Zbulohen kokat e perëndive greke në qytetin e lashtë

Dy kokat e statujave të lashta të Afërditës, perëndeshës së dashurisë, dhe Dionisit, perëndisë së verës, janë zbuluar në një gërmim arkeologjik në qytetin e lashtë grek të Aizanoit, 50 kilometra nga qendra e qytetit Kutahya në Turqinë e sotme perëndimore.

Koordinatori i gërmimeve, Dr. Gokhan Coskun, tha për agjencinë shtetërore turke të lajmeve Anadolu se kokat e perëndive greke u zbuluan në përroin Penkalas, duke vënë në dukje se trupat u gjetën në një gërmim të mëparshëm.

Përroi i Penkalas është degë e lumit Rindakos, ku më parë janë zbuluar edhe statuja të tjera, kryesisht të periudhës romake.

“Gjatë gërmimeve hasëm në gjetje që na befasuan. Këto ishin kokat e statujave të mëdha prej mermeri”, është shprehur Coskun.

“Njëra kokë është e ‘Afërditës’, e njohur si perëndeshë e dashurisë dhe bukurisë, me lartësi rreth 50 cm. Tjetra është nga statuja e Dionisit 45 cm e lartë, që si perëndia e verës në mitologji”.

“Këto janë gjetje të rëndësishme për ne, pasi tregojnë se kultura politeiste e Greqisë antike ka ekzistuar për një kohë të gjatë pa e humbur rëndësinë e saj në epokën romake”, tha ai.

“Gjetjet sugjerojnë se mund të ketë pasur një punëtori skulpture në rajon”.

Rrënojat e qytetit të lashtë grek të Aizanoi datojnë në epokën e bronzit dhe ndodhen pranë lumit Penkalas, në Anadollin perëndimor, rreth 1000 metra mbi nivelin e detit.

Aizanoi, i latinizuar si Aezani, ishte një qendër e rëndësishme politike dhe ekonomike në kohën romake.

Pas shekullit të VII, qyteti pësoi një rënie; megjithatë, mbetjet e mbijetuara nga periudha përfshijnë një Tempull të Zeusit të ruajtur mirë, një kompleks teatri-stadiumi dhe një macellum (ndërtesë e lashtë e tregut të brendshëm) të gdhendur në kohën e Dioklecianit.

I vendosur në një kodër, Tempulli i Zeusit ishte shenjtërorja kryesore e qytetit. Gjetjet e qeramikës tregojnë vendbanimin lokal nga gjysma e parë e mijëvjeçarit të tretë p.e.s. Tempulli është pseudodipteral, me tetë kolona në të dy skajet dhe pesëmbëdhjetë përgjatë anëve (35m × 53m). Ai u dëmtua nga tërmeti i vitit 1970 në Gediz dhe që atëherë është restauruar.

Teatri dhe stadiumi i Aizanoit janë ndërtuar ngjitur me njëri-tjetrin dhe ky kompleks i kombinuar thuhet se është unik në botën antike. Ndërtimi filloi pas vitit 160 pas Krishtit dhe përfundoi në mesin e shekullit të tretë.

Aizanoi është vendi i parë i regjistruar në botë ku u llogarit inflacioni dhe prej andej u përhap në qytete të tjera të Perandorisë Romake. Një macellum rrethor (oborr i madh rrethor) që daton në gjysmën e dytë të shekullit të dytë ndodhet në jug. Në shekullin e katërt, ajo ishte gdhendur me një kopje të Ediktit të Çmimeve të Dioklecianit që daton në vitin 301, në një përpjekje për të kufizuar inflacionin që rezulton nga poshtërimi i monedhës.

Më vonë, duke shërbyer si kështjellë, siti u dorëzua për t'u regjistruar në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vitin 2012.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.