Sa jeni të gatshëm të sakrifikoni për marrëdhënien tuaj?

Çdo çift përjeton periudha në jetë kur sakrifica bëhet e nevojshme. Partneri juaj shton orët e punës dhe kështu ju duhet të bëni çdo gjë në shtëpi. Në skenarët më të mirë të të gjithave, mesatarja me kalimin e kohës del të jetë përafërsisht e barabartë midis dhënies dhe marrjes.
Po kur dhënia dhe marrja në anën tuaj bëhet kryesisht “dhënie”? A do të vazhdoni të braktisni dëshirat tuaja për të vazhduar të ofroni atë bazë të fortë të mbështetjes? A do të thotë kjo se partneri juaj po përfiton nga ju?
Partnerët në marrëdhëniet romantike bëjnë sakrifica për njëri-tjetrin gjatë gjithë kohës pa llogaritur domosdoshmërisht rezultatet se kush jep më shumë se tjetri. Pyetja është nëse këto kontribute të pabarabarta që partnerët japin në marrëdhënien e tyre në fund të fundit janë të mira apo të këqija për jetëgjatësinë e marrëdhënies.
Sipas Francesca Righetti dhe kolegëve të saj në Universitetin e Amsterdamit, literatura e mëparshme kërkimore për sakrificën në marrëdhënie me të vërtetë është e ndërlikuar. Sakrifica teorikisht mund të promovojë një “klimë besimi dhe bashkëpunimi reciprok” por kjo mund të nënkuptojë gjithashtu se sakrifikuesit bëhen të pakënaqur sepse “aktivitetet e tyre për ndjekjen e qëllimeve janë penguar nga partneri i tyre”. Me fjalë të tjera, ju mund të pengoheni në jetën tuaj personale nëse gjithmonë duhet t’i lësh vendin karrierës së partnerit tuaj.
Duke prishur më tej konceptin e sakrificës në marrëdhënie, studiuesit e mëparshëm bëjnë dallimin e rëndësishëm midis gatishmërisë për sakrificë dhe sakrificës aktuale, ose të sjelljes. Ju mund t’i thoni partnerit tuaj që nuk e keni ndërmend të bëni gatimin gjatë gjithë javës derisa gjërat të lehtësohen në punë, por në realitet, situata nuk materializohet kurrë.
Gjithashtu kjo situatë vë në kontrast kënaqësinë me sakrificën nga kostot e saj. Ju potencialisht mund të ndiheni mirë kur sakrifikoni për personin që doni më shumë në botë, duke mos i kushtuar asnjëherë “shpenzimeve” një mendim të dytë. Nga ana tjetër, mund të urreni që nuk ju jepet zgjidhje tjetër përveç se të bëni një sakrificë, duke u përqëndruar në atë se sa po ju pengon të bëni atë që dëshironi më shumë të bëni. Me këtë sfond, autorët Hollandezë paraqesin atë që ata e quajnë “Hipoteza e përfitimit”, bazuar në idenë se kur çiftet duan atë që është më e mira për marrëdhënien e tyre, ata mund t’i nënshtrohen një “transformimi të motivimit” në të cilin heqin dorë nga motivet e tyre personale në favor të atyre të partnerit të tyre. Sipas hipotezës së përfitimit, ky transformim i dëshirave personale shërben për të përmirësuar cilësinë e marrëdhënies.
Anasjelltas, sipas “Hipotezës së barrës”, kur njerëzit heqin dorë nga nevojat e tyre personale, ata përjetojnë një “humbje transaktive”.
Me fjalë të tjera, duke llogaritur kostot më të mëdha se përfitimet, sakrifikuesit dalin në përfundimin se marrëdhënia nuk funksionon. Nga një këndvështrim dyadik (dy personësh), Righetti vë re faktin, mbase të qartë, se marrësit e veprimeve vetëmohuese të partnerëve të tyre përfitojnë në një mënyrë praktike duke qenë në gjendje të ndjekin qëllimet e tyre pa qenë e nevojshme “të ekuilibrojnë marrjen e tyre me ndonjë dhënie”. Në një nivel më të thellë, sidoqoftë, kur partneri juaj sakrifikon për ju, ndikimi shkon më larg sesa thjesht dhënia e ndihmës. Disa nga këto ndikime përfshijnë besim më të madh te partneri që jep, mirënjohje dhe ndjenjën e të dashurit.

