologjik.
Bashkëkuratorja e ekspozitës, Amy Zion, tha se ishte e shqetësuar të shihte foto nga fëmijët ukrainas që përdoreshin për të përshkruar luftën në gazeta kohët e fundit.
“Më shqetësonte që mund të bëhej kaq lehtë një raportim gazetaresk”, tha ajo për AFP.
Petriti kishte një psikologe të trajnuar për të punuar në situata traumatike, e cila vërtet kuptonte se si ta paraqiste situatën si terapi para së gjithash dhe jo diçka për t’u instrumentalizuar.
Vizatimet që dolën
Kjo është ndoshta arsyeja pse shumë nga vizatimet nuk shfaqnin dhunë, por skena paqësore të natyrës dhe kafshëve.
Duke i rishikuar ato, Halilaj ishte i magjepsur për të rizbuluar elementë që sugjeronin çështje të tjera që ngjalleshin në mendjen e tij të re.
Ai nxjerr në pah dimensionet shumëngjyrëshe që tani dominon hapësirën e ekspozitës në Paris.
“Është e qartë se ky isha edhe unë. Kur shoh ngjyrat mendoj: ky është një marsh krenarie!” tha ai duke qeshur.
“Unë kisha më shumë ndodhi brenda vetes sesa vetëm lufta”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
