Prej ditës së djeshme, një kartolinë me tregimin e nobelistes Elfriede Jelinek qarkullon në mjediset letrare si gjest i veçantë për këtë autore. Ky është programi nga “Nga Austria me dashuri” që vjen në “vitin kulturor” mes Austrisë dhe Shqipërisë; një muaj më parë nga revista shqiptare “Fryma” u zbulua përkthimi i parë nga gjuha austriake, që mbante firmën e Arshi Pipës
Ditën Botërore të Librit, 23 prill 2018, Poeteka e ka përkujtuar me një gjest të veçantë letrar, duke publikuar për lexuesit një kartolinë me portretin e nobelistes austriake Elfriede Jelinek dhe një tregim të saj. Në këtë mënyrë vijon bashkëpunimi mes Poetekës, Ambasadës së Austrisë në Tiranë dhe partnerëve të tjerë, vendës dhe të huaj. Ky program nisi një muaj më parë, më 20 Mars, në vigjilje të Ditës Botërore të Poezisë, duke çelur “Vitin kulturor” mes Austrisë dhe Shqipërisë.
“Edhe në rastin e publikimit të kartolinës letrare “Poetry Card – Nga Austria me dashuri – From Austria to Albania with Love ”, me portretin dhe tekstin e Jelinek, u zgjodh një ditë me vëmendje të plotë ndërkombëtare, siç është Dita Botërore e Librit, 2018 e cila, përveçse hedh edhe një hap tjetër domethënës për vijimësinë e programit, ruan edhe kuptimësi të tjera që e përfshin këtë ngjarje letrare të organizuar nga POETEKA në kalendarët e tjerë që nder të Ditës së Librit që organizohen kudo nëpër botë”, thotë Arjan Leka ideatori i këtij programi.
Kartolina e dytë letrare me Elfriede Jelinek pason botimin e ballinës së revistës “Fryma” ku u botua një poezi e Rainer Maria Rilkes, nën përkujtimin e Ars, u botua në numrin 7 dh 8 të revistës, në vitin 1944. Por kartolina me portretin e Elfriede Jelinek vjen jo vetëm si ftesë dhe nxitje ndaj lexuesit, por edhe si një format i leximeve shëtitëse në Ditën Botërore të Librit. Teksti letrar i Elfriede Jelinek, që i ofrohet lexuesit, së bashku me kartolinën “Poetry Card – Nga Austria me dashuri – From Austria to Albania with Love ” është një prozë e shkurtër, me titullin “Paula, gjatë leximit të një libri, ku historia zhvillohet në fshat dhe ku ajo luan rolin kryesor”.
Teksti, që përmban tipare të spikatura të prozës së Elfriede Jelinek, është përkthyer nga origjinali nga Admira Poçi. Formati i përurimit të letërsisë përmes kartolinave, siç është bërë e njohur nga Leka, ka lidhje me faktin se Austria dëshmohet si një prej atyre vendeve ku kartolina u përdor hershëm për komunikim ndërkulturor. Kartolina për Austrinë ka një traditë 115-vjeçare.
Nga Austria me dashuri – From Austria to Albania with Love” është ndërthurja e imazhit-portret autori me tekstin letrar.
“Poeteka e rikthen këtë traditë përballë publikut shqiptar në një format të ri, kushtuar promovimit të kulturave përmes teksteve leximit, dhurimit të teksteve letrare, si një nxitje në përkthim dhe ftesë në njohjen e kulturave të tjera përmes letërsisë, si në rastin mes autorëve austriakë dhe shqiptarë”. Sipas organizatorëve lexuesit njihen jo thjesht portretet e autorëve, por mund ta lexojnë krijimtarinë e tyre të përkthyer në gjuhën shqipe, ndërkohë që ata që njohin gjermanishten mund ta lexojnë këtë krijimtari në gjuhën origjinale të shkrimit.
Përveç Rilkes dhe Jelinek, autorë të tjerë që do të përurohen muaj pas muaji në formatin “Poetry Card – Nga Austria me dashuri – From Austria to Albania with Love” do të jenë Joseph Roth, Christine Nöstlinger, Christian Tanhäuser, Ilir Ferra, Andrea Grill apo Karl Markus Gauß, autori fitues i Rezidencës Letrare “Poeteka” – Tirana in Between” gjatë muajit tetor 2018.
Paula, gjatë leximit të një libri, ku historia zhvillohet në fshat dhe ku ajo luan rolin kryesor Elfriede Jelinek.
