.png)
Disa orë përpara se dielli të lindë mbi Van, një qytet në lindjen e largët të Turqisë, i rrethuar nga kodra dhe një liqen spektakolar, kanë filluar përgatitjet për vaktin më të rëndësishëm të ditës.
Nga ora 5 e mëngjesit, aroma e bukëve të nxehta në furrë dhe çajit turk përhapet në Kahvaltıcılar Çarşısı, e ashtuquajtura “Rruga e mëngjesit” e famshme e Vanit ndërsa dhjetëra tregtarë hapin bizneset e tyre për të shërbyer mëngjesin.
Gjatë çdo dite, mijëra njerëz kalojnë nëpër këtë rrugë këmbësore me kalldrëm që mendohet të jetë epiqendra për kryeqytetin botëror të mëngjeseve.
“Këtu nuk ka asgjë përveç mëngjesit gjatë ditës”, thotë Kenan Coşkun, i cili së bashku me vëllain e tij drejton një nga lokalet më të vjetra të mëngjesit në qytet, Sütçü Kenan.
“Nuk llogarit njeri sanduiçe, supë, byrek, qebap, drekë, peshk në mbrëmje, muzikë live, alkool. Vetëm mëngjes”.
Ndërsa Turqia është e famshme për mëngjeset e saj, Van është kryeqyteti ku është përhapur mëngjesi.
Këto bankete në mëngjes mund të përmbajnë deri në 30 pjata të ndryshme dhe ato shpesh janë bylmete.
“Duhet të keni para shumë pjata të ndryshme të vogla me shije lokale”, thotë Aylin Oney Tan, një nga shkrimtaret kryesore të ushqimit në Turqi.
“Kjo është e vecanta e mëngjeseve në Van. Nuk ka vend për asgjë tjetër në tryezë”.
Origjina e kulturës legjendare të mëngjesit të Van është objekt debati. Sipas Tan, ajo u shfaq në mesin e shekullit të 20-të pasi fermerët nga fshatrat e afërta sillnin prodhimet e tyre në terminalin e autobusëve të qytetit herët në mëngjes për shitje.
Të tjerë tregojnë për kulturën osmane të kuzhinës dhe vendndodhjen e Vanit në Rrugën e Mëndafshit, një rrugë e lashtë tregtare që lidh botën perëndimore me Lindjen e Mesme dhe Azinë.
Por vendasit thonë se historia më moderne e mëngjeseve në Van mund të lidhet me siguri me zhvillimin e të ashtuquajturave “shtëpi qumështi” të cilat do t’u shërbenin punëtorëve ushqime në mëngjes me qumësht, djathë dhe bukë në vitet 1940.
Van ka vendin e tij në librat e rekordeve për të treguar se është kryeqyteti i mëngjesit. Në vitin 2014, më shumë se 50,000 njerëz u mblodhën përpara Kalasë së Van, e cila u ndërtua në shekullin e nëntë pes, për të thyer Rekordin Botëror Guinness për “frekuentimin më të madh të mëngjesit të plotë”.
Autoritetet lokale madje kanë paraqitur një kërkesë për mëngjesin e veçantë të rajonit që do t’i shtohet Listës së Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të UNESCO-s, e cila tashmë përmban picën e famshme botërore napolitane, birrën belge dhe kulturën e shitësve në rrugë të Singaporit.
Özge Samanci, kreu i departamentit të gastronomisë dhe arteve të kuzhinës në Universitetin Ozyegin në Stamboll, thotë se mëngjeset e Van, të cilat u nxitën nga rritja e konsumit të çajit në vitet 1940, tani luajnë një funksion të rëndësishëm shoqëror.
“Roli kryesor që ka mëngjesi dhe rëndësia e tij për komunitetin turk, është bërë edhe më evident vitet e fundit”, thotë ai. “Është një moment për familjet dhe konsiderohet vakti më i rëndësishëm i ditës”.
Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
