Bestytnitë popullore që tregojnë se një recesion po vjen

Ish-drejtuesi i Bankës federale në SHBA, Alan Greenspan dinte disa gjëra për të brendshmet. Ai dinte disa gjëra edhe për recesionin dhe prandaj krijoi një korrelacion midis këtyre dy gjërave; shitjet e të brendshmeve për burra, janë në përpjestim të zhdrejtë me pasigurinë ekonomike, thoshte Greenspan. Siç thotë teoria, burrat i shohin të brendshmet si luks dhe jo nevojë. Kur paratë pakësohen, të brendshmet bëhen me vrima.

Sipas popullit, kur një recesion është i pashmangshëm, shitjet e ushqimeve, cigareve, shampanjës dhe kutive të kartonit gjithashtu bien. Kërkesa për buzëkuq, laksativë, petë të çastit, veshje të përdorura, taka të larta, filma të frikshëm dhe shishe të vogla pijesh, ndërkohë, rritet. Fundi i grave zgjatet, të pasmet e bebeve skuqen, rriten aplikimet për shkollat juridike, ulen klientët e parukerive dhe restoranteve. Halloween bëhet më pak i frikshëm.

Epo, gjoja. Nëse pyesni një ekonomist, ata pothuajse me siguri do t’ju thonë se një recesion tregohet nga gjëra të tilla si rritja e papunësisë, rënia e prodhimit industrial dhe rritja e normave afatshkurtra të interesit në krahasim me ato afatgjata. Nëse pyet njerëzit që punojnë në Byronë Kombëtare të Kërkimeve Ekonomike, të cilët në fakt bëjnë thirrje për një recesion, ata do të thonë se është një “rënie e ndjeshme e aktivitetit ekonomik që është përhapur në të gjithë ekonominë dhe që zgjat më shumë se disa muaj”. Ata nuk kanë shumë gjasa t’ju thonë se mënyra më e mirë për të kuptuar gjendjen e tregjeve globale është t’i hidhni një sy kyçeve të këmbës.

Por nuk mund të themi se shenjat e recesionit që shikon populli, janë të pakuptimta. Një recesion është një fenomen që përcaktohet pasi ndodh, zakonisht pasi jeta ka ndryshuar shumë. P.sh Byroja Ekonomike e quajti recesionin e 2007-s të tillë vetëm pasi më shumë se gjysmë milioni njerëz humbën punën. Sjellja konsumatore është një lloj metri që mat sa para kanë në xhep njerëzit, dhe prandaj Greenspan i ka kushtuar rëndësi të brendshmeve.

Shumë tregues të tjerë të recesionit të kulturës pop-duke përfshirë rritjen e aplikimeve për shkollat juridike, rënien e kërkesës për kuti kartoni dhe përdorimin në rritje të bibliotekave dhe produkteve gjenerike-janë vlerësuar si sinjale të dobishme për shëndetin e ekonomisë. Ata tregojnë aktualisht atë që tregojnë edhe treguesit më tradicionalë: Ekonomia është plot pasiguri, edhe pse ende nuk është futur zyrtarisht në recesion.

Gjithsesi, besimi tek kjo lloj psikologjie në masë mund të çojë në përfundime të çuditshme dhe të panevojshme.

Mënyra se si njerëzit i shpenzojnë paratë e tyre është personale dhe produkt i një grupi kompleks faktorësh. Është gjithashtu ndonjëherë e palogjikshme. Rasti në vitin 2008, kur kompania Nielsen bëri një analizë të sjelljes së konsumatorit gjatë një recesioni, gjetjet e firmës treguan se ndërsa karamelja është rezistente ndaj recesionit, pijet me gaz janë ndër mallrat e konsumit më të ndjeshëm ndaj recesionit. Dhe shoqëritë nuk u përgjigjen krizave në të njëjtën mënyrë çdo herë. Indeksi i gjatësisë së fundit, i cili thotë se në kohë të këqija gjatësia rritet dhe në kohë të mira shkurtohet, është një nga treguesit më të cituar të recesionit të kulturës pop. Filloi në vitet 1920, kur shumica e grave nuk punonin jashtë shtëpisë, stili (dhe shoqëria) ishin shumë më të ngurtë, industria e modës funksiononte krejtësisht ndryshe dhe minifundi nuk ekzistonte. Edhe nëse do të ishte e mundur të maten me besueshmëri gjatësia e fundeve në një shkallë të gjerë, ato gjithashtu ndikohen, në afat të shkurtër dhe afatgjatë, nga tendencat, moti dhe normat. Ankthi ekonomik është një forcë e fuqishme, por nuk është e vetmja forcë që dikton mënyrën se si veprojnë njerëzit.

