Ngacmimi i presidentes meksikane nuk është një rast i izoluar

Gazeta Si – Ngacmimi që pësoi presidentja meksikane Claudia Sheinbaum të martën e kaluar, kur një burrë e ngacmoi dhe u përpoq ta puthte gjatë një eventi publik në rrugë, nxjerr në pah një problem të përhapur të abuzimit seksual dhe dhunës në vend.

Në ditët që pasuan, shumë gra meksikane thanë se ishin gjendur në situata të ngjashme, dhe në një konferencë për shtyp, Sheinbaum tha: “Nëse kjo mund t’i ndodhë presidentit, çfarë do të ndodhë me të gjitha vajzat dhe gratë në vendin tonë?”.

Rasti ka rindezur diskutimet e gjata mbi statusin e grave në Meksikë, ku një kulturë e caktuar mashkullore është ende e përhapur, dhe qeveria ka propozuar ndryshime në legjislacionin mbi ngacmimin dhe abuzimin seksual.

Ngacmimi ndodhi në një vend publik, përpara fotografëve dhe dëshmitarëve që filmuan skenën me telefonat e tyre.

Burri, i identifikuar më vonë si Uriel Rivera, iu afrua presidentes, e cila po bënte “selfie” me mbështetësit. Ai e përqafoi, i preku gjoksin, u përpoq ta puthte në qafë dhe e prekte me dorë, përpara se të ndalohej nga një ndihmës i presidentes.

Sheinbaum më vonë tha se nuk e kuptoi menjëherë se çfarë po bënte ai, por më vonë ngriti një padi dhe burri u arrestua.

Ajo tha se vendosi ta raportonte, “sepse kjo është një përvojë që kam pasur si grua, por një që ne gratë e përjetojmë në vendin tonë. Duhet të vihet një vijë kufitare”.

Ngacmimi, abuzimi dhe dhuna ndaj grave janë një problem serioz dhe i vazhdueshëm në Meksikë. Në vitin 2024, 821 gra u vranë në raste të “femnicidit”, dhe deri në shtator 2025, shifra ishte rritur në 513: këto shifra janë në rënie, por ende më të larta se mesatarja globale.

Duke cituar të dhëna nga Instituti Kombëtar Meksikan i Statistikave dhe Gjeografisë, Sheinbaum tha se 45 përqind e grave në vend kanë qenë viktima të ngacmimit në rrugë, në transportin publik, në vendin e punës ose në vende publike.

Një tabelë që përshkruan presidenten Claudia Sheinbaum gjatë festimeve të Ditës së Pavarësisë, 15 shtator

Në vitin 2024, mbi 93 përqind e këtyre rasteve nuk u raportuan ose nuk u hetuan. Në nëntë muajt e parë të vitit 2025, pati gati 219,000 thirrje në numrat e emergjencës që raportonin dhunë ndaj grave, të cilat rezultuan në vetëm 5,000 hetime zyrtare.

Ekziston një mosbesim i përhapur midis grave në dobinë e raportimit, i cili shpesh shihet si humbje kohe: shumë thonë se ankesat mblidhen vetëm nëse dihet emri i sulmuesit dhe se edhe kur ato regjistrohen nga policia, ato rrallë çojnë në hetime dhe arrestime të vërteta.

Shtetet e ndryshme që përbëjnë Republikën Federale të Meksikës, kanë ligje të ndryshme mbi këtë temë, të ndryshme në dënime, rrethana rënduese dhe përkufizime të abuzimit seksual.

Të enjten, qeveria qendrore (e udhëhequr nga Sheinbaum, në detyrë për pak më shumë se një vit) prezantoi një reformë që do të standardizonte rregulloret, do të krijonte kurse rifreskimi mbi krimet kundër grave për magjistratët dhe zbatimin e ligjit, do ta bënte raportimin më të lehtë dhe do të financonte një fushatë për të inkurajuar gratë të raportojnë më shumë.

Propozimi për reformë nuk është iniciativa e parë e qeverisë për të përmirësuar kushtet e grave: ndër të tjera, ajo ka krijuar një sistem të ri pensionesh për gratë; ka krijuar një zyrë prokurori të dedikuar për vrasjet e grave në secilin shtet; dhe ka promovuar një amendament (i miratuar më pas në Kongres) që e bën jokushtetuese pagesën e grave më pak se të burrave.

Gjithashtu në diskutim është një plan për të strukturuar një sistem kombëtar ndihme për fëmijët, të moshuarit dhe personat me aftësi të kufizuara, i cili aktualisht i takon pothuajse tërësisht grave. Qeveria mbështetet kryesisht nga MORENA, partia e qendrës së majtë e presidentes.

Një murale gjatë “Rrugës së Grave të Lira dhe të Sigurta”, në Meksiko Siti, me shumë drita dhe alarme të projektuara për ta bërë lagjen “Iztapalapa” më të sigurt për gratë: në vitin 2019, ishte një iniciativë e presidentes aktual, atëherë kryetare bashkie

Gjatë prezantimit të reformave, Ministrja e Grave, Citlalli Hernández Mora (një qëndrim i prezantuar nga administrata Sheinbaum) theksoi se mënyra më e mirë “për t’u angazhuar në parandalimin dhe përparimin drejt eliminimit të abuzimit dhe dhunës është përmes ndryshimit kulturor”.

Meksika është ende një vend shumë seksist, ku kontrolli i burrave mbi gratë shpesh justifikohet dhe normalizohet në shumë mjedise, duke filluar me familjen.

Diskriminimi është i pranishëm edhe në politikë, ku gratë shpesh vuajnë fyerje me konotacione seksuale, veçanërisht në internet.

Pavarësisht se kanë fituar të drejtën për të votuar dhe për t’u zgjedhur në vitin 1953, deri nëntë vjet më parë, asnjë shtet meksikan nuk kishte një grua si guvernatore (sot, ka 13 nga 32). Sheinbaum ishte gruaja e parë që mbajti detyrën e presidentes.

Kjo nuk është një gjendje vetëm në Meksikë; në fakt, është e pranishme në pjesën më të madhe të botës, siç theksohet nga studime të ndryshme.

Statistikat gjithashtu tregojnë një përkeqësim progresiv në vitet e fundit: për shembull, në vitin 2023, kishte 36 kryetare shtetesh femra në të gjithë botën; deri në janar 2025, kishte 25.

Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.