Udhëtimi që ndryshoi artin e Picasso-s

Nga Gazeta “SI”- Një udhëtim i shkurtër në fshatin e lashtë katalanas të Gosol-it në Pirenej, në vitin 1906, ishte katalizatori i një ndryshimi të thellë në artin e Pablo Picasso-s , episod shpesh i anashkaluar nga historianët.

Një mik e kishte ftuar artistin të vizitonte këtë “strehë malore madhështore”, e njohur për kontrabandistët e saj. Picasso, i intriguar, e bindi të dashurën e tij, ish-modelen Fernande Olivier, ta shoqëronte në këtë udhëtim nga Barcelona. Rruga për në Gosol ishte e vështirë: mushkat ngjiteshin mbi shtigje malore pranë shkëmbinjve të rrezikshëm. Me mbërritjen, çifti vendosi të kalonte verën në hanin e vetëm të fshatit, Hostal cal Tampanada, duke pikturuar dhe duke shijuar jetën e thjeshtë malore.

Historianët e artit e konsiderojnë këtë periudhë si një moment kyç në karrierën e Picasso-s. Në Gosol, larg botës pariziene të artit, ai filloi të lëvizë drejt një stili më të ashpër, më të thjeshtë dhe origjinal. Ai filloi të ndihej më i çuditshëm, më i përjetshëm dhe më i lirë artistikisht. Gjatë 10 javëve aty, sipas biografit John Richardson, Picasso krijoi shtatë piktura të mëdha, një duzinë veprash të mesme dhe vizatime të panumërta , akuarele, gouache dhe gdhendje.

Shumë prej veprave të Gosol-it portretizojnë Olivier-in, duke reflektuar intensitetin e ndjenjave të tij. Por ndikimi më i rëndësishëm erdhi nga takimi me hanxhiun dhe ish-kontrabandistin Josep Fondevila, një figurë e ashpër dhe karizmatike, si dhe nga një Madonnë polikrome e shekullit të 12-të në kishën e fshatit , skulpturë që më vonë do të konsiderohej një burim i rëndësishëm frymëzimi për Picasso-n.

Sot, kjo skulpturë është pjesë e koleksionit të Museu Nacional d’Art de Catalunya (MNAC) të Barcelonës dhe ekspozita “Romaneske Picasso” tregon lidhjet midis veprës së artistit dhe artit romanik mesjetar. Historianët shpesh i japin më shumë vëmendje ndikimeve të tjera të Picasos, si arti afrikan, skulptura arkaike iberike dhe Cézanne, duke lënë pas ndikimin unik të Gosol-it dhe artit romanik.

Ka të ngjarë që Picasso filloi ta merrte seriozisht artin romanik katër vjet para udhëtimit në Gosol, kur një ekspozitë e madhe e artit romanik dhe gotik u hap në Barcelonë, që përkoi me një ringjallje të nacionalizmit katalanas.

Pak më shumë se tre dekada më vonë, në vitin 1934, kur Picasso ishte një personazh i famshëm ndërkombëtar që jetonte përgjithmonë në Francë, artisti u kthye në Barcelonë për të vizituar Muzeun e ri Kombëtar (i njohur atëherë si Muzeu i Artit të Katalonjës), pak para inaugurimit të tij zyrtar. Vizita e fundit në atdhe u mbulua nga gazetat, duke theksuar se Picasso admironte fuqinë dhe intensitetin e artit të hershëm katalanas, dhe e quajti muzeun “diçka unike në botë, një burim i domosdoshëm për këdo që dëshiron të dijë origjinën e artit perëndimor.”

Elizabeth Cowling, profesoreshë emeritus e historisë së artit në Universitetin e Edinburgut, thekson se aspektet që tërhoqën më shumë Picasso-n ishin “stilizimi, intensiteti dhe forca, fakti që nuk drejtohej nga një estetikë natyraliste”. Ajo e përshkruan qëndrimin e tij në Gosol si një “pushim krijues” që i lejoi të përthithte frymëzimin e ri dhe të zhvillonte ide jashtë mjedisit konkurrues të qytetit. Duke qenë një vend i thjeshtë dhe i paprekur nga moderniteti, Gosol-i ndihmoi Picasso-n të forconte prirjen e tij për primitivën dhe për një art më të drejtëpërdrejtë, më autentik.

Ky udhëtim, megjithëse i shkurtër, shënoi një pikë kthese që do të ndikonte në gjithë rrugëtimin artistik të Picasso-s dhe në zhvillimin e kubizmit, duke treguar se ndonjëherë një fshat i vogël mund të shkaktojë ndryshime të mëdha në historinë e artit.

Burimi: BBC

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.