.png)
Kafshata e parë ishte më e vështira. Mishi ishte vendosur mbi një copëz alumini dhe ishte shumë i bardhë, i prerë shumë hollë. Më vonë, djemtë zbuluan se nëse do ta gatuanin, shija do të ishte pak më e mirë; si biftek, por më i butë. Por ditën e parë ata e hëngrën të gjallë, pothuajse të ngrirë. Disa e kapërdinë si një pilulë. Dikush e shoqëroi me borë, që të fshihte shijen. Njëri bënte humor se ngjan me proshutë të gatuar me delikatesë. Alvaro nuk e hante dot. Ai donte ta bënte; ishte e vetmja mënyrë për të mbijetuar. Ata e dinin që për ta ngrënë, duhet të vdisnin nga pak brenda vetes tyre.
Më vonë, udhëtimi i Air Force 571 në Uruguaji do të bëhej film, libër dhe frymëzim. Do të quhej mrekulli dhe tragjedi njëkohësisht. Sigurisht që kishte elemente tragjike. Kishte mendjemadhësi: pak para rrëzimit, piloti dhe bashkë-piloti ishin aq të relaksuar sa bisedonin dhe pinin çaj. Kishte ironi dramatike: avioni i tyre, thanë ata, ishte aq modern sa “praktikisht fluturon vetë”. Pak çaste më vonë, të dy kishin vdekur.
Mbi të gjitha kishte miazmë. Ajo aromë e tmerrshme, tragjike nga e cila Álvaro Mangino nuk mund të shpëtonte kurrë. Në vitin 1972, bota u mahnit nga zhdukja e aeroplanit dhe pasagjerëve të tij të rinj (shumica ishin studentë). U mahnit edhe më shumë kur pas 72 ditësh disa u gjetën të gjallë. Si, pyesnin njerëzit me gëzim, kishin mbijetuar? Çfarë zogjsh kishin ngrënë? Álvaro nuk mundi të gënjejë. Vendi i përplasjes ishte mijëra metra lartësi: nuk kishte zogj. Ata kishin ngrënë njëri-tjetrin.
Fluturimi 571 duhet të ishte argëtim; udhëtimi i një skuadre regbie nga Uruguai në Kili për një ndeshje. Në fillim ishte argëtuese. Më pas, avioni nisi të kishte shumë tundje dhe goditje. Përballë ishin majat e Andeve, shumë afer. Njëri prej studentëve nisi të lutej për shpëtim, por shpëtimi nuk erdhi kurrë. Krahu i djathtë ra e më pas i majti. Avioni ra në atë që njihej si “Fusha e Lotëve”.
Ata të rinj nisën të krijon një proto-shoqëri atje lart. Dy studentë të mjekësisë, Roberto dhe Gustavo, lëvizën mes të plagosurve; Roberto mbulon plagët, merr impulse, lidh një tunik. Të nesërmen në mëngjes, u shfaq një hierarki; dhe punët. Pak borë e shkrirë për ujë; të tjerë planifikonin ekspedita për të marrë ndihmë. Kur, pas rrëzimit, pati një ortek, ata punuan së bashku për të marrë veten nga ai. Më vonë, disa e quajtën atë (siç vuri në dukje gazetari Pablo Vierci në librin e tij me të njëjtin emër) “shoqëria e borës”.
Álvaro mund të bënte pak për këtë shoqëri në fillim. Pas përplasjes, ai kishte mbetur i bllokuar nën sedilje. Kur e nxorrën jashtë ai pa se këmba e tij e majtë, poshtë gjurit, ishte plotësisht e shkëputur. Vetëm varur aty, sikur të mos i përkiste atij. Roberto kishte mbështjellë këmbën e pantallonave, shikoi thyerjen dhe më pas i tha Álvaros të mos shikonte. Ai bëri një lëvizje të mprehtë; u plas; Álvaro bërtiti. Kocka u rivendos. Më vonë, Álvaro pyeti një kirurg nëse duhet të ribëhej. Kirurgu tha: ai nuk mund të bënte më mirë se Roberto. Roberto, atëherë, dukej kaq i vjetër. Ai kishte qenë 19 vjeç. Pas përplasjes, ai kishte veshur një bluzë leshi që i kishte dhënë nëna e tij, për ngushëllim.
Dhe mbi të gjitha, shoqëria pati fillimin e saj famëkeq. Secili anëtar i shoqërisë justifikoi atë që Roberto do ta quante moment “të shthurur” në mënyrën e vet. Dikush e justifikonte me teologji. Ishte si Eukaristia: merrni, hani: ky është trupi im, që është thyer për ju. Roberto e pa atë si biologji: ai kishte studiuar ciklin e Krebsit. Ai e dinte se proteina mund të shndërrohet në sheqer. Ai e dinte se të gjitha lëndët ushqyese që u duheshin ishin aty, në trupat e miqve të tyre që tashmë kishin vdekur. Álvaro më vonë e përshkroi atë me burokraci. Kishte tre lista: lista e atyre që i mbijetuan rrëzimit; lista e atyre që i mbijetuan ortekut; listën e atyre që mbijetuan deri në fund.
Ishte vendimi më i vështirë i jetës së tij. Aq e vështirë sa që ditën e parë nuk ia doli dot. Por ai u tërhoq zvarrë nga trupi i avionit dhe përgjatë borës për të parë të tjerët duke ngrënë; për të thënë “Unë jam me ju djema”. Pastaj ai u bë një “prerës”. Detyra e tij ishte të priste mishin në copa të vogla, aq të vogla sa nuk kishte asnjë aluzion se çfarë ishte. Të gjithë e kishin më të lehtë të hanin nëse nuk e dinin nëse mishi vinte nga një dorë apo nga këmba. Në fillim, ata vetëm hëngrën muskujt. Përfundimisht, ata hëngrën gjithçka: veshkat; mëlçisë; zemra. Më në fund, ata hapën kafkat me sëpatë dhe hëngrën trurin dhe ia hoqën palcën e kockave.
Më pas, më në fund, më 21 dhjetor, shoqëria e borës ra në kontakt me shoqërinë e jashtme. Njëra nga ekspeditat u ndesh me një kalorës; një burrë tjetër shkoi për të marrë ndihmë. Dy muaj pas rrëzimit, mbërritën helikopterët. Shoqëria i priti me gëzim—dhe me pyetjet që Álvaro i urrente aq shumë. Si kishin mbijetuar? Álvaro tha: trupa të vdekur. Ai kishte shpresuar për dhembshuri. Në vend të kësaj, ai pa tronditje. Për vite më vonë, kur punonte si biznesmen, madje edhe në shtëpi, në familjen e tij, nuk foli për këtë. Lumturia, ndjeu ai, ishte kalimtare.
Kishte një listë, përfundimtare. Prindërit e fëmijëve në Fluturimin 571 e dinin se ishin gjetur të mbijetuar dhe se disa nga fëmijët e tyre ishin ende gjallë. Por nuk u tha se fëmijët e kujt. Babai i Álvaro fluturoi në Santiago. Kur mbërriti, atij iu dorëzua një listë me emra: të mbijetuarit. E mori dhe lexoi. Atje, i njëmbëdhjeti në listën e gjashtëmbëdhjetë, ishte Álvaro. Babai i tij lëshoi një ulërimë./TheEconomist
*Alvaro, i mbijetuari i “Mrekullisë në Ande” vdiq më 29 mars, në moshën 71 vjeçare.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
