.png)
Partia gjithnjë e më popullore pro-ruse e Bullgarisë “Rilindja” shkatërroi zyrat e BE-së në Sofje, bllokoi fizikisht deputetët në parlament, dhe bëri thirrje që armiqtë e Presidentit Vladimir Putin të asgjësoheshin – dhe çfarë ndodhi pas gjithë këtyre zhvillimeve? Jo ndonjë gjë e madhe.
E njëjta gjë mund të thuhet për një zinxhir shpërthimesh misterioze në fabrikat e armëve – incidente që janë nën vëzhgim intensiv ndërsa Sofja rrit prodhimin e armëve për eksport në Ukrainë.
Pavarësisht nga ato që mund të shihen si sulme ruse në tokën bullgare, hetuesit e Sofjes akuzohen për vite të tëra për mosveprim, fshehje dhe zvarritje.
Në një intervistë me POLITICO, kryeministri i ri i Bullgarisë, Nikolai Denkov tha se ishte koha për t'i dhënë fund këtij modeli të autoriteteve të zbatimit të ligjit dhe shërbimeve të sigurisë që mbyllin njërin sy kur vjen puna për të thelluar hetimet për ato raste kur Moska mund të tërheqë fijet.
Denkov erdhi në pushtet më 6 qershor dhe po përballet me një udhëtim brutal duke u përpjekur të drejtojë qeverinë e tij të brishtë në një trajektore pro NATO-s, pro-ukrainase në një vend ku propaganda ruse dhe rrjetet e pushtetit – të ushtruara përmes shërbimeve të spiunazhit dhe krimit të organizuar – mbajnë një trajektore të frikshme.
Megjithatë, në një përpjekje të hershme për të ndryshuar mënyrën se si Bullgaria trajton levat e ndikimit rus, ai ka bërë hapin e pazakontë duke shigjetuar drejtpërdrejt partinë e pro-Kremlinit, ultra-nacionaliste Rilindja, me argumentin se autoritetet duhet të hetojnë nëse sjellja e kësaj kishte tejkaluar vijën e kuqe.
Më 27 qershor, Denkov akuzoi publikisht partinë, mbështetja e së cilës tani është rritur në rreth 16 për qind nga 10 për qind në vjeshtë, se ishte “neofashiste” dhe se po bënte “luftë … kundër vlerave europiane”.
Kur u pyet për thirrjen e tij për veprim kundër Rilindjes, ai tha se zyrtarët bullgarë shpresh here e kishin trajtuar qasjen ndaj ndërhyrjes ruse të frymëzuar nga titulli i filmit të fundit të Stanley Kubrick "Eyes Ëide Shut".
“E vetmja gjë që kam kërkuar është që institucionet e ndryshme të ndalojnë” duke kthyer fytyrën nga ana tjetër, tha ai për POLITICO në Bruksel javën e kaluar, duke thënë se komentet e tij publike për Revival kishin qenë një reagim ndaj “gënjeshtrave” të përdorura në mënyrë “agresive” ndaj tij.
"Ata shpërndajnë [gënjeshtra] përmes mediave sociale për të trembur popullatën dhe përpiqen të përdorin këtë mjedis për të përfituar ndonjë përfitim politik," shtoi ish-kimisti i butë, duke vënë në dukje se Revival kishte përdorur "gjuhën e agresionit" dhe nxitjes. “Ky agresion u bë gjithnjë e më i dukshëm dhe nuk është diçka që mund të lejohet të zhvillohet më shumë”, shtoi ai.
Në të vërtetë, udhëheqësi i Rilindjes, Kostadin Kostadinov - i mbiquajtur Z. Kopeck për qëndrimin e tij pro-Moskës, anti-BE - nuk bën asnjë përpjekje për të maskuar besnikërinë e tij.
Menjëherë pas rebelimit të dështuar të Yevgeny Prigozhin në fund të muajit të kaluar, ai tha se ishte detyra e bullgarëve të zakonshëm të asgjësonin "plehra të deformuara" - me sa duket kundërshtarët e Putinit në Bullgari - kishin shpresuar se kryengritja nga mercenarët e Grupit Wagner mund të shënonte fundin e presidentit.
Partia po kërkon gjithashtu një referendum për të ndaluar pranimin e Bullgarisë në euro.
Nuk kaloi shumë kohë që thirrja e Denkov për veprim më 27 qershor të hynte në fuqi. Në të njëjtën ditë, zyra e prokurorit të Sofjes tha se do të hetonte Kostadinov për përdorim të gjuhës së urrejtjes dhe nxitje për dhunë. Kostadinov hodhi poshtë masat e Denkov kundër tij, duke thënë se kryeministri thjesht po merrte udhëzime nga ambasada amerikane në Sofje.
