Intolerancë ushqimore apo alergji? Si ta menaxhoni menunë gjatë fundvitit

Gazeta Si – Me festën e fundvitit, që po trojet, zgjedhja e menusë ushqimore kërkon shqyrtim të kujdesshëm.

Intolerancat dhe alergjitë nuk janë e njëjta gjë: të kuptuarit e dallimeve është thelbësore për gatim të sigurt dhe mbrojtje të të gjithëve.

Reagimet, simptomat dhe rreziqet ndryshojnë, ashtu si edhe masat paraprake që duhen marrë në tryezë, veçanërisht kur ndahen pjatat tradicionale. Sëmundja celiake, është gjithashtu një çrregullim autoimun që kërkon rregulla specifike në tryezë.

Dallimet midis intolerancave dhe alergjive

Intolerancat ushqimore, para së gjithash, mund të shkaktohen nga mekanizma të ndryshëm, siç është mungesa e enzimave për të metabolizuar një ushqim, mbindjeshmëria ndaj molekulave ose aditivëve në ushqime (si histamina në disa peshq, tiramina në djathërat e vjetëruar, glutamati në kubet e supës ose sulfitet në verë), ose një reagim jonormal ndaj një përbërësi ushqimor, siç është përgjigja e shkaktuar nga gluteni që shkakton sëmundjen celiake.

Simptomat janë kryesisht gastrointestinale, siç janë të përzierat, dhimbja, fryrja dhe diarreja. Megjithatë, në rastin e një alergjie, ekziston një reaksion imunitar jonormal ndaj një përbërësi ushqimor, i njohur si “i rrezikshëm” edhe nëse nuk është.

Sistemi imunitar aktivizohet që në kontaktin fillestar me ushqimin, duke çuar në sensibilizim me formimin e antitrupave që më pas shkaktojnë një përgjigje të shpejtë dhe të rëndë alergjike pas kontaktit të mëvonshëm, madje edhe në gjurmë minimale të ushqimit ndaj të cilit individi është bërë alergjik.

Përgjigja është e menjëhershme dhe përfshin simptoma tipike, jo vetëm gastrointestinale, por edhe respiratore (duke përfshirë rinitin, kollën dhe vështirësinë në frymëmarrje ose dispnenë) dhe probleme të lëkurës si urtikarie, skuqje të lëkurës dhe angioedemë, deri në reaksione shumë serioze si anafilaksi.

Testimi dhe diagnoza e saktë

Ndërsa intolerancat mund të lidhen me sasinë e ushqimit të konsumuar, kështu që zakonisht ekziston një dozë pragu që nuk shkakton simptoma, ushqimi ndaj të cilit jeni alergjik, duhet të eliminohet nga dieta juaj.

Si alergjitë, ashtu edhe intolerancat varen nga ndjeshmëritë individuale, dhe për t’i identifikuar ato saktë, nëse dyshoni se keni një alergji ose intolerancë, përveç diskutimit me mjekun tuaj të familjes ose pediatrin, mund të konsultoheni edhe me një alergolog, gastroenterolog, dietolog/nutricionist ose internist.

Vetëm një mjek mund të urdhërojë testet e duhura dhe më pas të bëjë një diagnozë të saktë të intolerancës ose alergjisë; gjithashtu mund të jetë e dobishme të mbani një ditar ushqimor të ushqimeve të konsumuara dhe çdo simptomë të lidhur me të, në mënyrë që t’i jepni mjekut tuaj informacionin më të saktë të mundshëm gjatë vizitës së parë.

“Intolerancat dhe alergjitë ndonjëherë mund të shkaktojnë simptoma dhe shenja të ngjashme, prandaj shumë njerëz i ngatërrojnë ato”, shkruajnë ekspertët amerikanë.

Megjithatë, ndërsa alergjitë ushqimore mund të jenë kërcënuese për jetën, intolerancat ndikojnë vetëm në traktin tretës dhe shkaktojnë probleme më pak serioze.

Më e rëndësishmja, ngrënia e sasive të vogla të ushqimit të prekur mund të mos shkaktojë ndonjë shqetësim dhe në disa raste, është madje e mundur që gradualisht të “ristërviteni” për ta toleruar atë.

Përshtati: Gazeta “Si”