.png)
Rritja e çmimeve të energjisë mund të nënkuptojë një dimër edhe më të ftohtë dhe më të errët në të gjithë Europën, me qeveritë që garojnë për të gjetur mënyra të reja për të mbrojtur familjet që përballen me faturat e mëdha të shërbimeve.
Çmimet e gazit me shumicë janë duke lëvizur rreth 200 euro për megavat orë – tetë herë më të larta se niveli mesatar i viteve të fundit, çmimet e shitjes me shumicë të energjisë elektrike janë rritur ndjeshëm si përgjigje ndaj vështirësive të gjenerimit në shumë vende dhe errësira po rritet.
Në Mbretërinë e Bashkuar, ku faturat e familjeve pritet të rriten në 4.400 £ në vit në fillim të vitit 2023, rreth katër herë më shumë se niveli i periudhës midis 2018 dhe 2021, aktivisti për të drejtat e konsumatorit Martin Leëis e ka përshkruar situatën si “një krizë kombëtare në shkallën që pamë në pandemi”.
Mbretëria e Bashkuar është goditur rëndë sepse mbështetet shumë te gazi si për ngrohjen e shtëpive ashtu edhe për prodhimin e energjisë elektrike, dhe sepse, ndryshe nga shumë vende europiane, lejon që çmimet e shitjes me shumicë të rrjedhin drejtpërdrejt te konsumatorët – megjithëse me vonesë.
Ndërsa Rishi Sunak dhe Liz Truss luftojnë publikisht për çmimet e energjisë në garën për të pasuar Boris Johnson si kryeministrin e ardhshëm të Mbretërisë së Bashkuar, qeveritë e të gjitha shtresave po përballen me të njëjtat sfida në të gjithë kontinentin.
Kancelari i Gjermanisë, Olaf Scholz, tha se qeveria e tij “do të bënte gjithçka për të siguruar që qytetarët të kalojnë këtë kohë të vështirë” të inflacionit të lartë.
Vendet europiane ndryshojnë në shpenzimet e tyre për gazin, energjinë elektrike, qymyrin dhe karburantet e rrugëve, por pothuajse të gjitha kanë përdorur fuqinë e shtetit për të mbrojtur klientët nga një pjesë e rritjes së faturave.
FMN vlerësoi në korrik se vendi europian me të ardhura mesatare të larta kishte shpenzuar tashmë një shtesë prej 1 për qind të të ardhurave kombëtare vjetore për mbështetjen e çmimit të energjisë – një shifër që ai thotë se është pothuajse me siguri një nënvlerësim dhe që ka të ngjarë të rritet. Vendet më të varfra europiane, ku energjia është një pjesë më e madhe e peshës buxhetore, kishin shpenzuar tashmë 1.7 për qind të të ardhurave të tyre kombëtare.
Më shqetësuesja ishte se shumë nga paratë e shpenzuara deri më tani kanë shkuar për të ndaluar kompanitë e energjisë që të kalojnë çmime më të larta tek klientët – një taktikë për të cilën fondi tha se nuk “nxit kursimet e energjisë”.
Në Francë, qeveria do të shpenzojë këtë vit rreth 22 miliardë euro për të mbrojtur qytetarët e saj nga rritja e kostove të energjisë, me një ngrirje të çmimeve të gazit për konsumatorët, si dhe kufirin e saj prej katër për qind në rritjen e çmimit të energjisë elektrike – që të dyja u prezantuan në shkurt të këtij viti. vit.
Qeveria e Norvegjisë paguan 90 për qind të faturave të energjisë elektrike të familjeve kur çmimet e shitjes me shumicë tejkalojnë kufijtë e përcaktuar. Por edhe me kapacitetin e saj të madh hidroenergjetik, Oslo është përballur me presionin politik dhe publik në rritje për paaftësinë e saj për të frenuar çmimet e larta.
Gjermania ka rënë dakord për një ndihmë prej 15 miliardë eurosh për Uniper, një blerës i madh gazi, megjithëse kostot më të larta të gazit përfundimisht do t’u kalohen klientëve.
Shumica e vendeve europiane kanë ulur taksat për benzinën dhe naftën, duke filluar nga një ulje prej 5 p për litër në MB deri në një ulje të përkohshme prej 29.55 cent për litër në Francë dhe Gjermani.
