Finlanda është renditur në krye të Raportit Botëror 2018 për Lumturinë, por në çfarë nuk dakordohen finlandezët?
Një balerinë e vendos çantën e saj në një stol të parkut. Ajo shëtit larg prej aty, e shpenguar duke lënë pas çantën e saj me paratë dhe gjërat e veta në të. Pesëmbëdhjetë minuta më vonë, ajo vëren se i ka humbur. Ajo nuk vihet në panik; ajo nuk e përjeton atë ndjenjë si ndjenjë të sëmurë që tia bëjë stomakun gropë. Ajo e di mirë se do ta gjejë çantën e saj aty ku e ka lënë, të paprekur. Me siguri, duke u rikthyer, ajo do ta gjejë çantën dhe me gëzim do ta marrë atë.
Më shpjegoni diçka: Nëse një balerinë ka këtë lloj indifference për gjërat e saj, në ç’pjesë të botës jeton ajo?
Finlandë. Minna Tervamäki jeton në Finlandë.
“Ndjehem e sigurt dhe e mbrojtur këtu. Unë e di me siguri që një nga gjërat thelbësore që njerëzit ndjejnë në Finlandë është siguria,” thotë Tervamäki, e cila është nomminuar si personi më pozitiv në Finlandë vitin e kaluar prej kompanisë që quhet Positiivarit Oy, e cila prodhon produkte për të inkurajuar mendimin pozitiv. “Ne besojmë njëri-tjetrin.”
Referuar Raportit Botëror për Lumturinë 2018, bazuar në kërkimin e drejtuar nga Gallup, Finlanda është vendi më i lumtur në botë. Finlandezët nuk janë kaq të sigurt për rezultatin, megjithëse – duke qenë, siç janë, një lloj tipik njerëzish stoik.
“Njerëzit nordikë, dhe finlandezët nën veçanti, emocionalisht janë introvert,” shpjegon Meik Wiking, CEO i Institutit të Kërkimit mbi Lumturinë, një institut think tank i pavarur në Danimarkë që studion lumturinë dhe mirëqenien. “Ata rrallë e shprehin gëzimin ose mërzinë – në këtë kuptim ata janë ndryshe nga Amerikano-Latinët, për shembull, të cilët janë njerëz që i shprehin emocinet e tyre në mënyrë të vazhdueshme dhe me tepri. Për finlandezët, lumturia është më tepër jetesa e rezervuar, balancuar dhe jeta e qëndrueshme.”
Tervamäki dakordohet, duke thënë, “Kam ndjenja kontradiktore në lidhje me raportin e lumturisë. Finlandezët e lexojnë atë dhe qeshin. ‘Çfarë? Ne?’. Ajo që më vjen në mendje është se finlandezët janë më shumë të kënaqur se sa të lumtur.”
Mospërputhja vjen nga fakti që studimi i lumturisë, paradoksalisht, nuk është në të vërtetë në lidhje me emocionin tonë më të lakmuar: lumturinë. Profesor Emeritus John Helliëell i Universitetit të British Columbia, bashkë editor i Raportit Botëror të Lumturisë, shpjegon se të masësh lumturinë nuk është aspak një studim emocional – në fakt, ka shumë më tepër të bëjë me çantën e balerinës Tervamäki. Është më tepër një vështrim në cilësinë e jetës në mbarë botën, dhe në ato kushte, Finlanda doli më e fuqishmja këtë vit.
“Faktorët që kontribuojnë në cilësinë e jetës janë një pritshmëri për një jetë të shëndetshme dhe një Prodhim i Brendshëm Bruto për frymë i lartë,” Helliëell thotë që “Por edhe gjëra si solidariteti, përkujdesi ndaj njëri-tjerit, të kesh dikë që ti besosh në momente të vështira, liria për të bërë zgjedhjet e tua në jetë dhe mbështetja personale ndiokojnë tepër. Ka të bëjë me besimin dhe bujarinë, dhe Finlanda renditet shumë lartë për këto cilësi. Vendet nordike synojnë të kenë një strukturë të butë në shoqërinë e tyre, më pak pabarazi dhe një kapacitet më të mirë për të ndihmuar të pafavorizuarit. Të gjitha këto gjëra do t’i bënin ata të renditeshin në krye të listës për cilësinë e jetës.”
Dr Frank Martela, një kërkuese shkencore në fushën e psikologjisë sociale në Universitetin e Helsinkit, dakordohet. “Besimi është një gjë shumë e madhe këtu. Njerëzit duan ta shohin veten si të besueshëm. Nëse ti humb portofolin në rrugë, të jesh sigurt që do ta marrësh sërisht mbrapsht –zakonisht me paratë brenda. Reader’s Digest e ka testuar një herë këtë. Nga të gjitha qytetet që studioi, shumica e portofolëve u kthyen në Helsinki. Nuk është për t’u habitur, se nga të gjitha vendet europiane, besimi tek të huajt është më i lartë në Finlandë.”
Për herë të parë këtë vit, Raporti Botëror i Lumturisë ka pyetur emigrantët si pjesë të vëzhgimit, dhe lumturia për popullsinë emigrante ishte pothuajse identike me rezultatet e popullsisë së përgjithshme, Finlanda rezultoi në krye. Domethënë, si personat e lindur në Finlandë dhe ata që kanë emigruar atje janë njësoj të lumtur. Kjo është interesante sepse në thelb hedh poshtë teorinë se lumturia është në thelb finlandeze.