Duke përdorur procedurën e fuqishme të meta-analizës, Righetti dhe kolegët e saj morën 82 studime të veçanta që përfshinin masa që prekin katër përbërësit e sakrificës: gatishmërinë, sjelljen, kënaqësinë dhe kostot. Duke testuar atë marrëdhënie të dyanshme midis dhënies dhe marrjes, ekipi holandez i hulumtimit i kundërshtoi gjetjet në lidhje me sakrificën dhe marrësin, duke përdorur si rezultate një indeks të mirëqenies personale dhe një të mirëqenies së marrëdhënies. Mbi 32,000 pjesëmarrës përfaqësuan nëntë vende të ndryshme dhe një e katërta e studimeve të përfshira në analizë ndoqën çiftet me kalimin e kohës. Shumica e të dhënave në dispozicion për analizën erdhën nga të dy personate në çift, dhe 57% e studimeve përfshinë të paktën disa çifte të të njëjtit seks.
Aspektet e sakrificës të përfshira në të gjitha studimet e përfshira në analizë janë renditur këtu. Duke menduar tani për marrëdhënien tuaj, shikoni se si do t’i vlerësonit secilën nga këto:
Gatishmëria për të sakrifikuar: qëllimi, apo motivi, për të sakrifikuar.
Ndoshta, për shkak të kufizimeve të Covid-19, ju jeni ballafaquar me zgjedhjen midis kalimit të kohës me familjen tuaj vs kalimit të saj me partnerin tuaj. Njërën do t’ju duhet ta sakrifikoni dhe e keni ju në dorë zgjidhjen.
Sakrifica e sjelljes: nëse njerëzit në të vërtetë kanë miratuar një sakrificë në marrëdhëniet e tyre. A jeni dorëzuar dhe keni kaluar kohë me familjen e partnerit tuaj për atë fundjavë pushimesh?
Kënaqësia me sakrificën: shkalla në të cilën njerëzit ndiejnë një ndjenjë kënaqësie kur heqin dorë nga qëllimet dhe preferencat e tyre për hir të partnerit ose marrëdhënies së tyre. Pasi të bini dakord të kalonit pushimet me familjen e partnerit tuaj, a do të ndjeheni të kënaqur që mund ta bëni partnerin tuaj të lumtur?
Kostot e sakrificës: perceptimi i masës së kostove që një sakrificë ka sjellë për vete. Sa do të ndiheshit të inatosur që u është dashur të lini vend për preferencat e partneres tuaj për pushime? Tani pyesni veten se si mendoni se partneri juaj do të ndihej si rezultat i sakrifikimit tuaj. Cili do të ishte ndikimi në mirëqenien e tij apo të saj? A do të ndihej partneri juaj pak a shumë i kënaqur me marrëdhënien tuaj pasi të keni bërë këtë sakrificë?
Duke u kthyer tani te gjetjet, autorët raportojnë disa mbështetje për secilën nga dy qasjet kryesore të sakrificës në marrëdhënie. Në mbështetje të hipotezës së përfitimit, dy aspektet e gatishmërisë për sakrificë dhe kënaqësisë me sakrificën kontribuan në mirëqenien personale të të dy partnerëve. Sidoqoftë, partnerët që u përfshinë në sakrifica të sjelljes kishin rezultate më të ulëta të mirëqenies. Duke mbështetur më tej hipotezën e barrës, kostot e perceptuara të sakrificës kishin të bënin me mirëqenien më të dobët në partnerin që sakrifikoi. Kostot e sakrificës kishin të bënin edhe me mirëqenien e marrëdhënieve më të dobëta.

Në interpretimin e këtyre gjetjeve, siç theksojnë autorët Hollandezë, ka shumë arsye që gatishmëria për të sakrifikuar do të lidhej me mirëqenien, si për individin ashtu edhe për partnerin. Përfundimet e tyre mbështesin idenë që kur thoni se do të bëni një sakrificë, ju i komunikoni partnerit tuaj se nevojat e tij ose të saj janë më të rëndësishme se tuajat. Nga ana tjetër, partneri juaj do të ndihet më i besueshëm ndaj jush, duke forcuar më tej gatishmërinë e tij ose të saj për të sakrifikuar. E gjithë kjo bën mirë për shëndetin e marrëdhënies.
Por ka një “por” të madh që i kualifikon të gjitha këto.
Bërja e një sakrifice rezulton të jetë më e komplikuar sesa qëllimi i thjeshtë për t’i dhënë vendin partnerit tuaj sepse sakrificat ndryshojnë në nivelin e tyre të kostove. Siç sugjerojnë autorët në bazë të rezultateve të tyre, sakrificat e vogla mund të zbusin bashkëveprimet dhe të mbajnë rrotat e jetës së përditshme pa probleme. Ju bëni atë marrëveshje për të bërë gatimin sepse nuk ju shqetëson vërtet koha shtesë në kuzhinë. Heqja dorë nga pushimet tuaja mund të jetë një sakrificë e nivelit mesatar. Por të ndryshosh jetën për punën e partnerit është një çështje krejt tjetër dhe është këtu ku sakrifica personale mund të bëhet vërtet një barrë.
“Në masën që njerëzit përfshihen në sakrifica më të mëdha që sjellin heqjen dorë nga preferencat dhe qëllimet e rëndësishme, ata mund të kenë veçanërisht të ngjarë të përjetojnë zhgënjimin e qëllimit dhe emocione negative me pasoja të dëmshme për veten e tyre dhe marrëdhënien.” tregon Righetti.
Duke marrë parasysh të gjitha rezultatet, më tej, autorët arrijnë në përfundimin se “sakrifica është një shpatë me dy tehe që përfshin fitime dhe humbje”.
Për ta përmbledhur, gatishmëria juaj për të sakrifikuar mund të komunikojë një mesazh pozitiv tek partneri juaj dhe gjithashtu mund të sjellë mirëqenien tuaj. Sidoqoftë, para se të bëni atë sakrificë aktuale, merrni parasysh efektin e saj në aftësinë tuaj për të arritur qëllimet tuaja të jetës dhe potencialin e saj për të prishur cilësinë e marrëdhënies tuaj. Gjetja e këtij ekuilibri në “shpatën me dy tehe” të sakrificës mund t’ju ndihmojë të gjeni plotësimin si personal ashtu edhe të marrëdhënies në vitet që vijnë.
Burimi: Psychology Today. Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.