.png)
Patinatorët më të mirë rrotullohen me shpejtësi kaq të pabesueshme, deri në gjashtë rrotullime në sekondë, saqë mund t’i bëjë edhe spektatorët të ndjejnë pak marramendje.
Shikuesit kuriozë të Lojërave Olimpike Dimërore të Pekinit duan të dinë pse.
“Si nuk u merren mendtë patinatorëve?” ka qenë një nga kërkimet më të shpeshta në Google gjatë javës së kaluar.
Pra, si i bëjnë këta atletë lëvizje të tilla rrotulluese pa u rrëzuar?
Ata kanë mësuar se si ta minimizojnë marramendjen.
Edhe pse herëpashere bien pas uljes, patinatorët kryesisht rrotullohen në ajër pa humbur ekuilibrin. Kjo sepse ata kanë kushtëzuar trupin dhe trurin e tyre për të shuar atë ndjenjë marramendëse, thonë ekspertët.
Patinatorja amerikane Mirai Nagasu, e cila fitoi një medalje bronzi në Lojërat Olimpike Dimërore në Korenë e Jugut në vitin 2018, thotë se i ndjen marramendjet por ka mësuar se si ta rregullojë fokusin e saj me kalimin e viteve.
“Unë mendoj se ne kemi një aftësi të mësuar kundër vrullit që na godet ndërsa ne jemi duke u rrotulluar”, thotë ajo.
Kathleen Cullen, një pedagoge e inxhinierisë biomjekësore në Universitetin Johns Hopkins, ka një përgjigje më shkencore. Ajo studion sistemin vestibular, i cili është përgjegjës për ndjenjën tonë të ekuilibrit dhe lëvizjes, dhe thotë se të rrotullohesh pa u penguar nga marramendja është një art i përsosur me kalimin e kohës.
Në fillim të karrierës së tyre, patinatorët dhe atletët e tjerë ndihen të trullosur kur rrotullohen, thotë Cullen. Por në fund të fundit, ata stërvitin trurin e tyre për ta interpretuar më mirë atë ndjenjë.
“Ka një gjë vërtet të thellë themelore që ndodh në trurin e njerëzve si kërcimtarët apo patinatorët gjatë shumë e shumë praktikave. Dhe ky është në thelb një ndryshim në mënyrën se si truri po përpunon informacionin”, thotë Cullen.
“Kur rrotulloheni përreth, ju jeni duke aktivizuar kanalet gjysmërrethore, sensorët e rrotullimit. Ata janë të mbushur me lëng dhe ata ndjejnë rrotullimin tuaj. Por kur ndaloni, lëngu ka inerci dhe tenton të vazhdojë të lëvizë. Aty në fakt merrni një ndjesi të rreme të lëvizjes”.
Me kalimin e viteve të trajnimit, truri i patinatorëve është përshtatur dhe ka mësuar ta injorojë këtë, thotë ajo.
“Kjo bëhet me kalimin e kohës me çdo seancë praktike, ditë pas dite, pasi truri i krahason pritshmëritë e tij me atë që në të vërtetë po tërheq nga receptorët e tij ndijor”.
Shkurtimisht, thotë Cullen, shumica e njerëzve ndihen sikur bota ende rrotullohet edhe pasi ndalojnë së rrotulluari. Por olimpistët, dhe patinatorët në veçanti, nuk e bëjnë këtë sepse truri i tyre ka ndryshuar për të shtypur ndjenjën.
Atletët gjithashtu mësojnë mënyra për të reduktuar marramendjen e tyre. Për shembull, fokusimi në një referencë fikse ose objekt të palëvizshëm minimizon marramendjen dhe humbjen e ekuilibrit.
“Kërcimtarët e baletit shpesh lëvizin kokën rreth e rrotull gjatë çdo kthese për të fiksuar një referencë vizuale. Në mënyrë të ngjashme, në fund të rrotullimit, atletët do t’i fiksojnë sytë në një vend të caktuar në mur për të siguruar një referencë fikse”, thotë Cullen.
Truri dhe veshi i brendshëm janë në komunikim të vazhdueshëm me trupin dhe njëri-tjetrin për të arritur ekuilibrin, thotë Brigid Dwyer, profesor i neurologjisë në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Bostonit.
“Për shumicën e njerëzve, megjithatë, marramendja është vetëm një çështje e mundshme gjatë aktiviteteve më të shpejta dhe më të forta”, thotë Dwyer. “Çuditërisht, kur është e nevojshme, truri ynë mund të nxitet me kalimin e kohës për të trajtuar më mirë problemet marramendëse që hasim”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
