Për të pestin vit radhazi, dieta mesdhetare ishte e para në garën vjetore për dietën më të mirë, sipas vlerësimeve të shpallura të martën nga US News & World Report.
Shumë afër ishin edhe dieta DASH, e cila qëndron për qasjet dietike për të ndaluar hipertensionin dhe thekson reduktimin e marrjes së kripës dhe dieta fleksitare, e cila inkurajon të jesh vegjetarian në shumicën e rasteve por është mjaft fleksibël për të lejuar një hamburger herë pas here.
Të tre këto dieta reduktojnë ose eliminojnë ushqimet e përpunuara dhe e mbushin pjatën me fruta, perime, fasule, thjerrëza, drithëra, arra dhe fara.
“Mendoj se është e rëndësishme të theksohet se tre dietat kryesore mesdhetare, DASH dhe fleksitare ofrojnë të gjitha shumëllojshmëri, fleksibilitet dhe pak rregulla”, tha Gretel Schueller nga US Neës & World Report.
“Të gjitha dietat që performojnë mirë janë të sigurta, të arsyeshme dhe të mbështetura nga shkenca. Fituesit e dietave gjithashtu ofrojnë të gjitha kaloritë e duhura me fokus te perimet, frutat dhe drithërat; një sasi modeste proteinash pa yndyrë dhe bulmetrat.
Një panel prej 27 ekspertësh ekzaminoi 40 dieta dhe i renditi ato në disa kategori: Sa e lehtë është dieta për t’u ndjekur, sa ka gjasa që një person të humbasë peshë të konsiderueshme, si në afat të shkurtër ashtu edhe në atë afatgjatë, sa efektive është dieta në parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare ose diabetit dhe plotësinë ushqyese të dietës.
“Në përgjithësi, dietat kryesore drejtohen nga ajo që mund të hani jo nga ajo që nuk mund të hani. Dhe tani, gjatë këtyre kohërave stresuese të pandemisë kjo është veçanërisht e dobishme për njerëzit”, tha Schueller. “Ne duam ushqim që mund të shijojmë dhe duam ushqim që do të ruajë shëndetin tonë, ndoshta edhe të forcojë imunitetin tonë. Dietat e renditura më të mira e ofrojnë këtë”.
Përveç vendit të parë si dieta më e mirë e përgjithshme, stili mesdhetar i të ushqyerit ishte më i miri në kategoritë e mëposhtme: dieta më e lehtë për t’u ndjekur; dieta më e mirë për ushqim të shëndetshëm; dieta më e mirë për diabetin dhe dieta më e mirë me bazë bimore.
Studime të shumta kanë zbuluar se dieta mesdhetare mund të zvogëlojë rrezikun e diabetit, kolesterolit të lartë, demencës, humbjes së kujtesës, depresionit dhe kancerit të gjirit. Dieta, e cila është më shumë një stil i të ushqyerit sesa një dietë e kufizuar, është lidhur gjithashtu me kocka më të forta, një zemër më të shëndetshme dhe jetë më të gjatë.
Dieta përmban gatim të thjeshtë, me bazë bimore, me shumicën e çdo vakti të fokusuar në fruta dhe perime, drithëra, fasule dhe fara, me pak arra dhe një theks të madh te vaji i ullirit ekstra i virgjër. Yndyrnat e tjera përveç vajit të ullirit, si gjalpi, konsumohen rrallë dhe sheqeri dhe ushqimet e rafinuara janë të rezervuara për raste të veçanta.
Mishi i kuq përdoret me masë, zakonisht vetëm për të shijuar një pjatë. Lejohet dhe ngrënia e peshkut të shëndetshëm të mbushur me vaj omega 3, ndërsa vezët, qumështi dhe shpendët hahen në porcione shumë më të vogla sesa në dietën tradicionale perëndimore.
Ndërveprimet sociale gjatë vakteve dhe stërvitjes janë gurët themelorë të stilit mesdhetar të të ngrënit. Ndryshimet e stilit të jetesës që janë pjesë e dietës përfshijnë të ngrënit me miqtë dhe familjen, shoqërimin gjatë vakteve, ngrënien e ushqimeve të preferuara me vëmendje, si dhe lëvizjet dhe ushtrimet e kujdesshme.
Dieta më e mirë për shëndetin e zemrës
Në kategorinë e dietës më të mirë për shëndetin e zemrës, dieta mesdhetare ndante rrethin e fituesve me dietën Ornish, e cila u krijua në 1977 nga Dean Ornish, themelues i Institutit të Kërkimit të Mjekësisë Parandaluese në Kaliforni.
“Shumica e ushqimeve me çdo kolesterol ose karbohidrate të rafinuara, vajra, kafeinë të tepërt dhe pothuajse të gjitha produktet shtazore përveç të bardhëve të vezëve dhe një filxhan në ditë qumësht pa yndyrë ose kos, janë të ndaluara”, shkruhet në raport.
Ndërsa ekspertët pajtohen se dieta mund të jetë tepër kufizuese dhe e vështirë për t’u ndjekur, sipas Ornish është i vetmi program i provuar shkencërisht për të mposhtur sëmundjet e zemrës pa ilaçe ose kirurgji, siç tregohet në një provë klinike të rastësishme.
Dieta është e kombinuar me teknikat e menaxhimit të stresit, stërvitjen, mbështetjen sociale dhe ndërprerjen e duhanit, të cilat “formuan bazën e provës historike të Ornish-it për ndryshimin e sëmundjeve të zemrës në vitet 1990”, thuhet në raport.
Dieta më e mirë për diabetin
Në kategorinë e dietës më të mirë për diabetin, dieta mesdhetare mori çmimet kryesore. Në vendin e dytë u renditën dietat fleksitare dhe vegane.
Dieta fleksitare është një kombinim i dy fjalëve: fleksibël dhe vegjetarian. Me këtë dietë, ju mund të jeni një ngrënës i bimëve shumicën e kohës dhe të konsumoni herë pas here biftek ose burger. Një dietë kryesisht me bazë bimore lidhet me shëndetin e përgjithshëm dhe jetëgjatësinë, thuhet në raport, duke përfshirë një shkallë më të ulët të sëmundjeve të zemrës, diabetit dhe kancerit.
Dieta vegane e çon vegjetarianizmin një hap më tej duke eliminuar të gjitha produktet shtazore, madje edhe bulmetin dhe vezët.
Kategoria e humbjes së shpejtë të peshës është për personat që duhen të humbasin disa kilogramë për një rast të veçantë. Sipas US News & World Report, këto plane ushqimore nuk rekomandohen si një mënyrë e të ushqyerit afatgjatë.
Dieta Atkins, e krijuar në vitin 1972 nga kardiologu Robert Atkins, zuri vendin e parë në këtë kategori. Dieta përfshin katër faza të planeve të vakteve, duke filluar me shumë pak karbohidrate dhe duke shtuar më shumë ndërsa dieta përparon.
Dieta Dukan ishte në fund të renditjes së dietave më të mira. Dieta Ëhole30 u rendit në vendin e 35-të dhe dieta popullore këto në vendin e 37-të.
Dietat Dukin, Whole30 dhe keto, të cilat theksojnë ngrënien e ushqimeve me proteina të larta ose me yndyrë të lartë me karbohidrate minimale, zakonisht vlerësohen dobët nga ekspertët, sepse ato janë jashtëzakonisht kufizuese, të vështira për t’u ndjekur dhe kanë eliminuar grupe të tëra ushqimore, gjë që nuk rekomandohet.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
