Kur kufijtë e saj të hapen më 8 janar, Kina do të ketë kaluar 1016 ditë e mbyllur për botën e jashtme.
Politika “zero-covid” e vendit ka qenë një eksperiment social dhe ekonomik pa precedent: një fushatë e gjerë për shëndetin publik, krenaria dhe gëzimi i Xi Jinping; dhe, në fund, një makth zgjimi për shumë prej 1.4 miliardë njerëzve të Kinës.
Miliona u karantinuan. Frika nga izolimi i bëri njerëzit të largoheshin nga zyrat dhe fabrikat ku u gjetën raste me Covid-19. Në qytetet e mëdha jeta e përditshme ndaloi për muaj të tërë. Një klasë kozmopolite e të rinjve të pasur kinezë u detyrua të përballonte një jetë pa udhëtime ndërkombëtare.
Përpara se vaksinat të ishin në dispozicion, zyrtarët mund të argumentonin se kjo qasje ishte e nevojshme për të shpëtuar jetë. Në fund, eksperimenti ofroi një ekzistencë të zymtë me një kosto të jashtëzakonshme . Pbb -ja e Kinës ndoshta u rrit me më pak se 3% në vitin 2022, shumë më poshtë objektivit zyrtar prej rreth 5.5% – një mungesë prej rreth gjysmë trilion dollarësh. Kufizimet e ashpra të lëvizjes penguan zinxhirët e furnizimit më të përparuar në botë. Në nëntor, fitimet e gjeneruara nga firmat industriale ranë me 9% nga viti në vit. Ndërkohë, shkëmbimet mes Kinës dhe botës së jashtme ranë në nivelin më të ulët në dekada. Turizmi jashtë shtetit ka rënë. Vetë Xi ka rifilluar së fundmi udhëtimet jashtë vendit pasi ka qëndruar në Kinë për dy vjet e gjysmë.
Këmbëngulja është histori
Zero-covid zgjati më shumë nga sa pritej fillimisht, më pas u shemb më shpejt nga sa mund ta imagjinonte dikush.
Në pak javë Kina ka kaluar nga disa prej kufizimeve më të rrepta në botë në pothuajse asnjë. Për popullatën në përgjithësi, frika nga bllokimet dhe karantina është zhdukur. Pas një periudhe turbulence, aktiviteti ekonomik ka të ngjarë të rimëkëmbet ndjeshëm. Rritja e kërkesës për energji dhe mallra do të ndihet në mbarë botën. Investitorët dhe drejtuesit shumëkombëshe mund të shpresojnë të vizitojnë kolegët dhe fabrikat, pas një pauze të gjatë me dhimbje. Rilidhja e madhe e Kinës me botën e jashtme shënon fundin e një epoke: atë të pandemisë globale.
Normaliteti nuk do të vijë menjëherë. Sipas një vlerësimi, 37 milionë njerëz në ditë tani po infektohen me Covid në Kinë. Spitalet janë të mbingarkuar. Po kështu edhe krematoriumet. Zyrtarët pranojnë disa vdekje – dhe përballen me një sfidë të madhe për të mbajtur linjat e prodhimit të funksionojnë.
Tesla, një prodhues amerikan i makinave, ndaloi punën në fabrikën e saj në Shangai në prag të Krishtlindjeve. Zyrtarët lokalë mund të mbyllin qytetet për të mbajtur rastet, shqetëson një ekzekutiv. Ekonomia mund të tkurret në tre muajt e parë të hapjes, thotë Tommy Wu i Commerzbank. Por rimëkëmbja do të arrijë gjithashtu më herët nga sa prisnin analistët. Shumë mendojnë se periudha e paqëndrueshmërisë ekstreme do të mbyllet deri në fund të marsit. Në atë pikë, do të fillojë një rikuperim që duhet të fitojë forcë ndërsa viti përparon.
Diku tjetër në botë, shefat shqetësohen për një “dorëheqje të madhe”, me punonjësit që lënë punën ose braktisin fuqinë punëtore krejtësisht. Është më pak shqetësuese në Kinë. Ndryshe nga Amerika, qeveria nuk shpërndau kontrolle stimuluese me dëshirë apo jo gjatë pandemisë. Njerëzit që humbën punën, do të kthehen shpejt në punë kur të krijohet mundësia, besojnë ekonomistët, duke ndihmuar në prodhimin e qëndrueshëm të fabrikës.
Konsumi do të rritet gjithashtu. Të ardhurat kanë rënë, por zero-covid gjithashtu ka ulur shpenzimet, pasi njerëzit shmangnin udhëtimet dhe ngrënien jashtë. Gjithsesi, familjet kursyen një të tretën e të ardhurave të tyre vitin e kaluar. Këtë vit shumë do të ngrihen përsëri në këmbë pas humbjeve të vendeve të punës, stanjacionit të pagave dhe rënies së vlerës së shtëpive të tyre, që do të thotë se mburrja do të jetë e kufizuar.
