Për shumë prej nesh, disa tipare të personalitetit qëndrojnë të njëjta gjatë gjithë jetës sonë, ndërsa të tjerat ndryshojnë vetëm gradualisht. Megjithatë, provat tregojnë se ngjarje të rëndësishme në jetën tonë personale që shkaktojnë stres të rëndë ose traumë mund të shoqërohen me ndryshime më të shpejta në personalitetin tonë.
Një studim i ri, i botuar në PLOS ONE, sugjeron se pandemia e Covid-19 me të vërtetë ka shkaktuar ndryshime shumë më të mëdha në personalitet nga sa pritej.
Në veçanti, studiuesit zbuluan se njerëzit ishin më pak ekstrovertë, më pak të hapur, më pak të këndshëm dhe më pak të ndërgjegjshëm në 2021 dhe 2022 krahasuar me para pandemisë.
Ky studim përfshiu më shumë se 7,000 pjesëmarrës nga SHBA, të moshës nga 18 vjeç, të cilët u vlerësuan para pandemisë (nga 2014 e tutje), në fillim të pandemisë në 2020 dhe më pas në pandemi në 2021 ose 2022.
Në çdo moment, pjesëmarrësit plotësuan “Inventarin e Pesës”. Ky mjet vlerësimi mat personalitetin në një shkallë në pesë dimensione: ekstroversioni kundrejt introversionit, pranueshmëria kundrejt antagonizmit, ndërgjegjshmëria kundrejt mungesës së drejtimit, neurotizmi kundrejt stabilitetit emocional dhe hapja kundrejt mbylljes ndaj përvojës.
Nuk kishte shumë ndryshime midis tipareve të personalitetit para pandemisë dhe 2020. Megjithatë, studiuesit gjetën rënie të ndjeshme në ekstroversionin, hapjen, pranueshmërinë dhe ndërgjegjshmërinë në 2021/2022 krahasuar me para pandemisë. Këto ndryshime ishin të ngjashme me një dekadë ndryshimi normal, duke sugjeruar se trauma e pandemisë COVID kishte përshpejtuar procesin natyror të ndryshimit të personalitetit.
Interesante ishte se personalitetet e të rriturve të rinj ndryshuan më shumë në studim. Ata treguan rënie të dukshme në pranueshmërinë dhe ndërgjegjshmërinë, dhe një rritje të konsiderueshme të neurotizmit në 2021/2022 krahasuar me para-pandeminë. Kjo mund të jetë pjesërisht për shkak të ankthit social kur rikthehesh në shoqëri, pasi kanë humbur dy vjet normalitet.
Personaliteti dhe mirëqenia
Shumë prej nesh u bënë më të ndërgjegjshëm për shëndetin gjatë pandemisë, për shembull duke ngrënë më mirë dhe duke bërë më shumë stërvitje. Shumë prej nesh kërkuan çfarëdo lidhje sociale që mund të gjenim virtualisht dhe u përpoqën të ripërqendronin vëmendjen në rritjen psikologjike, emocionale dhe intelektuale, për shembull, duke zgjedhur hobi të reja.
Megjithatë, shëndeti dhe mirëqenia mendore ranë ndjeshëm. Kjo ka kuptim duke pasur parasysh ndryshimet drastike që kaluam.
Veçanërisht, personaliteti ndikon ndjeshëm në mirëqenien tonë. Për shembull, njerëzit që raportojnë nivele të larta të ndërgjegjes, pranueshmërisë ose ekstroversionit kanë më shumë gjasa të përjetojnë nivelin më të lartë të mirëqenies.
Pra, ndryshimet e personalitetit të zbuluara në këtë studim mund të shpjegojnë një farë mënyre uljen e mirëqenies që kemi parë gjatë pandemisë.
Nëse shikojmë më nga afër, pandemia duket se ka ndikuar negativisht në fushat e mëposhtme:
-aftësia jonë për të shprehur simpatinë dhe mirësinë ndaj të tjerëve (pajtueshmëria).
-aftësia jonë për të qenë të hapur ndaj koncepteve të reja dhe të gatshëm për t’u përfshirë në situata të reja (hapje).
-tendenca jonë për të kërkuar dhe shijuar shoqërinë e njerëzve të tjerë (ekstraversion).
-dëshira jonë për të arritur qëllimet tona, për të kryer detyrat mirë ose për të marrë përgjegjësitë ndaj të tjerëve seriozisht (ndërgjegjshmëria).
Të gjitha këto tipare ndikojnë në ndërveprimin tonë me mjedisin përreth nesh, dhe si të tilla, mund të kenë luajtur një rol në rënien e mirëqenies sonë. Për shembull, puna nga shtëpia mund ti ketë lënë njerëzit të ndjehen të demotivuar.
Kjo nga ana tjetër mund të ketë ndikuar në mirëqenien e njerëzve duke i bërë të ndihen më nervoz, të dëshpëruar ose të shqetësuar.
Me kalimin e kohës, personalitetet tona zakonisht ndryshojnë në një mënyrë që na ndihmon të përshtatemi me plakjen dhe të përballojmë në mënyrë më efektive ngjarjet e jetës. Me fjalë të tjera, ne mësojmë nga përvojat tona të jetës dhe kjo më pas ndikon në personalitetin tonë. Ndërsa plakemi, ne përgjithësisht shohim rritje të vetëbesimit, vetëkontrollit dhe stabilitetit emocional.
Megjithatë, pjesëmarrësit në këtë studim regjistruan ndryshime në drejtim të kundërt me trajektoren e zakonshme të ndryshimit të personalitetit. Kjo është e kuptueshme duke qenë se ne u përballëm me një periudhë të gjatë vështirësish, duke përfshirë kufizimet në liritë tona, të ardhurat e humbura dhe sëmundjet. Të gjitha këto përvoja dukshëm na kanë ndryshuar ne dhe personalitetet tona.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