Kjo është ajo që ne dimë, sipas Joanne Hsu, e cila drejton programin e studimit të ndjenjave të konsumatorit të Universitetit të Miçiganit. Në përgjithësi, sa më pak para të ndjehen njerëzit sikur kanë, aq më shumë ka gjasa që ata të anashkalojnë shpenzimet e mëdha dhe të zëvendësojnë mallra më të lira dhe me cilësi më të ulët ku munden. Në të vërtetë, shitjet e produkteve që ndihmojnë në gatimin në shtëpie janë rritur 14.5% këtë vit dhe shitjet e mallrave luksoze janë në rënie. Ata kërkojnë lehtësim stresi, marrëveshje të mira dhe kënaqësi të lirë.

Ata me sa duket kërkojnë edhe shprehje popullore ekonomike. Kjo mund të mos jetë një recesion, por është padyshim një kohë e mirë për të folur për një recesion. Sipas raporteve të ndryshme, njerëzit në këtë moment po dëgjojnë “këngë recesioni”, po bëhen “bionde recesioni” dhe po bëjnë “thonj të recesionit”. Në internet, treguesi i recesionit ka kaluar shpejt nga triviumi pop-ekonomik në meme absurdiste. Ndër shenjat e supozuara të katastrofës sonë ekonomike të afërt që kaloi këtë pranverë dhe verë, ishin Labubu, flokët e çrregullta, pantallonat treçerekëshe, frozen yogurt dhe një papë amerikan.

Disa nga këto janë mjaft të lexueshme; shumë janë qesharake. Asnjë nga këta tregues meme, nuk është vërtetuar zyrtarisht nga institucioni akademik. Por më duket shumë e rëndësishme që të rinjtë në internet po përmendin rastësisht një koncept të fshehtë ekonomik për të shpjeguar mënyrën se si ndihet bota e tyre. Ndoshta treguesi përfundimtar i recesionit është se sa shumë njerëz po flasin për treguesit e recesionit.

Por nuk kanë faj. Indikatorët e një recesioni janë tërheqëse njësoj sikur të shohësh motin për 10 ditët e ardhshme. Ne i besojmë jo se janë të vërteta, por na japin iluzionin e kontrollit. Të gjithë e dinë se do të bie shi gjatë sezonit të musonëve, por prap është mirë të dish se kur ta marrësh çadrën. Janë detaje që e bëjnë të ardhmen të parashikueshme, ndoshta dhe të menaxhueshme. Janë gjëra që e minimizojnë ekonominë nga nga një gjë e madhe, komplekde dhe e frikshme në diçka të thjeshtë si buzëkuqi.

Duke filluar nga viti 2022, ndërsa inflacioni u rrit pas bllokimeve të pandemisë, ekonomistët kanë parashikuar një recesion. Deri më tani, një nuk ka mbërritur zyrtarisht. Por provoni t’ua thoni këtë njerëzve që paguajnë 8 dollarë për vezë. “Njerëzit nuk ndihen sikur po lulëzojnë ashtu siç duhet të jenë, siç mund të presin,” thotë Hsu. “Kështu që unë mendoj se ka kuptim që njerëzit të kërkojnë gjëra që vërtetojnë përvojat e tyre.”

Nga të gjithë treguesit joortodoksë të recesionit, prodhimi i kutive të kartonit është një nga më të besueshmet, sepse kutitë e kartonit janë një tregues shumë i drejtpërdrejtë për sasinë e mallrave që dërgohen nëpër botë. Perspektiva nuk është e mirë: Të dielën, The Wall Street Journal raportoi se dërgesat e kutive janë në nivelet më të ulëta që nga viti 2016. Në të gjithë ekonominë, njerëzit blejnë më pak dhe bëjnë më pak. Ata po heqin dorë nga gjërat që duan vërtet sepse nuk mund t’i përballojnë ato, sepse nuk kanë para të mjaftueshme. Ky është tregues i mjaftueshëm.

Burimi:The Atlantic/ Gazeta ‘SI’

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.