.png)
Nga Radoslaw Sikorski*– Për vite me radhë, kam shfrytëzuar çdo mundësi për t’i bërë thirrje Bashkimit Europian dhe shteteve anëtare të investojnë më shumë në mbrojtje. Kur Presidenti rus Vladimir Putin nisi pushtimin e tij në shkallë të plotë të Ukrainës, unë vazhdimisht pyeta (si anëtar i Parlamentit Europian) se çfarë provash të mëtejshme do të na duheshin për të njohur kërcënimet me të cilat përballet e gjithë Europa.
Çfarë do të bënim ne – si europianë – nëse siguria jonë do të kërcënohej ndërsa aleati ynë më i ngushtë, Shtetet e Bashkuara, do të ishin të angazhuara ndryshe?
Sot, ne përballemi me këtë situatë. Zyrtarët amerikanë po deklarojnë hapur se nuk kanë ndërmend t’i kushtojnë pjesën më të madhe të kohës ose burimeve të tyre trajtimit të atyre që i konsiderojnë çështje europiane. Sipas Sekretarit të Shtetit Marco Rubio, SHBA-të kanë “prioritete të tjera në të cilat duhet të përqendrohen”.
Pajtohem. Superfuqia globale ka përgjegjësi globale dhe numri i pikave të nxehta që mund të kërkojnë vëmendjen e qeverisë amerikane duket se vetëm sa po rritet. Përveç sfidave në hemisferën perëndimore, paqëndrueshmërisë në Lindjen e Mesme dhe tensioneve të ashpra midis dy fuqive bërthamore – Indisë dhe Pakistanit – ekziston edhe qëllimi parësor i ripërcaktimit të marrëdhënieve me Kinën. Për më tepër, sipas doktrinës zyrtare të planifikimit të Departamentit të Mbrojtjes të SHBA-së, SHBA-të nuk mund të luftojnë më shumë se një luftë të madhe në të njëjtën kohë.
Administrata e re amerikane e ka komunikuar qartë qëndrimin e saj.
“Jemi këtu sot për të shprehur drejtpërdrejt dhe pa mëdyshje se realitetet e forta strategjike i pengojnë Shtetet e Bashkuara të Amerikës të përqendrohen kryesisht në sigurinë e Europës”, njoftoi Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth në Bruksel këtë shkurt.
Dhe zëvendëspresidenti i SHBA-së JD Vance ishte edhe më i drejtpërdrejtë, duke deklaruar se “e gjithë infrastruktura e sigurisë së Europës… është subvencionuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, edhe pse nuk është as në interesin e Europës dhe as të Amerikës “që Europa të jetë një vasal i përhershëm sigurie i Shteteve të Bashkuara”.
Vetë Presidenti Donald Trump e ka akuzuar vazhdimisht Europën për “shfrytëzim të paligjshëm” dhe “përfitim” nga SHBA-ja.
Europianëve mund të mos u pëlqejë ajo që dëgjojmë, por nuk mund të bëjmë sikur nuk e dëgjojmë. Duhet të jemi të përgatitur që SHBA-të të lajnë duart jo vetëm nga Ukraina, por edhe nga Europa. Sylvie Kauffmann e Le Monde argumentoi së fundmi: “Përgatitja për më të keqen është një bast më i sigurt sesa shpresa për më të mirën”. Ne mund dhe duhet t’i bëjmë të dyja – të shpresojmë dhe të përgatitemi. Beso, por verifiko.
Që kur Trump njoftoi kandidaturën e tij presidenciale në vitin 2015, ka pasur dy shkolla mendimi mbi interpretimin e fjalëve të tij. Disa argumentojnë se duhet ta marrim seriozisht, por jo fjalë për fjalë, ndërsa të tjerë na nxisin të bëjmë të kundërtën: ta trajtojmë fjalë për fjalë, por jo gjithmonë seriozisht. Unë besoj se qasja më e arsyeshme dhe e respektueshme është ta trajtojmë çdo gjë që thotë presidenti i SHBA-së si fjalë për fjalë ashtu edhe seriozisht.
Duke pasur parasysh gjendjen aktuale të botës, kjo nënkupton që Europa përballet me një zgjedhje ekzistenciale. Ne mund të hyjmë në lojën globale të bashkuar, si një konkurrent i peshave të rënda, ose mund ta dënojmë veten me margjinalizim.