Përtej kufirit
Implikimet ekonomike të rihapjes shtrihen më larg. Zero-covid vendosi një kapak mbi kërkesën e Kinës për mallra, shërbime dhe mallra globale. Për shembull, gjatë bllokimit të Shangait në gjysmën e parë të vitit të kaluar, kërkesa e vendit për naftë ra me 2 milionë fuçi në ditë.
Në të kaluarën, rënie të tilla në shpenzimet kineze do ta kishin privuar ekonominë botërore nga një motor vendimtar i rritjes. Rënia e Covid-it ka qenë ndryshe. Ajo përkoi me një ekonomi të mbinxehur në Amerikë dhe një furnizim të ndërprerë me energji në të gjithë Evropën.
“Të paktën këtë herë Kina nuk po kontribuon në inflacion,” thotë Louis Kuijs nga s & p Global, një agjenci vlerësimi.
Rimëkëmbja e Kinës do të rrisë rritjen globale për arsyen e thjeshtë se Kina është një pjesë e madhe e ekonomisë botërore. Sipas llogaritjes sonë të përafërt, një Kinë në rimëkëmbje mund të jetë dy të tretat e rritjes globale në atë periudhë.
Megjithatë, gjatë një periudhe më të gjatë, rimëkëmbja e Kinës mund të ketë efekte anësore fatkeqe. Në ekonomitë e tjera të mëdha, kufizimi i detyrueshëm për zgjerimin ekonomik është politika monetare, pasi bankat qendrore rrisin normat e interesit për të shtypur inflacionin. Nëse rihapja e Kinës duket si një rritje e kërkesës globale dhe rrjedhimisht presionit të çmimeve në një shkallë të pakëndshme, bankat qendrore do të shtrëngojnë politikën për të kompensuar kërcënimin. Në një skenar të tillë, ndikimi i rihapjes së Kinës në pjesën tjetër të botës mund të shfaqet jo në rritje më të lartë, por në inflacion më të lartë ose në norma interesi.
Më 4 nëntor, thashethemet e thjeshta për një rihapje shkaktuan një rritje prej 7% të çmimit të bakrit deri në fund të ditës. Ndërsa thashethemet janë realizuar, kërkesa e Kinës për metale, të korra dhe energji do të ndihmojë eksportuesit e mallrave, do të dëmtojë importuesit dhe do t’u japë bankave qendrore të botës një tjetër dhimbje koke në luftën e tyre kundër inflacionit.
Kërkesa për energji rezultoi shumë më pak elastike, veçanërisht drejt fundit të zero-covid. Importet e Kinës të gazit natyror të lëngshëm ( lng ) ranë me rreth një të pestën në 11 muajt e parë të 2022, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Kjo i lejoi Evropës të rriste blerjet për të kompensuar humbjen e gazit nga Rusia. Kështu, politika e Kinës për zero-covid veproi si një kundërpeshë ndaj pushtimit rus të Ukrainës – një gabim që ndihmon për të shpëtuar Evropën nga tjetri.
Ndikimi në naftë mund të jetë gjithashtu i rëndësishëm. Nëse ekonomia e Kinës rimëkëmbet plotësisht në vitin 2023, ajo do të rrisë gradualisht importet e naftës së papërpunuar gjatë gjithë vitit derisa të ketë shtuar një mesatare prej 1 milion fuçi në ditë, llogarit Soni Kumari nga anz , një bankë. Kjo do të kompensojë kërkesën e reduktuar në Evropë dhe Amerikë, që të dyja po përballen me recesion.
Çmimet më të larta të mallrave do të jenë një ndihmë për eksportuesit si Kili dhe Brazili, por do të dëmtojnë fqinjët importues të energjisë të Kinës. Për Indinë, humbja nga çmimet më të larta mund të anulojë fitimet nga rritja e eksporteve në kontinent.
Vendet e tjera, të përfshira më fort në zinxhirin e furnizimit të prodhimit të Kinës, duken më të vendosura për të përfituar. Por statistikat e papërpunuara mund të jenë mashtruese. Edhe pse eksportet e mallrave të Tajvanit në kontinent ishin ekuivalente me më shumë se 15% të pbb -së në vitin 2021, shumë prej tyre ishin komponentë për produktet që u shiten përfundimisht klientëve jashtë Kinës, dhe kështu mund të mos ndikohen nga ndryshimi i politikës.
Marrë me shkurtime nga The Economist/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