Kur u pyet nëse kishte frikë se një qasje ligjore ndaj Rilindjes mund të rezultojë e kundërta, duke e lejuar partinë të bënte edhe më shumë kapital duke pretenduar se ishte viktimë e një goditjeje properëndimore, Denkov kishte dyshime se kjo mund ta bënte retorikën e Rilindjes edhe më të guximshme. "Ata po e thonë këtë gjithsesi," argumentoi ai.
Gjërat që shpërthejnë në mes të natës
Qeveria pro-NATO-s, pro-BE e Denkov nxitoi të rritë angazhimet e saj për dërgimin e armëve në Ukrainë.
Kjo jo vetëm që e vendos administratën në një kurs përplasjeje me Moskën, por edhe presidentin Rumen Radev, një ish-pilot i MiG 29, i cili është i paqartë për pozicionin e Bullgarisë në NATO dhe armiqësor për armatosjen e Kievit.
Është një hap që ka ripërqendruar gjithashtu vëmendjen në një varg shpërthimesh dhe zjarresh të pashpjegueshme në fabrikat dhe depot bullgare të armëve që nga viti 2011. E fundit ndodhi në qytetin Karnobat, në një vend që u godit gjithashtu vitin e kaluar në atë që vetë pronari e përshkroi si sulm rus.
Megjithëse autoritetet bullgare supozohet se po shqyrtojnë incidentet, zyrtarët kanë qenë të shqetësuar për atë që ka ndodhur në të vërtetë dhe nëse kane qenë rusët ata që kanë urdhëruar sulme ndaj objekteve.
Denkov dyshoi për zvarritje të hetimit kur u pyet se çfarë po ndodhte. “Nuk e di, sepse nuk e kam idenë se sa u përpoq shërbimi sekret, dhe prokuroria për të gjetur përgjigjen”
Në thelb, sugjerimet e Denkovit se autoritetet nuk i kanë parë kurrë me hollësi çështjet si Revival apo shpërthimet nëpër fabrika ekspozojnë shtrirjen e ndikimit rus në institucionet bullgare.
Shumë prej pinjollëve më të fuqishëm të Bullgarisë vijnë nga shërbimet e sigurisë të epokës komuniste, të lidhura me Moskën. Këta oligarkë në hije kapën pasuritë kryesore kombëtare pas rënies së Murit të Berlinit dhe krijuan rrjete të krimit të organizuar që janë ende të përhapura, duke minimizuar fondet e BE-së, duke drejtuar grabitje zhvatje dhe kontrabanduar drogë, armë dhe njerëz.
Megjithatë, ai ka shpresë se gjërat po ndryshojnë. “Kam shumë besim se populli bullgar është pro-evropian. Fatkeqësisht ata janë viktima të propagandës shumë aktive dhe shumë agresive pro-Kremlinit, pro-Putinit”, tha Denkov.
“Ne duhet t'u shpjegojmë njerëzve se cilat janë përfitimet e të qenit anëtarë të plotë të Bashkimit Evropian dhe NATO-s”, shtoi ai, duke theksuar se kjo gjë “asnjëherë nuk i është shpjeguar siç duhet” popullatës.
Një nga prioritetet e qeverisë së re është një reformë e gjerë e shërbimeve të inteligjencës për të çrrënjosur agjentët e Moskës.
Por përpjekjet e autoriteteve kanë hasur në kundërshtimin e Presidentit Radev, i parë si një figurë pro-Moskës i cili aktualisht firmos për emërimin e shefave të shërbimeve të ndryshme të sigurisë, duke parandaluar çdo ndryshim në sistem.
Për të kapërcyer atë pengesë, qeveria reformiste do të kërkojë të ndryshojë ligjin, i cili do të marrë "një ose dy muaj," tha Denkov, "përveç nëse presidenti ndryshon pikëpamjen e tij ... që unë mendoj se do të ishte mjaft e arsyeshme nëse do ndodhte"
I pyetur nëse ai mendonte se presidenti Radev i bëri jehonë qëndrimit të Rusisë nga besimi personal apo nëse ai po ndiqte urdhrat e drejtpërdrejtë nga Kremlini, Denkov qeshi.
Pas një moment reflektimi, ai u përgjigj: “Nuk mund t'u përgjigjem këtyre pyetjeve. Nuk i di përgjigjet” politico.eu/ Pershtati ne shqip: Gazeta "Si"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