Çmimi i bombolave të gazit, një mënyrë e zakonshme për ngrohjen e shtëpive spanjolle, është fiksuar nga qeveria në Madrid deri vitin e ardhshëm.
Ndërsa këto masa kanë qenë të njohura me publikun, ekonomistët dhe qeveritë e kanë kuptuar se duhet të ofrojnë gjithashtu mbështetje që inkurajon familjet dhe bizneset të përdorin më pak energji.
Çmimet e larta të energjisë industriale në Holandë çuan në një reduktim prej 30 për qind të përdorimit në pesë muajt e parë të këtij viti në krahasim me vitin e kaluar. Duke parë këto rezultate, një zyrtar qeveritar në Hagë tha: “Tregu i energjisë funksionon”.
Pagesat e shumës së shpejtë janë shtuar në pjesë të tjera të Europës. Të gjitha familjet në MB do të marrin një subvencion prej 400 £ për faturat e energjisë këtë dimër. Në Europën Qendrore dhe Lindore, familjet shpenzojnë më shumë për lëndët djegëse fosile si përqindje e buxhetit të tyre familjar, sepse mallrat janë të nevojshme dhe të ardhurat janë më të ulëta. Kjo ka bërë që të ofrohet mbështetje dukshëm më e lartë, kryesisht në formën e masave që kanë mbrojtur konsumatorët nga çmimet më të larta.
Për herë të parë që nga fundi i komunizmit, çdo familje në Poloni mund të aplikojë për një subvencion një herë deri në 3000 zloty (640 €) për të blerë qymyr, i cili ende ngroh shumë nga familjet e vendit.
Gjermania ka ofruar reduktime në shumën e përgjithshme në tatimin mbi të ardhurat dhe ka rritur shtesat, ndërsa Italia ka vendosur një “bonus të kostos së jetesës” prej 200 € për shumicën e punëtorëve me rrogë, punëtorëve të vetëpunësuar dhe pensionistëve.
Ndërsa kostot rriten, vendet po synojnë gjithnjë e më shumë mbështetjen për familjet më të varfra – një politikë që FMN mendon se është një mënyrë më e mirë për të ulur përdorimin e përgjithshëm të energjisë.
Më të varfërve të Italisë – të përcaktuar si ata që fitojnë më pak se 12.000 euro në vit – u janë ngrirë faturat e energjisë shtëpiake nën qeverinë në largim të Mario Draghit, i cili u përpoq të ecte në një litar të ngushtë midis ofrimit të ndihmës për familjet dhe mbajtjes së objektivit të deklaruar të deficitit publik prej 5.6 për qind të PBB-së.
Konsumatorët me të ardhura më të ulëta në Holandë do të marrin një kompensim energjie prej rreth 1.300 euro, ndërsa në MB, familjet që marrin mbështetje të testuar nga qeveria do të marrin 650 £.
Në Spanjë, qeveria ka qenë më pak bujare ndaj familjeve më të varfra në moshë pune, me pagesa të njëhershme prej vetëm 200 € për njerëzit që fitojnë më pak se 14.000 € në vit. Mbështetje më bujare ka shkuar për ata që marrin pensionet më të ulëta shtetërore, ku pagesat janë rritur me 15 për qind, ekuivalente me rreth 60 euro më shumë në muaj.
Disa qeveri kanë marrë gjithashtu risi dhe shpërqendrim në një përpjekje për t’i mbajtur familjet të lumtura në mes të krizës energjetike. Politika më e dukshme, e faturuar si një mjet për të reduktuar përdorimin e rrugëve, ishte leja e transportit publik të Gjermanisë me 9 euro në muaj për qershor, korrik dhe gusht. Politika ka parë një ngritje të madhe, me politikanët nën presion për të zgjatur skemën, ndoshta me më pak subvencione nga qeveria, në një formë në të ardhmen.
Për Oya Celasun, ndihmës drejtoreshë e departamentit europian të FMN-së, qeveritë duhet të përqendrojnë përpjekjet e tyre për të ndihmuar familjet me të ardhura më të ulëta, të cilat vuajnë më shumë nga faturat e larta të energjisë. “Politika duhet të zhvendoset nga mbështetja me bazë të gjerë në lehtësimin e synuar,” tha ajo.
Burimi: Financial Times; Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
