Njëzet trupa të ushtrisë indiane u vranë nga ushtarët kinezë të hënën e vonë në një përplasje përgjatë kufirit të diskutueshëm Indi-Kinë, thanë zyrtarët indianë, duke rritur tensionet midis dy kombeve të armatosura me armë bërthamore.
Ishte hera e parë ndër dekada që ushtarët u vranë në një përleshje përgjatë kufirit, e cila përshkon terrene ngrirëse të larta në Himalajet, thanë ekspertët ushtarakë. Nuk është ende e qartë se si do t’i përgjigjet India Kinës, nisur edhe nga fakti që kjo e fundit ka një ushtri shumë më të fuqishme.
Raportet paraprake të martën treguan se ushtarët ishin vrarë në një përleshje që përfshinte mjete rrethanore, gurë, shkëmbinj dhe masa të mëdha druri që ishte e ngjashme me përleshjet që shpërthyen muajin e kaluar po përgjatë kufirit dhe ku u plagosën seriozisht disa ushtarë nga të dy palët.
Një zëdhënës i ushtrisë indiane tha se tre ushtarë indiane u vranë gjatë luftimeve dhe 17 të tjerë vdiqën më vonë për shkak të plagëve të marra. Pjesa tjetër e ushtarëve mendohet se janë kapur rob nga kinezët.
Kanalet televizive indiane raportuan se disa ushtarë kinezë ishin vrarë, gjithashtu, duke cituar burime të nivelit të lartë të qeverisë indiane. Por zyrtarët kinezë nuk e komentuan ngjarjen.
Zyrtarët indianë thanë se ngjarja ndodhi në një kohë që ata po përpiqeshin të qetësonin situatën. Ata s u shprehën se tensionet me Kinën ishin ulur së fundmi, pak kohë pasi trupat indiane dhe kineze ishin përballur në disa pika të larta në Himalajet gjatë javëve të fundit. Por ngjarja e fundit duket se ka kapur në befasi Indinë, teksa të dy palët fajësuan njëra-tjetrën për sa ndodhi.
“Gjatë procesit të sheshimit të konfliktit që po zhvillohet në Luginën Galëan, një ngjarje e dhunshme ndodhi natën e të hënës e rezultoi me viktima,” thuhet në deklaratën e nxjerrë në fillim të ditës në agjensinë indiane të lajmeve, e cila ia atribuonte lajmin zyrtarëve ushtarakë indianë. “Zyrtarë të lartë ushtarakë të të dy palëve aktualisht janë duke u takuar në vendin e ngjarjes për të zbutur situatën.”
Në Pekin, një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme, Zhao Lijian, tha që forcat indiane kishin kaluar dy herë kufirin në mënyrë të paligjshme të hënën dhe sulmuan personelin kinez. Ai tha se pala kineze kishte “shfaqur protesta të forta”, por vazhdoi të punonte për zgjidhjen e tensioneve midis dy vendeve.
Analistët e ushtrisë indiane thanë që lufta kishte shpërthyer në territorin Indian dhe kishte përfshirë një numër të madh trupash nga secila palë duke luftuar me shkëmbinj, drurë dhe duar.
“Ky ishte një incident që pritej të ndodhte,” tha H.S. Panag, një gjeneral indian në pension. “Ne po paralajmëronim që ushtria kineze kishtë hyrë në zonën tonë, dhe ata ishin të përgatitur për një konflikt të kufizuar kufitar ose përplasje”, tha ai, duke iu referuar Ushtrisë Çlirimtare Popullore të Kinës. “Situata po acarohej që nga java e fundit e prillit.”
Dhuna është vazhdim i një mosmarrëveshje të gjatë midis Indisë dhe Kinës në lidhje me vendndodhjen e saktë të kufirit të tyre të ngatërruar Himalayan, i njohur si Linja e Kontrollit Aktual. Në vitin 1962, të dy vendet luftuan mbi këtë kufi, që përshkon një peizazh të shkretë, të banuar rrallë dhe te veshur me shkëmbinj dhe akull. Të dy palët mbajnë instalime ushtarake në terrene të larta përballë njëri-tjetrit, dhe përleshjet e armatosura vazhduan nga fundi i viteve 1960 deri në mes të viteve ’70.
Shkëndija për tensionet e fundit dukej se ishte një rrugë drejt një baze të largët të forcave ajrore që Ushtria Indiane po ndërton përmes kalimeve malore në Luginën Galëan më shumë se 14,000 metra mbi nivelin e detit. Analistët ushtarakë thonë se rruga është plotësisht brenda territorit Indian, por kinezët janë të vendosur të irritojnë përpjekjet e Indisë për të përmirësuar pozicionet e saj ushtarake.
Muajin e kaluar, trupat kineze u përballën me ushtarët indiane në disa pika kufitare në Himalajet. Që atëherë, të dy ushtritë kanë marrë masat për mijëra përforcime. Analistët indianë thonë se Kina ka përforcuar forcat e saj ushtarake me kamionë, ekskavatorë, transportues trupash, artileri dhe mjete të blinduara dhe se Kina po pushton rreth 250 milje katrorë të territorit Indian.
Trupat ushtarake nga të dy vendet që marshojnë lart e poshtë maleve janë nën urdhëra të rrepta për të mos qëlluar njëri-tjetrin, por kjo nuk i ndalon ata të hedhin gurë ose të luftojnë me armë të forta apo edhe me grushte. Në përleshjen e fundit, në maj, disa ushtarë u plagosën rëndë; disa duhej të transportoheshin në spitale qindra milje larg.
Analistët e politikës së jashtme thonë se tensioni në rritje në Himalajet është një produkt i një Kine më të fuqishme që rrit përpjekjet për të mbrojtur pretendimet e saj territoriale në të gjithë Azinë. Javët e fundit, kinezët kanë mbytur një varkë peshkimi Vietnameze në Detin e Kinës së Jugut, sulmuan një platformë nafte në det të hapur në Malajzi, kërcënuan Tajvanin dhe forcuan qëndrimin e tyre në rajonin gjysmë-autonom të Hong Kong-ut.
Përplasjet me Indinë përshtatin “një model më të gjerë të besueshmërisë kineze”, tha Tanvi Madan, drejtor i India Project në Institucionin Brookings në Uashington, duke vënë në dukje se ky ishte acarimi i katërt që kur lideri autoritar kinez Xi Jinping , erdhi në pushtet në fund të 2012.
Burimi: nytimes.com/ Përshtati në shqip Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
