Shkencëtarët kanë studiuar marrëdhënien midis kujtesës dhe gjumit për më shumë se 100 vjet. Konsensusi i përgjithshëm sot është se konsolidimi i kujtesës, procesi i ruajtjes së kujtimeve kyçe dhe i ‘hedhjes’ së informacionit të tepërt, ndodh gjatë fazave të lëvizjes jo të shpejtë të syve (NREM) dhe lëvizjes së shpejtë të syve (REM) të ciklit tuaj të gjumit.
Studimet e fundit sugjerojnë gjithashtu se gjumi i pamjaftueshëm dhe i tepruar mund të ndikojë në përpunimin e kujtesës dhe proceset e tjera njohëse. Një pushim i mirë gjatë natës jo vetëm që promovon një shëndet të mirë fizik, por gjithashtu i mundëson trurit tonë të funksionojë siç duhet, kështu që marrja e sasisë së rekomanduar të gjumit çdo natë është çelësi për konsolidimin e kujtimeve.
Si janë të lidhura memoria dhe gjumi?
Gjumi dhe kujtesa ndajnë një marrëdhënie komplekse. Pushimi i mjaftueshëm ju ndihmon të përpunoni informacione të reja sapo të zgjoheni dhe gjumi pasi të mësoni mund ta konsolidojë këtë informacion në kujtime, duke ju lejuar t’i ruani ato në trurin tuaj.
Si ndikon mungesa e gjumit në funksionin dhe kujtesën e trurit?
Njerëzit që nuk flenë mjaftueshëm mund të përjetojnë efektet e mungesës së gjumit. Vështirësia për të kujtuar gjërat është një simptomë e zakonshme. Meqenëse truri nuk ka kohë të mjaftueshme për të krijuar shtigje të reja për informacionin që keni mësuar kohët e fundit, privimi i gjumit shpesh ndikon në mënyrën se si kujtimet konsolidohen. Ndikime të tjera të mundshme njohëse përfshijnë problemet me të mësuarit dhe fokusimin, aftësitë e reduktuara të vendimmarrjes dhe kontrollin e dobët emocional dhe të sjelljes.
Sa gjumë duhet të bëni çdo natë varet kryesisht nga mosha juaj. Përveç të rriturve, studimet kanë arritur në përfundimin se fëmijët kanë një kujtesë më të mirë pas një gjumi të mirë natën.
Gjithashtu, edhe gjumi i tepërt mund të çojë në dëmtime njohëse. Çdo person duhet të përpiqet të bëjë 7-8 orë gjumë natën, pasi më pak ose më shumë mund të kenë pasoja negative.
Apnea dhe humbja e kujtesës
Meqenëse gjumi është vendimtar për formimin dhe konsolidimin e kujtimeve, disa çrregullime të gjumit shoqërohen me probleme të kujtesës. Çrregullimet e gjumit që çojnë në përgjumje të tepërt gjatë ditës, siç është narkolepsia, mund të shkaktojnë humbje të kujtesës.
Edhe apnea mund të nxisë në fakt humbjen e kujtesës. Apnea karakterizohet nga ndërprerja e përkohshme e rrugëve të frymëmarrjes gjatë gjumit. Gërhitja e rëndë dhe përgjumja e tepërt gjatë ditës janë simptoma të tjera të zakonshme të apneas.
Më shumë se 900 milionë njerëz në mbarë globin jetojnë me apnea obstruktive të gjumit (OSA), një nënlloj i çrregullimit që ndodh kur një bllokim fizik pengon rrugët e frymëmarrjes. OSA ka qenë prej kohësh i lidhur me depresionin kronik. Njerëzit me depresion shpesh e kanë të vështirë të përpunojnë kujtimet, veçanërisht kujtimet autobiografike që kanë të bëjnë me përvojat e tyre.
Burimi: Sleep foundation. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
