Rreth një vit më parë, adoleshentja Anastasia Vlasova filloi të shkonte tek një terapist. Ajo kishte zhvilluar çrregullime të ngrënies dhe e dinte se çfarë e shkaktoi atë: koha e saj në Instagram.
Ajo u bashkua në këtë platformë në moshën 13 vjeçare dhe kaloi tre orë në ditë e magjepsur nga jeta dhe trupat në dukje të përsosur të ndikuesve të fitnesit që postonin foto.
“Kur hyra në Instagram, gjithçka që pashë ishin imazhe të trupave, një bark i përsosur dhe gra që bënin ushtrime fizike.” -tha Vlasova, tani 18 vjeç.
Rreth asaj kohe, studiuesit brenda Instagramit, i cili është në pronësi të Facebook, po studionin këtë lloj eksperience dhe pyesnin nëse kjo ishte pjesë e një fenomeni më të gjerë. Gjetjet e tyre konfirmuan disa probleme serioze.
“32% e vajzave adoleshente thanë se kur ndiheshin keq për trupin e tyre, Instagram i bëri ata të ndiheshin më keq. Krahasimet në Instagram mund të ndryshojnë mënyrën se si gratë e reja e shohin dhe e përshkruajnë veten.”
Për tre vitet e fundit, Facebook ka kryer studime se si aplikacioni i tij i shpërndarjes së fotografive ndikon në miliona përdorues të rinj të tij. Në mënyrë të përsëritur, studiuesit e kompanisë zbuluan se Instagrami është i dëmshëm për një përqindje të konsiderueshme të tyre, veçanërisht për vajzat adoleshente.
“Ne i përkeqësojmë çështjet e imazhit të trupit për një në tre vajza adoleshente. Adoleshentët fajësojnë Instagramin për rritjen e shkallës së ankthit dhe depresionit. Ky reagim ishte i papritur dhe i qëndrueshëm në të gjitha grupet.”
Midis adoleshentëve që raportuan mendime vetëvrasëse, 13% e përdoruesve britanikë dhe 6% e përdoruesve amerikanë treguan dëshirën për të vrarë veten në Instagram.
Më shumë se 40% e përdoruesve të Instagram janë 22 vjeç dhe më të rinj, dhe rreth 22 milion adoleshentë hyjnë në Instagram çdo ditë, krahasuar me pesë milion adoleshentë që hyjnë në Facebook, ku përdoruesit e rinj janë zvogëluar për një dekadë.
Mesatarisht, adoleshentët kalojnë 50% më shumë kohë në Instagram sesa bëjnë në Facebook.
Në publik, Facebook vazhdimisht ka zvogëluar efektet negative të aplikacionit tek adoleshentët dhe nuk e ka bërë kërkimin e tij publik ose të disponueshëm për akademikët ose ligjvënësit që e kanë kërkuar atë.
“Hulumtimi që kemi parë është se përdorimi i aplikacioneve sociale për t’u lidhur me njerëz të tjerë mund të ketë përfitime pozitive të shëndetit mendor,” tha Mark Zuckerberg në një seancë dëgjimore në Kongres në Mars 2021, kur u pyet për fëmijët dhe shëndetin mendor.
Në maj, kreu i Instagram Adam Mosseri u tha gazetarëve se hulumtimet që ai kishte parë sugjeronin se efektet e aplikacionit në mirëqenien e adoleshentëve ka të ngjarë të jenë “mjaft të vogla”.
Në një intervistë të kohëve të fundit, Z. Mosseri tha: “Në asnjë mënyrë nuk dua të zvogëloj këto çështje.… Disa nga çështjet e përmendura në këtë histori nuk janë domosdoshmërisht të përhapura, por ndikimi i tyre tek njerëzit mund të jetë i madh.”
Ai tha se hulumtimi mbi efektet e shëndetit mendor tek adoleshentët ishte i vlefshëm dhe se punonjësit e Facebook bëjnë pyetje të vështira në lidhje me platformën.
Dokumentet në Instagram janë pjesë e një grupi komunikimesh të brendshme të rishikuara nga Wall Street Journal, në fusha që përfshijnë shëndetin mendor të adoleshentëve, ligjërimin politik dhe trafikimin e qenieve njerëzore. Ato ofrojnë një pamje të pashembullt se si Facebook është plotësisht i vetëdijshëm se produktet dhe sistemet qendrore në suksesin e tij të biznesit dështojnë në mënyrë rutinore.
Dokumentet tregojnë gjithashtu se Facebook ka bërë përpjekje minimale për të adresuar këto çështje dhe i shfaq ato në publik.
Hulumtimi i kompanisë në Instagram, vështrimi më i thellë në atë që gjiganti i teknologjisë di për ndikimin e tij tek adoleshentët dhe mirëqenien e tyre mendore, përfaqëson një nga boshllëqet më të qarta të zbuluara në dokumentet midis të kuptuarit të Facebook për veten dhe pozicionin e tij publik.
