Pas përpjekjeve të fundit diplomatike të udhëhequra nga Emmanuel Macron, Shtëpia e Bardhë dhe presidenca franceze thanë brenda natës se Vladimir Putin dhe Joe Biden kishin pranuar “parimin” e një samiti për të diskutuar Ukrainën.
Ndikimi ekonomik i një konflikti të zgjatur – apo edhe vetëm kërcënimi i tij – në rimëkëmbjen pas pandemisë së BE-së ka të ngjarë të shfaqet dukshëm në takimin jozyrtar të ministrave të financave në Paris më vonë këtë javë.
Me 30.000 trupa ruse të vendosur për të qëndruar për një kohë të pacaktuar në Bjellorusi dhe granatimet e rënda që vazhdojnë gjatë fundjavës në Donbas, ne do të shohim se çfarë ka të ngjarë të diskutojnë ministrat e punëve të jashtme të BE-së sot me homologun e tyre ukrainas dhe pse një zgjatje e regjimit të vjetër të sanksioneve kundër Rusisë.
Dhe me ligjvënësit e BE-së që kanë filluar të shqyrtojnë pjesë të veçanta të legjislacionit që përbëjnë Marrëveshjen e Gjelbër të BE-së, unë do t’ju drejtoj nëpër fushat e mosmarrëveshjes kur bëhet fjalë për kursimin e energjisë duke izoluar më mirë ndërtesat.
Ruleta ruse
Kur ministrat e financave të takohen në Paris për të diskutuar politikën ekonomike të BE-së më vonë këtë javë, ata do të jenë të vetëdijshëm se sa shpejt po zhvendoset terreni nën këmbët e tyre, shkruan Sam Fleming në Bruksel.
Kërcënimi i një pushtimi rus të Ukrainës, dhe goditjet që mund t’i japin inflacionit dhe besimit, rrezikojnë të dëmtojnë perspektivën ekonomike të BE-së në një kohë kur blloku po përpiqet të krijojë një tranzicion të qetë larg nga paketat masive të mbështetjes fiskale të lidhura me pandeminë.
Një shembull i tendosjeve erdhi kur kryeministri i Italisë Mario Draghi zbuloi një paketë prej 8 miliardë eurosh për të mbrojtur konsumatorët nga rritja e çmimeve të energjisë dhe për të mbështetur industrinë e automobilave.
Në një intervistë me FT, Paschal Donohoe, ministri i financave i Irlandës dhe presidenti i eurogrupit, tha se ndërsa eurozona ka papunësi “jashtëzakonisht të ulët” dhe aktivitet që po kthehet në nivelet e para-pandemisë në shumë ekonomi, “ne nuk jemi ende jashtë pyllit”.
Duhet bërë edhe më tej për ta kthyer rimëkëmbjen në “diçka që është vërtet e fortë dhe vërtet e qëndrueshme”, tha ai. Kjo përfshin, ndër të tjera, “njohjen e sfidave të asaj që mund të ndodhë me sigurinë dhe çfarë mund të ndodhë me inflacionin”.
Truku, tha ai, do të jetë gjetja e drejtpeshimit midis “qëndrueshmërisë së borxhit dhe vazhdimit të mbështetjes së rimëkëmbjes brenda ekonomive tona”.
Mendimi i Komisionit Europian për mënyrën se si ta trajtojë këtë do të vijë më 2 mars, kur të nxjerrë udhëzimet e tij fiskale për vitin 2023.
Pakti i Stabilitetit dhe Rritjes i BE-së do të riimponohet vitin e ardhshëm, pasi u pezullua gjatë pandemisë, por komisioni nuk po planifikon aspak të ndjekë një riaplikim mekanik të rregullave duke pasur parasysh shpërthimet masive të borxhit që ndodhën gjatë dy viteve të fundit.
Reduktimi i borxhit dhe i deficitit do të duhet të jetë gradual dhe i diferencuar ndërsa vendet fillojnë udhëtimet e tyre larg mbështetjes së gjerë publike. Dhe pasi ka mbrojtur politikën fiskale mbështetëse në përgjithësi këtë vit, komisioni tani po shqyrton një zhvendosje në një qëndrim më neutral.
