.png)
Nga Gazeta Si – Kush është autori i veprës? Ai që e koncepton apo ai që e realizon? Meqenëse në vitin 1914 Marcel Duchamp vuri nënshkrimin e tij në një mbajtëse shisheje të blerë në dyqane dhe e shndërroi atë në një vepër arti, dikush do të tundohej të përgjigjej pa hezitim se autori është ai që ka idenë, jo ekzekutuesi i materialit. Por nuk është gjithmonë kaq e thjeshtë.
Më 13 maj, dhoma e tretë e Gjykatës së Parisit, e specializuar në pronësinë intelektuale, do të shqyrtojë padinë e ngritur nga skulptori francez, Daniel Druet kundër yllit italian të artit bashkëkohor Maurizio Cattelan, pronarit të galerisë së tij pariziane Emmanuel Perrotin dhe Monnaie de Paris që në vitin 2016 priti ekspozitën e Cattelan “Not Afraid of Love”.
Sipas “Le Monde”, i cili ishte i pari që tregoi historinë, Druet kërkon pesë milionë euro sepse ai nuk përmendet kurrë në katalogë dhe ekspozita, edhe pse ishte ai – skulptori i portreteve të dyllit në Paris – që bëri nëntë statuja në bazë nga veprat më të famshme të Cattelan: nga Gjon Pali II i goditur nga meteori te Hitleri si fëmijë në gjunjë dhe me duar të bashkuara, deri te portretet e vetë Cattelan, si ai në të cilin artisti italian është varur nga një pallto.
Në moshën 80-vjeçare, skulptori i talentuar klasik, Daniel Druet mund të shkaktojë një tërmet në botën e artit bashkëkohor, ku vlera sigurisht nuk qëndron në përsosmërinë teknike dhe estetikën, por në konceptin që artisti dëshiron të komunikojë.
Druet ankohet se konsiderohet nga Cattelan si një furnizues i thjeshtë, kur vështrimi i statujave, aq i gjallë falë aftësisë së tij, është për mendimin e tij një përbërës thelbësor.
Bashkëpunimi filloi në fund të viteve nëntëdhjetë, kur Cattelan arriti të zbulonte se kush është skulptori i portreteve të jashtëzakonshme të dyllit të muzeut Grévin të Parisit. Më pas ai porositi një seri statujash hiper-realiste nga Druet. “Ai dërgoi një faks me dhjetë rreshta – i tha Druet “Le Monde” – ose bashkëpunëtorët që flisnin disa fjalë frëngjisht më dhanë disa udhëzime. Gjithçka e paqartë, më duhej t’ia dilja vetë”.
Druet është shumë i vlerësuar në botë në artet e bukura, formimi i tij akademik dhe virtuoziteti i tij janë të një standardi të lartë. Për të pozuan François Mitterrand në Elysee ose Papa në Vatikan. Në atelienë e Saint Ouen, i veshur me të njëjtën bluzë të shekullit të nëntëmbëdhjetë të Auguste Rodin, Druet krijon statuja që duket se marrin jetë dhe mbi të cilat ai vendos firmën e tij. Megjithatë Cattelan nuk e përmend kurrë dhe Druet mbetet një i panjohur në artin bashkëkohor. Nga Cattelan ai mori mesatarisht 33 mijë euro për statujë, por ajo e Hitlerit në gjunjë, për shembull, u hodh në ankand në Christie’s për 17 milionë dollarë.
“Pa Maurizio veprat nuk do të ekzistonin, pa Druet do të ekzistonin dhe do të ishin të njëjta”, thotë Eric Andrieu, avokati mbrojtës i Cattelan. Skulptori Druet nuk është dakord dhe ka besim te gjyqtarët: “Ky gjyq do të shkatërrojë një mit: epoka e artistit që as nuk i prek veprat e tij, por vlerësohet nga të gjithë ka përfunduar”.
Marrë nga Corriere della Sera, përshtati në shqip: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