Përpjekja e tij përfshin fokus grupe, sondazhe në internet dhe studime të ditarit në 2019 dhe 2020. Ai gjithashtu përfshin anketime në shkallë të gjerë të dhjetëra mijëra njerëzve në vitin 2021 që çiftuan përgjigjet e përdoruesve me të dhënat e veta të Facebook për sa kohë përdoruesit shpenzuan në Instagram dhe çfarë ata pa atje.
Studiuesit janë punonjës të Facebook në fusha që përfshijnë shkencën e të dhënave, marketingun dhe zhvillimin e produkteve të cilët punojnë në një sërë çështjesh që lidhen me mënyrën se si përdoruesit ndërveprojnë me platformën. Shumë prej tyre kanë prejardhje nga shkenca kompjuterike, psikologjia dhe analiza sasiore dhe cilësore.
Në pesë prezantime mbi 18 muaj deri në këtë pranverë, studiuesit kryen atë që ata e quajtën “problemi i thellë i shëndetit mendor të adoleshentëve” dhe studime pasuese.
Ata arritën në përfundimin se disa nga problemet ishin specifike për Instagramin, dhe jo mediat sociale më gjerësisht. Kjo është veçanërisht e vërtetë në lidhje me të ashtuquajturin krahasim social, i cili ndodh kur njerëzit krahasojnë vlerën e tyre në lidhje me atraktivitetin, pasurinë dhe suksesin e të tjerëve.
“Krahasimi social është më i keq në Instagram, në çështjet e imazhit të trupit të vajzës adoleshente në vitin 2020, duke vënë në dukje se TikTok, një aplikacion për video të shkurtra, është i bazuar në performancë, ndërsa përdoruesit në Snapchat, një rival i ndarjes së fotografive dhe videove janë të mbrojtur nga filtra shaka që “mbajnë fokusin në fytyrë”. Ndërsa, Instagram fokusohet shumë në trup dhe stilin e jetës.
Karakteristikat që Instagram identifikon si më të dëmshmet për adoleshentët duket se janë në thelbin e platformës.
Tendenca për të ndarë vetëm momentet më të mira, një presion për tu dukur i përsosur mund t’i dërgojë adoleshentët që drejtohen drejt çrregullimeve të të ngrënit, një ndjenjë jo të shëndetshme të trupit të tyre dhe depresion, thotë hulumtimi i brendshëm në mars 2020.
Në një seancë dëgjimore në Kongres këtë Mars, Zuckerberg mbrojti kompaninë kundër kritikave nga ligjvënësit në lidhje me planet për të krijuar një produkt të ri në Instagram për fëmijët nën 13 vjeç. Kur u pyet nëse kompania kishte studiuar efektet e aplikacionit tek fëmijët, ai tha, “Unë besoj përgjigja është po. ”
Kur Facebook pagoi 1 miliard dollarë për Instagram në 2012, ishte një startup i vogël me 13 punonjës dhe tashmë një hit. Atë vit, Facebook për herë të parë kishte vërejtur një rënie të numrit të adoleshentëve që përdorin produktin e tij Facebook, sipas dokumenteve.
Instagram i bëri fotot fokusin e aplikacionit, me filtra që e bënë të lehtë për përdoruesit të redaktojnë imazhe. Më vonë shtoi video, burime të përmbajtjes të zgjedhur në mënyrë algoritmike.
Shumë shpejt, Instagram u bë ekuivalenti online i kafeneve të shkollave të mesme: një vend për adoleshentët që të postojnë fotot e tyre më të mira, të gjejnë miq, të njohin njëri-tjetrin, të mburren dhe ngacmojnë.
Hulumtimi i Facebook tregon se efektet e Instagram nuk janë të dëmshme për të gjithë përdoruesit.
Për shumicën e adoleshentëve, efektet e “krahasimit social negativ” janë të menaxhueshme dhe mund të tejkalohen nga mjetet e aplikacionit si një mënyrë argëtuese për përdoruesit për t’u shprehur dhe për t’u lidhur me miqtë, thotë hulumtimi.
Por një numër i madh i dëshmive të vetë Facebook tregon se Instagram mund të jetë dëmtues për shumë njerëz.
Në një studim të adoleshentëve në SHBA dhe Britani të Madhe, Facebook zbuloi se më shumë se 40% e përdoruesve të Instagram që raportuan se ndiheshin “jo tërheqës” thanë se ndjenja filloi nga aplikacioni. Rreth një e katërta e adoleshentëve që raportuan se ndiheshin “jo aq mirë” thanë se ndjenja filloi në Instagram.
Adoleshentët raportuan rregullisht se donin të kalonin më pak kohë në Instagram, por nuk kishin vetëkontroll për ta bërë këtë.
“Adoleshentët na thanë se nuk u pëlqen koha që shpenzojnë në aplikacion, por ndihen sikur duhet të jenë të pranishëm,” u shpjegoi kolegëve një menaxher i hulumtimit në Instagram, sipas dokumenteve. “Ata shpesh ndihen të varur dhe e dinë se ajo që po shohin është e keqe për shëndetin e tyre mendor, por ndihen të paaftë për të ndaluar veten.”
Burimi: Wall Street Journal/Përshtati Gazeta SI
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