Donohoe vuri në dukje se tendenca është tashmë drejt ekonomive që gradualisht reduktojnë “nivelet emergjente të mbështetjes ekonomike” që ishin në vend, duke ulur deficitet fiskale këtë vit krahasuar me të kaluarën.
Krahas udhëzimeve të komisionit vjen edhe debati nëse duhen bërë ndryshime më të qëndrueshme në Paktin e Stabilitetit dhe Rritjes pas vitit të tranzicionit, kur ai të riaplikohet vitin e ardhshëm.
Ndërsa komisioni po shqyrton propozimet legjislative për ta arritur këtë, disa nga propozimet më ambicioze vijnë nga Parisi dhe Roma, të cilat dëshirojnë të kenë investime në projekte të gjelbra dhe dixhitale të skalitura nga llogaritjet e deficitit.
Megjithatë, Christian Lindner, ministri i financave i Gjermanisë, i tha FT në një intervistë javën e kaluar se ai nuk e mbështeste idenë e një të ashtuquajturi rregulli të artë, duke thënë se “të gjithë do të përfundonin të kenë përkufizimin e tyre për investimet”.
Donohoe, i cili do të ndihmojë në drejtimin e këtij debati në eurogrup, tha se të gjithë ministrat pranojnë se do të ketë nevojë për nivele më të larta investimesh në politikën dixhitale dhe tranzicionin e gjelbër. Por kur bëhet fjalë për reformën e paktit të stabilitetit dhe rritjes për të arritur këto objektiva, “nuk ka një konsensus në këtë moment”, vuri në dukje ai.
Sanksionet, të vjetra dhe të reja
Zyrtarët e BE-së theksojnë pafundësisht se sa më të përgatitur janë për të vendosur sanksione ndaj Rusisë sesa në vitin 2014 gjatë pushtimit të Krimesë. Por është një pyetje tjetër për të vendosur se kur saktësisht të imponohet paketa, shkruajnë Sam Fleming dhe Valentina Pop.
Në Konferencën e Sigurisë në Mynih, presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky bëri thirrje për veprim të menjëhershëm.
“Ne nuk kemi nevojë për sanksionet tuaja pasi bombardimet do të ndodhin dhe pasi vendi ynë do të qëllohet ose pasi nuk do të kemi kufij, ose pasi nuk do të kemi ekonomi”, tha ai.
Me bombardimet e rënda që vazhdojnë gjatë fundjavës në rajonin e Donbasit, ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba, ka të ngjarë t’u kërkojë ministrave të BE-së të veprojnë ndërsa ai ulet me ta sot në Bruksel.
Por oreksi i qeverive të BE-së për të diskutuar se çfarë përbën një agresion të denjë për të shkaktuar paketën e sanksioneve mbetet i ulët, duke qenë se kjo është një zonë mosmarrëveshjeje (siç kemi shkruar këtu). Në vend të kësaj, blloku mund – fillimisht të paktën – të konsiderojë zgjerimin e regjimit të vjetër të sanksioneve.
“Ne nuk kemi sanksione parandaluese, kështu që fat i keq për ta,” tha një zyrtar i BE-së i njohur me diskutimet. “Por nëse niveli aktual i provokimeve në lindje do të përshkallëzohej, ne mund të përdorim sanksionet ekzistuese në lidhje me Ukrainën lindore dhe t’i zgjerojmë ato.”
BE-ja ka vendosur sanksione kundër 185 individëve dhe 48 kompanive në përgjigje të aneksimit të Krimesë nga Rusia dhe armiqësive në rajonin e Donbasit dhe më shumë emra mund të shtohen në listën e zezë.
