Vende dhe Udhetime

Kopenhagen zëvendëson Vjenën si qyteti më i jetueshëm në botë

Nga Gazeta Si- Është zyrtare. Vjena nuk është më qyteti më i jetueshëm në botë.

Pas një periudhe trevjeçare në krye të listës vjetore nga Njësia e Inteligjencës Ekonomike (EIU), kryeqyteti austriak është mposhtur nga “Kopenhageni i mrekullueshëm”.

Kryeqyteti i Dnimarkës ka zënë vendin e parë në renditjen e qyteteve më të jetueshme në botë për vitin 2025.

EIU, organizatë simotër e revistës ‘The Economist’, renditi 173 qytete në të gjithë botën në një numër faktorësh, duke përfshirë kujdesin shëndetësor, arsimin, stabilitetin, infrastrukturën dhe mjedisin.

Kopenhageni triumfoi pasi mori rezultate “perfekte” për stabilitetin, arsimin dhe infrastrukturën, ndërsa Vjena u barazua në vendin e dytë me qytetin zviceran të Zyrihut.

Melburni i Australisë mbajti vendin e katërt, ndërsa Gjeneva e Zvicrës ishte e pesta në listë.

Pak jashtë pesë qyteteve më të mira, Sidnei i Australisë u ngjit në listë, duke kaluar nga vendi i shtatë i përbashkët në të gjashtën, ndërsa qyteti japonez Osaka dhe Auckland i Zelandës së Re u ndanë në vendin e shtatë.

Në vendin e nëntë, Adelaide ishte qyteti i tretë australian që u rendit në 10 vendet e para, ndërsa Vankuveri i Kanadasë zuri vendin e dhjetë.

Pse Vjena dështoi të dilte në krye këtë vit?

Edhe pse qyteti austriak mori rezultate të mira në shumicën e kategorive, rezultati në kategorinë e stabilitetit ra ndjeshëm, ndërsa Kopenhageni mori rezultate të larta në të gjitha seksionet.

Rënia e ndjeshme në rezultatin e stabilitetit të Vjenës iu atribuua incidenteve të fundit, përfshirë një kërcënimi me bombë në një koncert të Taylor Sëift verën e kaluar, gjë që çoi në anulimin e ngjarjes.

“Jetueshmëria globale ka mbetur e pandryshuar gjatë vitit të kaluar, dhe ashtu si në vitin 2024, rezultatet për stabilitetin kanë rënë në nivel global”, tha në një deklaratë Barsali Bhattacharyya, zëvendësdrejtor në EIU.

“Presioni mbi stabilitetin e ka bërë Vjenën të humbasë pozicionin e saj si qyteti më i jetueshëm pas një periudhe trevjeçare.”

Megjithatë, Vjena nuk ishte i vetmi qytet që mori nota më të ulëta për një kategori në të cilën më parë kishte marrë rezultate të mira.

Kalgari, i cili zuri vendin e pestë në vitin 2024, ra nga 10 vendet e para këtë vit, duke rënë në vendin e 18-të pasi mori një rezultat më të ulët në kujdesin shëndetësor, së bashku me tre qytete të tjera kanadeze, për shkak të një “tensioni” në sistemin e kujdesit shëndetësor të vendit.

Toronto gjithashtu u rendit më poshtë këtë vit, duke rënë nga vendi i 12-të në të 16-tin.

“Kjo në të vërtetë pasqyron listat e gjata të pritjes për kontrolle mjekësore si dhe ka pasur mungesë stafi në mjediset mjekësore dhe spitalet.”

Bhattacharyya thekson se edhe pjesë të tjera të botës kanë përjetuar presione mbi sistemet e kujdesit shëndetësor dhe infrastrukturën e strehimit, por Kanadaja “u dallua” për shkak të ndikimit të vazhdueshëm të këtyre faktorëve.

Honolulu, Hawaii ishte qyteti amerikan me renditjen më të lartë në listë, duke u renditur në vendin e 23-të.

“Kemi parë një trend ku qytetet e vogla ose të mesme në SHBA në fakt performojnë shumë më mirë sesa qytetet vërtet të mëdha si Nju Jorku ose Los Anxhelosi”, shpjegon Bhattacharyya. “Dhe kjo është kryesisht për shkak të presioneve në infrastrukturën e shërbimeve publike.”

Ndërkohë, qytetet e Mbretërisë së Bashkuar, Londra, Mançesteri dhe Edinburgu, gjithashtu ranë në renditje pasi morën rezultate më të ulëta në kategorinë e stabilitetit.

Kjo vjen pas një periudhe trazirash në Mbretërinë e Bashkuar vitin e kaluar pasi një fushatë kundër emigrantëve shkaktoi zemërim për shkak të një sulmi me thikë në Southport, Anglinë veriore.

Lista e këtij viti pa Londrën të binte nga vendi i 45-të në të 54-tin, Mançesterin nga vendi i 43-të në të 52-tin dhe Edinburgun të lëvizte nga vendi i 59-të në të 64-tin.

Rënie e stabilitetit

“Ashtu si në vitin 2024, rezultatet e stabilitetit kanë rënë për Europën Perëndimore, Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut”, shton Bhattacharyya.

Ndërsa disa destinacione ranë poshtë në listë, të tjerat bënë përparime të konsiderueshme, me qytetin Al Khobar të Gjirit Persik të Arabisë Saudite që u ngjit me 13 vende nga i 148-ti në të 135-tin.

Mbretëria ka bërë investime të konsiderueshme për të përmirësuar aksesin në kujdesin shëndetësor dhe arsim sipas Vizionit 2030, një plan i gjerë për të diversifikuar ekonominë e saj dhe për të zvogëluar varësinë e saj nga nafta.

Xhakarta e Indonezisë gjithashtu u ngjit në listë, duke u ngjitur me 10 vende nga i 142-ti në të 132-tin falë një përmirësimi në thelbin e saj të stabilitetit.

Nuk është çudi që renditjet në fund të listës nuk kanë ndryshuar shumë gjatë vitit të kaluar, me Damaskun e Sirisë që ende renditet si më pak i jetueshëm në botë gjashtë muaj pas rënies së ish-presidentit Bashar al-Assad. Tripoli i Libisë u rendit pak mbi të.

Kryeqyteti i Bangladeshit, Daka, ishte i treti nga fundi, ndërsa Karaçi i Pakistanit dhe Algjeri i Algjerisë u renditën si qytetet e katërta dhe të pesta më pak të jetueshme.

Indeksi Global i Jetueshmërisë për vitin 2025: 10 më të mirat

1. Kopenhagen, Danimarkë

2. Vjenë, Austri

2. Zyrih, Zvicër

4. Melbourne, Australi

5. Gjenevë, Zvicër

6. Sidnei, Australi

7. Osaka, Japoni

7. Auckland, Zelanda e Re

9. Adelaide, Australi

10. Vankuver, Kanada


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë