Studimi i një turku dhe dy amerikanëve fiton çmimin Nobel për ekonominë

12:12 - 14 Tetor 2024

Ekonomistët me bazë në SHBA, Daron Acemoglu, Simon Johnson dhe James Robinson u nderuan të hënën me çmimin Nobel në shkencat ekonomike, për punën mbi “si formohen institucionet dhe ndikojnë në prosperitet”.

Në punën e tyre, autorët tregojnë rëndësinë e institucioneve shoqërore në pasurimin e një vendi. Shoqëritë me sundim të dobët të ligjit dhe institucionet që shfrytëzojnë popullsinë nuk gjenerojnë rritje apo ndryshim për mirë. Hulumtimi i laureatëve na ndihmon të kuptojmë pse.

Fituesit e çmimit, i quajtur zyrtarisht “Çmimi Sveriges Riksbank në Shkencat Ekonomike në kujtim të Alfred Nobel”, do të marrin 11 milionë korona suedeze (1 milionë dollarë) nga banka qendrore suedeze.

Paratë e çmimit do të ndahen në mënyrë të barabartë midis fituesve – siç ishte më parë rasti në vitin 2022, kur shpërblimi u nda midis ekonomistëve me bazë në SHBA, Ben Bernanke, Douglas Diamond dhe Philip Dybvig.

Ekonomistia dhe historiania Claudia Goldin fitoi Nobelin e Ekonomisë në 2023 për avancimin e të kuptuarit të të ardhurave të grave dhe rezultateve të tregut të punës.

Çmimi Nobel për Paqen për vitin 2024 iu dha javën e kaluar organizatës japoneze të mbijetuar nga bomba atomike Nihon Hidankyo, në njohje të përpjekjeve të saj për të çliruar botën nga armët bërthamore.

Çmimet e tjera Nobel, të dhëna për herë të parë në 1901, janë në Fizikë, Kimi, Fiziologji ose Mjekësi dhe Letërsi.

Çmimi i shkencave ekonomike u prezantua në vitin 1968 për nder të 300-vjetorit të Bankës Qendrore Suedeze dhe u dha për herë të parë një vit më vonë. Fituesi zgjidhet nga Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave në njohje të punës me “rëndësi të jashtëzakonshme”.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.