Sa i përket paketës së re të sanksioneve, listat e detajuara të kompanive dhe subjekteve që do të synoheshin tashmë janë përgatitur në koordinim të ngushtë me SHBA-në, MB-në dhe aleatët e tjerë. Qeveritë e BE-së mund të mblidhen me shpejtësi për t’i nënshkruar ato, megjithëse procedurat mund të zgjasin më shumë se në SHBA, duke pasur parasysh nevojën që 27 shtetet anëtare të bien dakord njëzëri mbi paketën.
Mes ankthit në një numër vendesh anëtare për dhimbjen ekonomike që do të shkaktonin sanksionet, Brukseli gjithashtu ka filluar të shqyrtojë mënyrat e kompensimit të sektorëve ose vendeve që janë më të prekura, thanë zyrtarët. Kjo mund të shkojë përtej përgatitjeve për ndërprerje të mundshme në furnizimet me gaz rus për të mbuluar sektorë të tjerë që mund të goditen nga gjobat – ose nga masat që Moska merr në përgjigje.
Planifikimi i emergjencës shtrihet gjithashtu në kërcënimin e një rritjeje masive të refugjatëve nga Ukraina në shtetet kufitare të BE-së, thanë diplomatët, dhe për potencialin për një përshkallëzim të sulmeve kibernetike ndaj kryeqyteteve.
Grindjet e Marrëveshjes së Gjelbër
Aftësia e familjeve për të përballuar rritjen e faturave të energjisë dhe detyrimet e reja të ardhshme për të izoluar ndërtesat e tyre po bëhet objekt debatesh të ashpra brenda BE-së.
Pjesë e Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së të shpallur vitin e kaluar janë kërkesa më të ashpra për efiçencën e energjisë në ndërtesa – e parë si një nga mënyrat më të lehta për të kursyer energji dhe në këtë mënyrë për të ulur emetimet e gazeve serrë.
Por rritja aktuale e çmimeve të energjisë dhe mungesa e fuqisë punëtore mund të jetë një çelës në planet e BE-së.
Parlamenti Europian është tradicionalisht një avokat i kërkesave më të ashpra dhe më detyruese për qeveritë në përmbushjen e objektivave të tyre klimatike deri në vitin 2030 – shoqëruar me ndihma më bujare për familjet me të ardhura të ulëta.
Në draft-raportin e tij të parë nga Europe Express, eurodeputeti kryesor në dosje, ligjvënësi i qendrës së majtë të Danimarkës Niels Fuglsang po bën thirrje për objektiva më të larta të efikasitetit të energjisë deri në vitin 2030, të cilat ai argumentoi se do të kontribuojnë në një reduktim të varësisë së bllokut nga importet e karburanteve fosile. “Kur efiçenca e energjisë rritet me një për qind, importet e gazit bien me 2,6 për qind,” thuhet në draft-raport.
Fuglsang po u kërkon vendeve që të rrisin objektivin e tyre të efikasitetit të energjisë në të paktën 43 përqind deri në vitin 2030, krahasuar me propozimin e Komisionit të BE-së të paraqitur në qershor, i cili vendosi një objektiv prej 36 përqind.
“Ne nuk mund të lejojmë të humbasim objektivin e vitit 2030”, thuhet në raport. “Prandaj, objektivi duhet të jetë i detyrueshëm për shtetet anëtare.”
Por jo të gjithë eurodeputetët po përqafojnë qëndrimin e ashpër të Fuglsang. Eurodeputetja e qendrës së djathtë Pernille Weiss (gjithashtu daneze), tha për Europe Express se duke pasur parasysh investimet e mëdha fillestare të nevojshme për izolimin e ndërtesave dhe mungesën aktuale të punëtorëve të ndërtimit, ishte e rëndësishme të synohej për “objektiva realiste”. Grupi i saj, Partia Popullore Evropiane, është në favor të qëndrimit në objektivin e komisionit prej 36 përqind.
“Qeveritë e BE-së kanë infrastruktura, ndërtesa dhe industri shumë të ndryshme. Është shumë e rëndësishme që ne t’i respektojmë këto dallime në mënyrë që të sigurohemi se mund të arrijmë qëllimet klimatike dhe të parandalojmë varfërinë energjetike” tha Weiss.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
