Shkencëtarët parashikojnë se vrima në shtresën e ozonit do të mbyllet në 50 vitet e ardhshme

Shtresa e ozonit mbron të gjithë jetën në Tokë nga rrezatimi i dëmshëm i diellit.

Por në fund të shekullit të 20-të, emetimet njerëzore të disa kimikateve të dëmshme filluan të ndikojnë në numrin e molekulave të ozonit në atmosferë. Kjo ka rezultuar në një vrimë që hapet çdo vit, e shkaktuar nga procese komplekse meteorologjike dhe kimike.

Në vitin 1987, vetëm shtatë vjet pasi shkencëtarët zbuluan se kimikatet e prodhuara nga njeriu po dëmtonin shtresën e ozonit, Protokolli i Montrealit u nënshkrua për të provuar të frenojë sasinë e kimikateve të dëmshme në atmosferë.

Të gjetura më parë në frigoriferë, kondicionerë, llak flokësh dhe produkte pastrimi industrial, këto kimikate filluan të hiqen gradualisht për të mbrojtur shtresën e ozonit. I rënë dakord nga të 197 palët, ky ishte një nga traktatet e para të ratifikuara universalisht në historinë e Kombeve të Bashkuara.

Tani, hulumtimi i ri nga Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA) në SHBA ka zbuluar se përqendrimet e kimikateve që dëmtojnë shtresën e ozonit kanë rënë.

Në fillim të vitit 2022, shkencëtarët e NOAA zbuluan se përqendrimet e kimikateve të dëmshme kishin rënë me pak më shumë se 50 për qind në nivelin e mesëm të stratosferës në krahasim me vitet 1980.

Shkencëtarët në NOAA thonë se ky është një “një moment historik i rëndësishëm” në rrugën e rimëkëmbjes.

Rimëkëmbja e shtresës së ozonit nuk është diçka përfundimtare pasi nivelet atmosferike të këtyre kimikateve duhet të vazhdojnë të bien.

NOAA parashikon që shtresa e ozonit në Antarktidë mund të rikuperohet përfundimisht “diku rreth vitit 2070”.

Derisa të mbyllet përfundimisht, vrima po gjurmohet nga Shërbimi i Monitorimit të Atmosferës Copernicus (CAMS). Zakonisht fillon të formohet gjatë pranverës në hemisferën jugore, nga gushti deri në tetor. Ajo arrin madhësinë e saj maksimale midis mesit të shtatorit dhe tetorit, pastaj nivelet e ozonit kthehen në normale deri në fund të dhjetorit.

Burimi: Euro News. Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.