Sezoni i festave mund të jetë intensiv. Njerëzit udhëtojnë, presin familjen dhe miqtë dhe shkojnë në evente, ndërkohë që mbajnë përgjegjësi të tjera të punës dhe familjes.
I gjithë ky aktivitet na bën të mendojmë për rëndësinë e mbajtjes së sistemit tonë imunitar të shëndetshëm. Cilat janë disa zakone që të gjithë duhet të përvetësojnë, të tilla si të flenë mirë, të ushqehen mirë dhe të ushtrohen rregullisht? Nga ana tjetër, a ka disa zakone që njerëzit duhet të marrin në konsideratë të ndalojnë për shkak të ndikimeve të tyre negative në sistemin imunitar?
Për të ndihmuar në zgjidhjen e këtyre pyetjeve, ekspertja e mirëqenies së CNN, Dr. Leana Wen u përgjigjet disa pyetjeve se si mund të qëndrosh i shëndetshëm në një periudhë festash.
Pse është veçanërisht e rëndësishme ta mbajmë sistemin tonë imunitar të shëndetshëm?
Leana Wen: Sistemet tona imunitare janë mbrojtja natyrale e trupit tonë kundër viruseve, baktereve dhe patogjenëve të tjerë të mundshëm. Sistemet imunitare të forta dhe të shëndetshme zvogëlojnë rrezikun e prekjes nga sëmundje infektive dhe të sëmurjes rëndë prej tyre. Sistemi imunitar është gjithashtu i implikuar në disa sëmundje kronike.
Imuniteti ndikohet nga shumë faktorë, disa prej të cilëve janë nën kontrollin tonë. Marrja e vaksinave të rekomanduara, për shembull, ndihmon në ndërtimin e imunitetit kundër sëmundjeve të caktuara. Përtej vaksinave, ka disa faktorë të stilit të jetesës që hulumtimet tregojnë se gjithashtu forcojnë funksionin imunitar të trupit tonë.
Çfarë zakonesh duhet të përvetësojnë njerëzit nëse duan të forcojnë funksionin e tyre imunitar?
Wen: Ka tre zakone të rëndësishme që njerëzit duhet të marrin në konsideratë. Së pari, qëndroni fizikisht aktivë. Përveç zvogëlimit të mundësisë për të zhvilluar sëmundje kronike si diabeti, kanceri dhe sëmundjet e zemrës, ushtrimet stimulojnë sistemin imunitar. Të qenit fizikisht aktiv mund të ulë mundësinë e vdekjes nga gripi ose pneumonia, sipas Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.
Së dyti, zvogëloni konsumin e ushqimeve të ultrapërpunuara. Këto “ushqime të dëmshme” përmbajnë sasi të larta kimikatesh si konservues dhe ngjyrues artificialë. Konsumi i sasive më të larta të ushqimit të ultrapërpunuar mund të shkurtojë jetëgjatësinë me më shumë se 10%. Këto ushqime janë lidhur gjithashtu me inflamacion.
Mungesa e aktivitetit fizik dhe konsumi më i lartë i ushqimit të ultrapërpunuar shoqërohen të dyja me obezitetin, i cili lidhet me funksionin imunitar të dëmtuar. Njerëzit duhet të synojnë të paktën 150 minuta në javë ushtrime me intensitet të moderuar deri në të lartë dhe duhet të përpiqen të kenë një dietë që thekson ushqimet e plota si perimet, mishrat, fasulet, drithërat dhe arroret.
Së treti, synoni një gjumë më të mirë. Studimet kanë treguar se mungesa e gjumit shkakton ndryshime imunitare që rrisin rrezikun e sëmundjeve të ndryshme. Dhe njerëzit që flenë rregullisht më pak se shtatë orë në natë kanë një gjasë më të lartë për të zhvilluar presion të lartë të gjakut, diabet dhe obezitet.
Ekzistojnë disa metoda që mund të ndihmojnë në përmirësimin e gjumit. Shumë njerëz kanë vështirësi sepse thjesht nuk kanë kohë të mjaftueshme në shtrat. Mundohuni të jepni përparësi të paktën tetë orëve në shtrat dhe synoni të shkoni në shtrat dhe të zgjoheni afërsisht në të njëjtën kohë çdo ditë. Elementë të tjerë të higjienës së mirë të gjumit përfshijnë mos përdorimin e ekraneve para gjumit dhe optimizimin e mjedisit tuaj të gjumit me një vend të freskët, të qetë dhe të errët.
A ka zakone që njerëzit duhet t’i lënë në konsideratë për të përmirësuar sistemin e tyre imunitar?
Wen: Po. Më të rëndësishmet janë shmangia e pirjes së duhanit dhe alkoolit të tepërt.
Shumë studime e kanë lidhur pirjen e duhanit me efektet afatshkurtra dhe afatgjata në imunitet, duke përfshirë dëmtimin e aftësisë së trupit për të luftuar infeksionet virale dhe bakteriale. Disa nga këto efekte përmbysen me ndërprerjen e pirjes së duhanit. Konsumi i tepërt i alkoolit gjithashtu mund të dobësojë përgjigjen e sistemit imunitar.
Festat mund të jenë një kohë e vështirë për të ulur konsumin e alkoolit, por njerëzit duhet të përpiqen të shmangin pirjen e tepërt dhe të qëndrojnë brenda udhëzimeve për pirjen me moderim (dy pije ose më pak në ditë për burrat dhe një pije ose më pak në ditë për gratë në ditët kur konsumohet alkool).
Çfarë duhet të bëjnë personat e rrezikuar për të zvogëluar rrezikun e sëmundjes gjatë festave?
Wen: Ata duhet të përpiqen të shmangin vendet e mbushura me njerëz ku shumë njerëz bërtasin dhe flasin me zë të lartë. Mos harroni të lani duart shpesh dhe mirë me sapun dhe ujë. Nëse po organizoni një aktivitet, merrni në konsideratë t’u kërkoni atyre që kanë shenja të infeksionit të frymëmarrjes si ethe dhe kollë të qëndrojnë në shtëpi.
Dhe ju lutem shijoni festat! Vetmia dhe ndjenja e izolimit në fakt mund të dëmtojnë sistemin imunitar. Festat mund të jenë të lodhshme dhe stresuese, por të qenit së bashku me ata që doni, qoftë familja apo miqtë, mund të sjellë shumë përfitime për shëndetin tuaj emocional dhe fizik.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
