Eksperimenti: Ripërtëritja e lëkurës te një 53-vjecare, rrit shpresat për trajtimet kundër plakjes

Studiuesit kanë rinovuar qelizat e lëkurës së një gruaje 53-vjeçare, duke i bërë ato ekuivalente me ato të një 23-vjeçareje. Shkencëtarët në Kembrixh besojnë se ata, mund të bëjnë të njëjtën gjë me indet e tjera në trup. Qëllimi përfundimtar është të zhvillohen trajtime për sëmundjet e lidhura me moshën si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe çrregullimet neurologjike. Teknologjia është ndërtuar mbi teknikat e përdorura për të krijuar delen e klonuar Dolly 25 vjet më parë. Kreu i ekipit, Wolf Reik, i Institutit Babraham në Kembrixh, tha se ai shpresonte që teknika të mund të përdoret përfundimisht për t’i mbajtur njerëzit më të shëndetshëm për më gjatë ndërsa rriten.
“Ne kemi ëndërruar për këtë lloj gjëje. Shumë sëmundje të zakonshme përkeqësohen me kalimin e moshës dhe të mendosh për të ndihmuar njerëzit në këtë mënyrë është super emocionuese”, tha ai.
Reich theksoi se të dhënat, të cilat u publikuan në revistën “eLife”, ishte në një fazë shumë të hershme. Ai tha se kishte disa çështje shkencore për të kapërcyer përpara se të mund të zhvendosej nga laboratori i tij dhe në klinikë. Por, ai tha se demonstrimi për herë të parë se rinovimi i qelizave është i mundur ishte një hap kritik.
Origjina e teknikës buron nga vitet 1990, kur studiuesit në Institutin Roslin jashtë Edinburgut zhvilluan një metodë për të kthyer një qelizë të gjëndrës së qumështit të rritur të marrë nga një dele në një embrion. Ajo çoi në krijimin e deleve të klonuara Dolly.

Qëllimi i ekipit të Roslin nuk ishte të krijonte klone delesh apo njerëzish, por të përdorte teknikën për të krijuar të ashtuquajturat qeliza burimore embrionale njerëzore. Ata shpresonin se këto mund të rriteshin në inde specifike, si muskuj, kërc dhe qeliza nervore për të zëvendësuar pjesët e konsumuara të trupit.
Teknika Dolly u bë më e thjeshtë në vitin 2006 nga Shinya Yamanaka, atëherë në Universitetin e Kiotos. Metoda e re, e quajtur IPS, përfshinte shtimin e kimikateve në qelizat e të rriturve për rreth 50 ditë. Kjo rezultoi në ndryshime gjenetike që i kthyen qelizat e rritura në qeliza staminale.

Si në teknikat Dolly ashtu edhe në IPS, qelizat burimore të krijuara duhet të ri-rriten në qelizat dhe indet që pacienti kërkon. Kjo ka rezultuar e vështirë dhe me gjithë përpjekjet e ekspertëve, e kështu përdorimi i qelizave staminale për trajtimin e sëmundjeve është jashtëzakonisht i kufizuar. Ekipi i Reik përdori teknikën IPS në qelizat e lëkurës së 53-vjeçares. Por ata e shkurtuan përbërësit kimikë nga 50 ditë në rreth 12.
Dilgeet Gill, u habit kur zbuloi se qelizat nuk ishin shndërruar në qeliza burimore embrionale – por ishin rinovuar në qeliza të lëkurës që dukeshin sikur vinin nga një 23-vjeçare.

“Më kujtohet dita kur mora rezultatet dhe nuk besoja se disa nga qelizat ishin 30 vjet më të reja se sa duhej të ishin. Ishte një ditë shumë emocionuese!”
Teknika nuk mund të përkthehet menjëherë në klinikë, sepse metoda IPS rrit rrezikun e kancerit. Por, Reik ishte i bindur se tani dihej që mund të rinovoheshin qelizat dhe ekipi i tij mund të gjente një metodë alternative, më të sigurt.
Reik thotë se disa nga aplikimet e para mund të jenë zhvillimi i ilaçeve për rinovimin e lëkurës tek njerëzit e moshuar në pjesët e trupit ku ata janë prerë ose djegur – si një mënyrë për të përshpejtuar shërimin.
Hapi tjetër është të shihet nëse teknologjia do të funksionojë në inde të tjera si muskujt, mëlçinë dhe qelizat e gjakut.
Profesor Melanie Welham, e cila është kryetarja ekzekutive e Këshillit të Kërkimeve të Bioteknologjisë dhe Shkencave Biologjike, e cili pjesërisht financoi kërkimin që çoi në delen Dolly, tha se përfitimet klinike të ngecura prej kohësh të teknologjisë mund të mos jenë aq larg. .
“Nëse qasje të ngjashme ose terapi të reja mund të rinovojnë qelizat imune, të cilat ne e dimë se bëhen më pak të përgjegjshme me kalimin e moshës, atëherë në të ardhmen mund të jetë e mundur të rritet reagimi i njerëzve ndaj vaksinimit, si dhe aftësia e tyre për të luftuar infeksionet,” ka thënë Welham.
Pyetja kryesore është nëse përpjekjet kërkimore në këtë fushë do të çonin në një metodë të rigjenerimit të të gjithë trupit, një eliksir rinie apo një pilulë kundër plakjes.
Burimi: BBC/ Përshtati: Gazeta “Si”