Më parë bëja ende gjimnastikë që shërbente për të pasur bark të sheshtë dhe të fortë dhe për ta mbajtur atë. Më pas ndjeva një shtatzëni që po afronte dhe hoqa dorë sërish nga këto ushtrime të rëndësishme, të cilat i kisha prerë nga një revistë. Isha si e krijuar për t’u bërë nënë, kështu isha një njeri i plotë.
Kështu thonë, një shtatzëni kërkon një njeri të plotë. ndoshta bëra gabim që i lashë ushtrimet, kur e ndjeva se po bëhesha nënë, sepse nuk duhet t’i lësh ushtrimet, madje kur e ndien se po bëhesh nënë, duhet t’i bësh ato. përndryshe, në vend të një njeriu të plotë, je më shumë një gjysmak apo i ndarë. Ndoshta kjo ndikoi disi që nisa të bëhesha e huaj për burrin tim, çka u shpreh me një krizë martesore.
Druaj se e lashë veten pas dore, kur e ndjeva se në mua po rritej një jetë e re. Nuk duhet të përqendrohesh aq shumë te jeta e re që po rritet në ty, duhet t’i përkushtohesh edhe burrit, sepse përndryshe ai ndihet i lënë pas dore. Ai nuk duhet të mendojë se tani ai luan rol dytësor e jo më parësor. jeta e re në mua rritej pra dhe rritej, ndërsa unë shpërfytyrohesha gjithnjë e më shumë, në përpjesëtim të drejtë me jetën e re që rritej.Shto dhe detyrën e vështirë të kursit që në fakt nuk e pengonte jetën e re të rritej, mua ama më mbante larg e më larg kujdesit të përditshëm minimal që duhet të kryeja. Unë s’isha as 16 vjeçe, por sa më e madhe bëhej jeta e re në mua, aq më shumë flokë dhe dhëmbë më binin nga koka, çka nuk do të kishte ndodhur nëse do t’i kisha ndjekur ato hilet e vogla të kozmetikës që duhen ndjekur për t’i mirëmbajtur flokët dhe dhëmbët. Nuk isha fare e shpërfytyruar
Isha përpjekur gjithmonë për shembull ta mbaja në punë trurin nëpërmjet programeve televizive, por tani më duhej që në kohën kur mund të shihja televizor, gjithnjë e më shpesh të merrja bashkëshortin tim nga kafeneja e ta sillja në shtëpi, në kohën e programit të mbrëmjes, ai ishte gjithmonë tapë. Rruga nga kafeneja në shtëpi ishte rrugë e vështirë, shpesh binim bashkë mbi pengesat e rrugës ose ai ma fuste me grusht e më rrëzonte përdhe.
Megjithatë isha e lumtur që e kisha sjellë në shtëpi shëndoshë e mirë. nëse do të ishte dehur më vonë, nuk do ta kisha ngritur dot nga krevati për të shkuar në punë në mëngjes. Ndërsa kështu të paktën ai ia dilte ta kryente këtë hap të vështirë. Edhe unë duhet t’ia dilja së shpejti të bëja hapin e vështirë drejt spitalit, për të kryer lindjen. Në kohën kur ndjeja se po bëhesha nënë, nisi pra largimi nga burri im që shtohej me hapa gjigantë dhe përfshiu të gjitha fushat e jetës së përditshme. Sepse kapitali im i vetëm, trupi im që dikur ishte i hollë dhe për këtë arsye lehtësisht i kontrollueshëm, si nga ana kozmetike ashtu dhe për sa u përket veshjeve, nuk po më bindej më. Domethënë s’kishte më elegancë.
Gjëja më e rëndësishme është gjithmonë që të ketë të paktën një bazë, mbi të cilën të ndërtohet, në rastin tim kjo bazë ishte trupi im i hollë që tani nuk ishte më. Burri im nisi të më godiste, herë atje e herë këtu. Ndonjëherë kisha fat, ai gjente ndonjë pjesë të trupit që dhembte më pak, si kofshët apo të ndenjurat, por ndonjëherë nuk kisha fat dhe ai më gjuante në ndonjë pjesë që më dhembte shumë, jashtë mase shumë, për shembull barkun. Madje edhe gjatë shtatzënisë sime, barku im nuk ishte diçka e shenjtë për të me sa dukej, që në fakt duhej të ishte, por ishte diçka jo e shenjtë që mund të goditej. Megjithatë shtatzënia nuk u ndërpre. Gjimnastika duhet vazhduar me çdo kusht.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
