.png)
Gratë që ndoqën një dietë mesdhetare jetuan shumë më gjatë se ato që nuk e ndiqnin, sipas një studimi të ri që ndoqi më shumë se 25,000 gra për 25 vjet.
"Studimi ynë tregon se ndjekja e një modeli ushqimor mesdhetar mund të rezultojë në rreth një të katërtën e reduktimit të rrezikut të vdekjes për më shumë se 25 vjet me përfitim si për kancerin ashtu edhe për problemet kardiovaskulare, shkaqet kryesore të vdekjes," thotë autorja Samia Mora, kardiologe në Brigham dhe profesoreshë e mjekësisë në Harvard.
Dieta mesdhetare përmban një gatim të thjeshtë, me bazë bimore, me shumicën e çdo vakti të fokusuar në fruta dhe perime, drithëra, fasule dhe fara, me pak arra dhe një theks të madh te vaji i ullirit ekstra i virgjër. Yndyrnat e tjera përveç vajit të ullirit, si gjalpi, konsumohen rrallë, nëse fare, dhe sheqeri dhe ushqimet e rafinuara duhet të shmangen.
Mishi i kuq përdoret me masë, zakonisht vetëm për të shijuar një pjatë. Ngrënia e peshkut të shëndetshëm, që është i mbushur me acide yndyrore omega-3 është e këshillueshme, ndërsa vezët, qumështi dhe shpendët hahen në porcione shumë më të vogla sesa në dietën tradicionale perëndimore.
“Ata që i përmbaheshin më së shumti dietën konsumuan më shumë bishtajore, më shumë perime, më shumë fruta, më pak mish dhe më pak mish të përpunuar,” tha Dr. David Katz, specialist në mjekësinë parandaluese dhe të stilit të jetesës.
Ndërsa studimi ishte vëzhgues dhe kështu nuk mund të tregonte një shkak dhe pasojë të drejtpërdrejtë, "gjetja është plotësisht në përputhje me shumë studime të tjera të dietës së famshme të shëndetshme mesdhetare", tha Katz, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim.
Pse është i rëndësishëm studimi i grave
Stili mesdhetar i të ushqyerit mund të zvogëlojë rrezikun për kancerin e gjirit, demencën, depresionin, diabetin, kolesterolin e lartë dhe humbjen e kujtesës. Respektimi i dietës gjithashtu mund të çojë në kocka më të forta, një zemër më të shëndetshme dhe jetë më të gjatë. Është gjithashtu i mirë për humbje peshe të shëndetshme.
Në të gjitha këto të dhëna, megjithatë, ka pak detaje mbi mënyrat specifike se si dieta mesdhetare mund të ndikojë tek gratë, veçanërisht afatgjatë. Kjo është e rëndësishme, thonë ekspertët sepse truri i një gruaje funksionon ndryshe në një nivel molekular sesa truri i një burri. Madhësia e zemrës së një gruaje mund të ndryshojë nga ajo e një burri, dhe gratë kanë simptoma krejtësisht të ndryshme për një atak në zemër sesa burrat. Gratë metabolizojnë alkoolin dhe ilaçet ndryshe nga burrat. Dhe pastaj është dallimi i dukshëm i menopauzës, që krijon një klasë të tërë rreziqesh shëndetësore specifike për gratë.
Në studimin e ri, të publikuar të premten në revistën JAMA Netëork Open, studiuesit pyetën 25,315 gra të shëndetshme që merrnin pjesë në Studimin e Shëndetit të Grave për dietën e tyre dhe morën gjak dhe biomarkues të tjerë midis 1993 dhe 1996. Ato gra u rivlerësuan midis 2018 dhe 2023.
Studimi zbuloi se jo vetëm që ndjekja nga afër e dietës mesdhetare uli rrezikun e vdekjes së hershme me 23%, por zvogëloi rrezikun e vdekjes nga kanceri me 17% dhe vdekjen nga sëmundjet kardiovaskulare me 20%.
Çdo rritje në respektimin e dietës mesdhetare shoqërohej me një rrezik 6% më të ulët të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet dhe një rrezik të reduktuar prej 5% të vdekjes nga sëmundjet e zemrës ose kanceri.
Nuk është e vështirë të përfshish në jetë një stil mesdhetar të të ushqyerit, thonë ekspertët. Filloni duke shtuar më shumë perime dhe bishtajore në çdo vakt dhe përdorni të gjitha llojet dhe ngjyrat për të marrë gamën më të gjerë të lëndëve ushqyese, fitokimikateve dhe fibrave.
Shtoni drithëra dhe fruta në çdo vakt, por përdorni arra dhe fara si një garniturë e lehtë për shkak të përmbajtjes së tyre më të lartë të kalorive dhe yndyrnave.
Shmangni përdorimin e mishit të kuq. Në vend të kësaj, drejtohuni te peshku dhe ushqimet e tjera të detit, të cilat shpesh konsumohen të paktën dy herë në javë. Merrni sa më shumë proteina nga fasulet dhe bishtajore të tjera.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