“Duke kuptuar emigrantët” lumturia hedh poshtë idenë se vendet nordike janë të mbyllura, dhe një shoqëri homogjene “, tha Helliëell. “Nëse lumturia ka të bëjë me diçka në psikikën finlandeze, është po aq e njëjtë për dikë nga Bangladeshi. Pra, duhet të jetë më shumë për mënyrën se si po drejtohet vendi.”
Finlanda qeveriset me një dhembshuri efikase dhe një respekt të thellë për të drejtat e njeriut. Është një nga vendet më të mira në botë për të qenë nënë dhe ka një nga sistemet më të mira arsimore. Është shumë e mirë për politikat mjedisore, barazinë gjinore dhe bilancin e punës dhe të jetës. Këto janë të gjitha ato gjërat që mund të bëjë një komb për njerëzit që të demonstrojë se ata janë më të kënaqur me jetën e tyre sesa me kushdo tjetër, pavarësisht nëse është apo jo në natyrën e tyre ose në kulturën e tyre ti buzëqeshin asaj. Është me të vërtetë mjaft e mundshme të jetë e çuditshme nga jashtë, por të jetosh akoma në vendin më të lumtur në Tokë.
“Nëse finlandezët të thonë se nuk janë të lumtur, unë e kuptoj,” thotë një finlandez 24 karadë Anu Partanen, autor i Teoria Nordike për Gjithçka: Në kërkim të një jetë më të mirë, i cili ka jetuar në SHBA për një dekadë. “Ata shpesh janë pesimistënga natyra dhe të rezervuar në shprehjen e emocioneve. Ata pinë shumë, moti është i ngrysur, dimrat janë të ftohtë dhe të vështirë psikologjikisht. Lumturia finlandeze që ne kemi dëgjuar nuk ka të bëjë me të kërcyerit apo të buzëqeshurit ose duke qenë i gëzuar nga jashtë. Nëse kjo është idea juaj mbi lumturinë, atëherë jo, ata nuk janë më të lumturit. Këto studime kanë të bëjnë me cilësinë e jetës, kjo është diferenca. Nga të gjitha jetët e mundshme, po jetoni më të mirën? Mund ta kontrollosh jetën tënde? A keni zgjedhje? A mund të kaloni kohë me familjen tuaj? A ndiheni të sigurt? A mund të jeni produktiv në shoqëri? “
(Dhe ndoshta ia vlen të të pyesësh: a mund të dehesh me mbathje në shtëpi dhe ta quash atë një traditë kombëtare?)
Shtypja emocionale ose ndrydhja që finlandezët mund të jenë të njohur, mund të kenë të bëjnë me diçka të quajtur ‘sisu’. Sisu është një fjalë finlandeze që nënkupton një shfaqje force, stoicizëm dhe elasticitet – dhe kjo është një pjesë e rëndësishme e identitetit finlandez. Një pjesë e arsyes që populli finlandez nuk flet, në mënyrë shokuese, dhe në përgjithësi tenton të shfaqë shumë emocione të forta, sepse ata vlerësojnë një kurajë të qetë dhe durim për gëzimin e çuditshëm – dhe ndoshta kjo është arsyeja pse ata janë kaq të hutuar që kurorëzohen si popullsia më e lumtur.
“Unë e kuptoj pse Finlandezët mund të thonë ‘Me të vërtetë? Ne?’ Danezët dhe Norvegjezët kanë të njëjtin reagim,” Ëiking thotë. “Njerëzit harrojnë se çfarë po matim kur bëjmë kërkime për lumturinë dhe harrojnë se ka të bëjë me një mesatare kombëtare. Është ndoshta më e saktë të thuhet se finlandezët janë njerëzit më pak të palumtur në botë. Ata gjithmonë dinë mirë si të veprojnë për të ulur shkaqet e pakënaqësisë. Gjërat si stresi financiar, pengesat për të hyrë në kujdesin shëndetësor dhe tek të pastrehët – gjërat që na bëjnë të pakënaqur. Ata thjesht janë më mirët në konvertimin e pasurisë në mirëqenie.”
Kur këto vlerësime të lumturisë deklarohen, thotë Ëiking, gjithnjë ka shumë kuriozitet rreth vendeve që renditen në krye. Ne jemi të hipnotizuar natyrshëm nga njerëz që duket se arrijnë lumturinë, këtë gjendje të madhe emocionale që të gjithë ne e dëshirojmë, dhe akoma më shumë nga ideja e një kombi të tërë njerëzish që jetojnë në gëzim. Ka më pak pyetje për popujt në fund të listës së lumturisë – vende si Siria, Liberia dhe Afganistani – sepse pakënaqësia është e dukshme. Nëse besojmë se ka njëfarë sekreti për lumturinë finlandeze, ndoshta gjëja më e afërt është të jetosh në një shoqëri që thekson në mënyrë të dukshme besimin dhe bujarinë.
“Kur dalin këto studime, të gjithë thonë” Do të jesh i lumtur? Zhvendosu në Finlandë. “Ne nuk mund të shkojmë të gjithë në vendin më të lumtur; ata nuk do të ishin më të lumtur nëse të gjithë do të shkonin atje “, thotë Helliëell. “Morali i këtyre studimeve ka të bëjë më shumë me: si bëjmë atë që bëjnë ata, çfarë bëjnë finlandezët mirë, si mund të bëjmë jetë më të mirë për veten dhe për njerëzit e tjerë? Këto janë pyetjet që duhet të kërkojmë. Sa për finlandezët, ata duhet të relaksohen pak më shumë dhe të gëzojnë lumturinë e tyre. “/BBC/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