Shumë është bërë tashmë për t’u bërë një pretendent i rëndësishëm. Që nga viti 2016 – pak para mandatit të parë të Trump – anëtarët e NATO-s, duke përjashtuar SHBA-në, kanë rritur shpenzimet e tyre vjetore të mbrojtjes me 98%, nga 255 miliardë dollarë në 506 miliardë dollarë. Për më tepër, pas tre vitesh lufte të Putinit kundër Ukrainës, BE-ja dhe shtetet e saj anëtare kanë treguar gatishmërinë për të shpenzuar edhe më shumë dhe për të përqafuar një qasje më bashkëpunuese, racionale dhe efektive ndaj planifikimit dhe prokurimit të mbrojtjes. Marrëveshja e re e përbashkët e mbrojtjes midis BE-së dhe Mbretërisë së Bashkuar është një hap tjetër që demonstron këtë solidaritet të ri strategjik.
Frenimi i Rusisë nuk është përtej mundësive tona. Nuk kemi nevojë të barazojmë aftësitë ushtarake të SHBA-së; përkundrazi, na duhet vetëm mjaftueshëm për ta detyruar Putinin të rishqyrtojë shanset e tij për të fituar në një përballje me një bashkësi të bashkuar europiane të shteteve-kombe demokratike.
Popujt e Europës po kërkojnë qartë që ne të zhvillojmë një qëndrim mbrojtës europian të rigjallëruar. Sipas Komisionit Europian, 71% e qytetarëve të BE-së besojnë se blloku duhet të forcojë aftësinë e tij për të prodhuar pajisje ushtarake, ndërsa 77% mbështesin një politikë të përbashkët mbrojtjeje dhe sigurie. Kjo u jep udhëheqësve europianë një mandat për të menduar dhe vepruar me guxim.
Por sa kohë do të duhet për të rivendosur paqen në Ukrainë dhe stabilitetin në Europë?
Unë besoj se duhet të veprojmë në bazë të tre supozimeve. Së pari, duhet ta shohim këtë si një luftë të një ish-metropoli perandorak kundër asaj që ai e konsideron si një koloni kryengritëse.
Historia sugjeron që luftërat koloniale zakonisht zgjasin rreth një dekadë për të përfunduar. Çdo gjë më pak se kaq duhet të konsiderohet si bonus.
Së dyti, duhet të pranojmë se, që vendi pushtues të fillojë negociatat me mirëbesim, duhet të arrijë në përfundimin se pushtimi ishte një gabim. Duhet të pranojë se kostot e luftës dhe të mbajtjes së ish-kolonisë të nënshtruar janë më të mëdha se çdo përfitim që mund të sjellë kolonia. Së treti, duke pasur parasysh sa më sipër, duhet të kujtojmë se luftërat koloniale zakonisht përfundojnë nga një grup udhëheqësish të ndryshëm nga ata që filluan luftimet.
Po, rritja e aftësive mbrojtëse europiane, ndërkohë që mbështetet Ukraina, do të kushtojë para. Që nga fillimi i luftës së agresionit të Rusisë, BE-ja dhe shtetet anëtare të saj kanë ofruar më shumë se 165 miliardë dollarë mbështetje për Ukrainën dhe popullin e saj. Kjo është një shumë e konsiderueshme, por është ende më pak se 1% e PBB-së së kombinuar të vendeve anëtare të BE-së (rreth 19 trilionë dollarë). Sigurisht që mund të bëjmë më shumë.
Dhe ndërsa rigjallërojmë mbrojtjen e Europës, nuk duhet ta harrojmë pse po e bëjmë këtë: po veprojmë për sigurinë tonë, jo për të minuar marrëdhëniet transatlantike, por për t’i përmirësuar ato. Për të shmangur një dilemë strategjike, ne europianët duhet të jemi në gjendje të ndihmojmë SHBA-në të mbrojë aleatët e saj duke marrë përsipër pjesën tonë të drejtë të barrës së sigurisë.
Burimi: Project Syndicate/Përshtati Gazeta Si
Shënim: *Radosław Sikorski është Ministër i Jashtëm i Polonisë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
