‘Ndihesh më shumë shqiptar apo më shumë italian’?

Nga Gazeta Si - Festivali Polis, i cili u zhvillua në Ravenna, zë një vend shumë të veçantë në rrjetin e ngjarjeve teatrale, për karakterin e tij specifik, për linjat e qarta të reflektimit dhe programimit, për atë klimë të këndshme që mund të japë jetë në një shkëmbim jetik idesh, të ndërthurura duke kaluar nga një teatër në tjetrin, mes një debati dhe një takimi pas shfaqjes, mes operatorëve, artistëve dhe publikut.

Festivali, i organizuar nga kompania ErosAntEros, i kushtohet çdo vit një zone të caktuar gjeografike, duke hetuar çështjet më të ndezura në një zonë specifike të botës.

Ballkani

Këtë vit fokusi u vu në Ballkan, një territor kaq kompleks, për shkak të çështjeve politike dhe sociale, pasi është i pasur me histori dhe tradita kulturore. Kështu në hapësira të ndryshme të qytetit mbërritën përpunime skenike me disa nga çështjet më të ndezura në qendër të atyre trojeve, më evidentja e të cilave mbetet, megjithatë, ajo e identiteteve etnike pas rënies shkatërruese të ish-Jugosllavisë, që në njëfarë mënyre dhe me forcë mbajtën së bashku diversitetet e shumta.

Kështu në “Dannato sia il traditore della patria sua!” të Oliver Frlijć realizuar nga aktorët e Slovensko Mladinsko Gledalisce të Lubjanës, tregohen tensionet e brendshme të të njëjtit grup artistik, në të cilin pyesin njëri-tjetrin me dyshim nëse prindërit janë serbë, kroatë apo sllovenë, të nënkuptojnë në këtë mënyrë këdo që është përballë tyre, duke rihapur gjurmët ende të gjalla të konflikteve të përgjakshme, duke ringjallur urrejtjet e brendshme, duke kërkuar për një brazdë të saktë për të kufizuar kufijtë dhe diversitetin.

Klaus Martini

Duket se na jep një përshtypje më të qetë në lidhje me një çështje kaq të diskutueshme Klaus Martini me “PPP ti presento Albania”, në të cilën aktori rrëfen emigracionin nga Shqipëria në Itali të prindërve të tij, të cilët hipën në një varkë. Djali i vogël në krahët e gjyshërve i pa të largohen dhe më pas u bashkohet atyre kur rritet.

"PPP ti presento l’Albania", Klaus Martin

“Ndihesh më shumë shqiptar apo më shumë italian?”, pyetje së cilës ai vetë nuk është në gjendje t’i japë një përgjigje të qartë, sepse vendet, figurat dhe traditat e vendlindjes së tij, gjithnjë të gjalla, tashmë janë të përziera pazgjidhshmërisht me marrëdhëniet, zakonet dhe përvojat e jetës së tij në Itali.

Instalacioni i Branko Šimić u shfaq më pas si ironik, i cili, në një platformë rrotulluese, na tregoi statujën kushtuar minatorit të Husino, një monument në kujtim të punëtorëve të një qyteti boshnjak që u ngritën në vitet 1920, këtu i rikonstruktuar me pllaka pasqyre nga ku diskoteka shumëngjyrëshe shkëlqen, me figurën e palëvizshme në vrullin e tij heroik dhe të guximshëm për të treguar rolin e tij si dëshmitar i ndryshimeve të shumta të atij komuniteti, deri në neokapitalizmin e sotëm, jo më pak kushtëzues dhe shtypës se sa ai i diktaturës.

Dhe përsëri nga toka shqiptare erdhi “Burrnesha” nga Jeton Neziraj me regji të Erson Zymberit për të shpalosur botën e atyre grave që sipas një tradite të lashtë mund të vendosin ta konsiderojnë veten burra dhe të jetojnë si burra, duke u pranuar kështu nga i gjithë komuniteti. Këtu imagjinojmë një “burrneshë” të punësuar për një shfaqje në Londër në gjysmë të rrugës midis një talk show dhe një muzikal me temë gjinore, duke krahasuar kështu imagjinatën aktuale të Perëndimit me një zakon kaq të largët.

Një nga momentet më të rëndësishme të programit të festivalit, ndonëse larg kontekstit gjeografik të analizuar, ishte padyshim emisioni Libia, i kompanisë që organizon eventin. Rrëfimi skenik merr si pikë referimi reportazhin e Francesca Mannocchit.

Kështu, pjesët e shumta të migrimit duken të qarta, midis nevojës për kushte më të mira jetese nga ana e atyre që ndërmarrin ato udhëtime dramatike dhe bashkëpunimit të autoriteteve me ata që organizojnë udhëtimet, të gjitha të menaxhuara nga milicitë e armatosura, që prej rënies së regjimit të mëparshëm.

Por ajo që e mban historinë të tensionuar dhe të gjallë në skenë është një vepër e jashtëzakonshme me tone vokale, e bërë më pak dokumentare dhe më e qarti nga Agata Tomšić dhe Younes El Bouzari, me një nuancë këngësh të dhimbshme. /Il Sole 24 ore/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.